Субакожоева Чолпон Темирбековна – канд. ист. наук, ведущий специалист Национальной академии «Манас» им. Ч. Айтматова, тел.: +996-555 854114, +996-312 311107, e-mail: chopa_70@bk.ru
ГОДЫ ЖИЗНИ ЖУСУПА МАМАЯ И СУДЬБА ЭПОСА «МАНАС» В КИТАЙСКОЙ НАРОДНОЙ РЕСПУБЛИКЕ
В данную публикацию вошли небольшая вступительная статья и перевод источника – статья «Годы жизни Жусупа Мамая и судьба эпоса «Манас» в Китайской Народной Республике» крупнейшего китайского фольклориста Адыла Жуматурду, исследователя киргизского героического эпоса «Манас». Во вступительной статье отмечена уникальность эпоса «Манас», его значимость в мировом фольклоре, а также уникальное творчество сказителя-манасчи, уроженца Китая Жусупа Мамая. Раскрыта исследовательская деятельность известного ученого-манасоведа из Китая Адыла Жуматурду, публикация статьи которого о жизни и деятельности Жусупа Мамая восполняет пробел в русскоязычном манасоведении, дает интересные материалы для дальнейшего исследования эпоса «Манас», жизни и деятельности его исполнителей-манасчи.
Keywords in Russian:фольклор; устное народное творчество; эпос «Манас»; манасчи; манасоведение; Жусуп Мамай; исследования «Манаса» в Китае
ЖУСУП МАМАЙДЫН ӨМҮР ЖОЛУ ЖАНА «МАНАС» ЭПОСУНУН КЫТАЙ ЭЛ РЕСПУБЛИКАСЫНДАГЫ ТАГДЫРЫ
Бул эмгекке анча чоң эмес кириш сөз жана кыргыз элинин «Манас» эпосун изилдөөчү, фольклор таануучу Адыл Жуматурдунун «Жусуп Мамайдын өмүр жолу жана «Манас» эпосунун Кытай Эл Республикасындагы тагдыры» аттуу макаласынын түп нускасынан котормолор кирди. Кириш сөздө «Манас» эпосунун өзгөчөлүгү, дүйнөлүк фольклордогу анын мааниси, ошондой эле Кытай мамлекетинин тургуну, манасчы Жусуп Мамайдын уникалдуу чыгармачылыгы белгиленген. Кытайдан чыккан белгилүү окумуштуу-манасчы Адыл Жуматурдунун изилдөөчүлүк ишмердиги көрсөтүлөт, анын Жусуп Мамайдын өмүр жолу жана ишмердиги тууралуу макаласынын жарыяланышы орус тилдүү манас таануу илиминдеги боштукту толтуруп, «Манас» эпосун, манасчылардын өмүр жолун жана ишмердигин андан ары изилдөө үчүн кызыктуу материалдарды берет.
Keywords in Kyrgyz:фольклор; элдик оозеки чыгармачылык; «Манас» эпосу; манасчы; манас таануу; Жусуп Мамай; «Манас» эпосун Кытайда изилдөө
THE YEARS OF LIFE OF ZHUSUP MAMAI AND THE FATE OF THE “MANAS” EPIC IN THE PEOPLE’S REPUBLIC OF CHINA
This publication includes a small introductory article and a translation of the source – the article “The years of life of Zhusup Mamai and the fate of the “Manas” epic in the People’s Republic of China”, the largest Chinese folklorist Adyl Zhumaturdu, a researcher of the Kyrgyz heroic epic “Manas”. The introductory article notes the uniqueness of the epic “Manas”, its significance in world folklore, as well as the unique work of the storyteller-Manaschi, a native of the Chinese Kyrgyz Zhusup Mamai. The research activity of the famous scientist-manas scholar from China Adyl Zhumaturdu is revealed. The publication of Adyl Zhumaturdu’s article on the life and work of Zhusup Mamai fills the gap in the Russian-speaking Manas studies, provides interesting materials for further research of the Manas epic, the life and work of its performers-manaschi.
Keywords in English:folklore; oral folk art; epic “Manas”; manaschi; Manas studies; Zhusup Mamai; studies of “Manas” in China