Нифадьев Владимир Иванович – д-р техн. наук, профессор, академик НАН КР, ректор КРСУ, тел.: +996-312 662567
Логинов Геннадий Иванович – д-р техн. наук, профессор, зав. кафедрой «Гидротехническое строительство и водные ресурсы» КРСУ, тел.: +996-312 449576, +996-555 042623, e-mail: Logi-gennadij@yandex.ru
Шакитов Кыдык Турдубекович – магистрант кафедры «Водоснабжение, водоотведение и речные, подземные гидротехнические сооружения» КГУСТА им. Н. Исанова, г. Бишкек, тел.: +996-704 502194, e-mail: kydykshakitov@mail.ru
Рустамбек уулу Абдиназар – аспирант кафедры «Гидротехническое строительство и водные ресурсы» КРСУ, тел.: +996-702 407103, e-mail: abdi.rust_stroi@bk.ru.
АНАЛИЗ КОНСТРУКЦИЙ И КОМПОНОВОК НАПОРНЫХ БАССЕЙНОВ ДЕРИВАЦИОННЫХ МАЛЫХ ГЭС КЫРГЫЗСТАНА
Указаны основные энергетические проекты, внедрённые в республике в XXI веке для использования гидроэнергетических ресурсов малых горных рек. Описаны конструкции напорных бассейнов, используемых для сопряжения открытых каналов и напорных трубопроводов. Отмечена недостаточная их надежность обеспечения бесперебойной эксплуатации в круглогодичном режиме. Предложена конструкция напорного бассейна, устроенного в конце двухкамерного отстойника для устройства на гидроэнергетическом узле на реке Лейлек при подачи воды из притока Джетыкопуроо.
Keywords in Russian:возобновляемые источники энергии; водозаборный гидроузел; отстойник; напорный бассейн; канал; турбинный водовод; гидроагрегат; ковшовые турбины.
КЫРГЫЗСТАНДЫН ДЕРИВАЦИЯЛЫК ЧАКАН ГЭСТЕРИНИН БАСЫМЫ БАР БАССЕЙНДЕРИНИН КОНСТРУКЦИЯЛАРЫНА ЖАНА КОМПОНОВКАЛАРЫНА ТАЛДОО ЖҮРГҮЗҮҮ
Бул макалада Кыргызстанда энергиянын кайра жаралуучу булактарын пайдалануу үчүн курулуштарды жана механизмдерди өнүктүрүүнү аныктоочу негизги ченемдик укуктук документтер тууралуу баяндалды. Чакан тоо дарыяларынын гидроэнергетикалык ресурстарын пайдалануу үчүн республикада XXI кылымда киргизилген негизги энергетикалык долбоорлор көрсөтүлгөн. Ачык каналдарды жана басым менен суу өткөргүч түтүктөрдү бириктирүү үчүн пайдаланылуучу басымы бар бассейиндердин конструкциясы сүрөттөлгөн. Жыл бою үзгүлтүксүз эксплуатациялоодо алардын бекемдигине ишенич жок экендиги белгиленди. Лейлек дарыясында Жети-Көпүрө куймасы куйган жердеги гидроэнергетикалык түйүндөгү механизм үчүн эки камералуу чыпканын учуна орнотулган басымы бар бассейиндин конструкциясы сунушталды.
Keywords in Kyrgyz:энергиянын кайра жаралуучу булактары; суу жыйноочу гидротүйүн; чыпка; басымы бар бассейн; канал; гидроагрегат; сузгуч баралар.
ANALYSIS OF STRUCTURES AND COMPONENTS OF PRESSURE SWIMMING POOLS OF DERIVATIVE SMALL HYDROELECTRIC POWER STATION OF KYRGYZSTAN
The main projects implemented in the republic in the 21st century for the use of hydropower resources of small mountain rivers are indicated. The designs of pressure basins used to interface open channels and pressure pipelines are described. Their shortcomings are indicated in the form of insufficient reliability to ensure uninterrupted operation in the all-the-year-round mode. The design of a pressure basin arranged at the end of a two-chamber settler is recommended for a device at the hydroelectric power unit on the Leilek River when water is supplied from the Jetikpopuroo tributary.
Keywords in English:renewable energy sources; water intake; settler; pressure pool; channel; turbine water conduit; hydroelectric unit; bucket turbines.