Иманкулов Джумамедель Джумабаевич – д-р архитектуры, профессор кафедры «Архитектура» факультета архитектуры, дизайна и строительства КРСУ, тел.: +996-551 621073, e-mail: iman_jum@mail.ru
Раид Хассан – аспирант кафедры «Реставрация и реконструкция архитектурного наследия» Кыргызского государственного университета строительства, транспорта и архитектуры им. Н. Исанова, тел.: +996-706 960246, e-mail: ranusta@mail.ru
ВЛИЯНИЕ ЭСТЕТИКИ ИСЛАМА НА ФОРМИРОВАНИЕ АРХИТЕКТУРНОГО ДЕКОРА СТРАН БЛИЖНЕГО И СРЕДНЕГО ВОСТОКА
VIII–XII вв. – это время соединения архитектуры и традиций ислама, характеризующееся небывалым расцветом всех искусств и культуры в целом. В рассматриваемый период формируются основы орнаментального декора, которой сыграл огромную роль в эстетике средневекового зодчества стран Ближнего Востока и Центральной
Азии. Проанализированы труды величайших средневековых ученых мусульманского мира, чьи высказывания о взглядах на сущность красоты и строение мира определили эстетическую концепцию исламской архитектуры. Архитектурный декор определяется как ключ к пониманию и выражению художественной среды и архитектоники зданий.
архитектурный декор; орнамент; исламская архитектура; арабский халифат; закономерности построения
ИСЛАМ ЭСТЕТИКАСЫНЫН ЖАКЫНКЫ ЖАНА ОРТО ЧЫГЫШТЫН АРХИТЕКТУРАЛЫК ЖАСАЛГАСЫНЫН КАЛЫПТАНЫШЫНА ТИЙГИЗГЕН ТААСИРИ
VIII–XII кк. – бул жалпы бардык көркөм өнөрлөр менен маданияттардын болуп көрбөгөндөй гүлдөп өсүшү менен мүнөздөлгөн, ислам архитектурасы менен салттарынын бириккен мезгили. Каралып жаткан мезгилде Жакынкы Чыгыш жана Борбордук Азия өлкөлөрүнүн архитектуралык эстетикасында зор роль ойногон оймо-чийме жасалгасынын негиздери калыптанган. Макалада мусулман дүйнөсүнүн орто кылымдардагы улуу окумуштууларынын эмгектери талдоого алынды, алардын сулуулуктун маңызы жана дүйнө түзүлүшү жөнүндөгү көз караштары жөнүндө айтылган сөздөр ислам архитектурасынын эстетикалык концепциясын аныктаган. Архитектуралык
жасалгалар көркөм чөйрөнү жана имараттардын архитектоникасын түшүнүүгө жана чагылдырууга мүмкүндүк берүүчү ачкыч катары аныкталат.
архитектуралык жасалга; оймо-чийме; ислам архитектурасы; араб халифаты; куруу мыйзам ченемдүүлүктөрү
INFLUENCE OF ISLET AESTHETICS ON THE FORMATION OF THE ARCHITECTURAL DECOR OF THE MIDDLE EAST
VIII–XII centuries – This is the time of the formation of the architecture and traditions of Islam, characterized by an unprecedented flowering of all arts and culture in general. In the period under review, the foundations of ornamental decor are being formed, which played a huge role in the aesthetics of medieval architecture in the Middle East and Central Asia. The article analyzes the works of the greatest medieval scholars of the Muslim world, whose statements about the views on the essence of beauty and the structure of the world determined the aesthetic concept of Islamic architecture. Architectural decor is defined as the key to understanding and expressing the artistic environment and architectonics of buildings.
Keywords in English:architectural decor; ornament; Islamic architecture; Arab caliphate; patterns of construction