Саркисян Нелли Самвеловна – аспирант кафедры английского языка Бишкекского гуманитарного университета им. К. Карасаева, тел.: +996-707 505000, e-mail: sarkisyan.nelli@mail.ru
СЛОВА-ЦВЕТООБОЗНАЧЕНИЯ В ЯЗЫКОВОЙ ХУДОЖЕСТВЕННОЙ КАРТИНЕ МИРА Ч.Т. АЙТМАТОВА (НА МАТЕРИАЛЕ РОМАНА «ПЛАХА»)
Рассматривается место и роль слов-цветообозначений в языковой художественной картине мира, представленной в романе Ч.Т. Айтматова “Плаха”. Словам-цветообозначениям принадлежит заметное место в ряду используемых писателем языковых средств. Исследуется индивидуально-авторское своеобразие использования слов-цветообозначений в прозаических текстах писателя Ч.Т. Айтматова. Автор рассматривает особенности употребления слов-цветообозначений и выделяет основные сферы функционирования колоративов в пространстве языковой художественной картины мира Ч.Т. Айтматова. Основные сферы функционирования слов-цветообозначений в романе Ч.Т. Айтматова “Плаха” представлены пейзажными описаниями, портретными описаниями и описаниями эмоционального состояния человека. Показана многоаспектность употребления колоративов Ч.Т. Айтматовым: для писателя это не только изобразительно-выразительное средство, но и один из способов языкового выражения эмоционального состояния человека.
Keywords in Russian:слово-цветообозначение; образность; пейзажное описание; портретное описание; эмоции; выразительность; лингвоцветовая картина мира; языковая художественная картина мира
Ч.Т. АЙТМАТОВДУН ДҮЙНӨСҮНҮН ТИЛДИК КӨРКӨМ КАРТИНАСЫНДАГЫ ТҮСТҮ БЕЛГИЛӨӨЧҮ СӨЗДӨР («КЫЯМАТ» РОМАНЫНЫН МАТЕРИАЛЫНДА)
Макала Ч.Т. Айтматовдун “Кыямат” романында берилген дүйнөнүн тилдик көркөм картинасындагы түстү белгилөөчү сөздөрдүн ордун жана ролун изилдөөгө арналган. Жазуучу пайдаланган тил каражаттарында түстү белгилөөчү сөздөргө орчундуу орун таандык. Жазуучу Ч.Т. Айтматовдун прозалык тексттеринде түстү белгилөөчү сөздөрдү пайдалануунун жеке-автордук өзгөчөлүгү изилденет. Автор түстү белгилөөчү сөздөрдү пайдалануунун өзгөчөлүктөрүн карайт жана Ч.Т. Айтматовдун дүйнөсүнүн тилдик көркөм картинасынын мейкиндигинде колоративдерди пайдалануунун негизги чөйрөлөрүн белгилейт. Ч.Т. Айтматовдун “Кыямат” романында түстү белгилөөчү сөздөрдү пайдалануунун негизги чөйрөлөрү пейзаждык сүрөттөөлөр, портреттик сүрөттөө жана адамдын эмоционалдык абалын сүрөттөө менен берилген. Макалада Ч.Т. Айтматовдун колоративдерди пайдалануусунун көп аспекттүүлүгү көрсөтүлгөн: жазуучу үчүн бул жөн гана көркөм-сүрөттөөчү каражат эмес, адамдын эмоционалдык абалын сөз менен берүүнүн ыкмаларынын бири болгон.
Keywords in Kyrgyz:сөз-түс белгиси; образдуулук; пейзаждык баяндоо; портреттик баяндоо; сезимдер; көркөм билдирүү; дүйнөнүн лингвотүстүү сүрөтү; дүйнөнүн тилдик көркөм сүрөтү
COLOUR TERMS IN CH. T. AITMATOV’S LANGUAGE ARTISTIC PICTURE OF THE WORLD (ON THE BASIS OF THE NOVEL «THE SCAFFOLD»)
The article is devoted to the study of the place and role of color terms in the language artistic picture of the world presented in the novel “Scaffold” by Ch. T. Aitmatov. Color terms have a prominent place among the language tools used by the writer. The article regards the author’s originality in the use of color terms in prose texts of Ch. T. Aitmatov. The author considers the features of the use of color-words and identifies the main areas of functioning of color terms in the frame of the language artistic picture of the world by Ch. T. Aitmatov. The main areas of functioning of color terms in the novel “Scaffold” by Ch. T. Aitmatov’s are represented by landscape descriptions, portrait descriptions and descriptions of the emotional state of a person. The article shows the multi-faceted use of color terms by Ch. T. Aitmatov: for the writer, this is not only a figurative and expressive tool, but also one of the ways of language expression of a person’s emotional state.
Keywords in English:colour term; imagery; landscape description; portrait description; emotions; expressiveness; language colour picture of the world; language artistic picture of the world