Эргешбай кызы Миргуль – аспирант Ошского государственного университета, Кыргызская Республика, тел.: +996-555 655461, e-mail: ergeshbaykyzy81@mail.ru
ЛИНГВОКУЛЬТУРНЫЙ КОД КАК КЛЮЧ К ПОНИМАНИЮ НАЦИОНАЛЬНЫХ ОБРАЗОВ
В статье на материале русского, кыргызского и других тюркских языков раскрывается сущность понятия “лингвокультурный код”, рассматриваемый как эффективный способ погружения в инокультурную языковую картину мира и понимания национальных образов. В зависимости от культурно-экологической среды, традиций, способов и форм хозяйствования этносов приоритетными становятся для каждого из них разные коды культуры, обретающие со временем в языковом сознании людей форму архетипов. Коды культуры определяют глубинное своеобразие языков и речевое поведение личности.
Keywords in Russian:лингвокультурный код; образы мира; языковая картина мира; сигнал; символ; знак; интерпретация мира; кодирование; декодирование; вторичная номинация; метафора
ЛИНГВОМАДАНИЯТ КОДУ УЛУТТУК ОБРАЗДАРДЫ ТҮШҮНҮҮ АЧКЫЧЫ КАТАРЫ
Макалада орус, кыргыз жана башка түрк тилдеринин материалдарына таянып, дүйнөнүн чет элдик маданий лингвистикалык көрүнүшүнө сүңгүүнүн жана улуттук образдарды түшүнүүнүн натыйжалуу ыкмасы катары эсептелген "лингвомаданий код" түшүнүгүнүн маңызы ачылат. Маданий жана экологиялык чөйрөгө, этностук топторду башкаруу салттарына, ыкмаларына жана формаларына жараша ар бир маданият ар кандай приоритеттүү коддорго ээ жана алар акыры адамдардын тилдик аң-сезиминде архетиптердин формасына ээ болот. Маданият коддору тилдердин терең өзгөчөлүктөрүн жана инсандын сүйлөө жүрүм-турумун аныктайт.
Keywords in Kyrgyz:лингвомаданий код; дүйнөнүн образдары; дүйнөнүн лингвистикалык көрүнүшү; сигнал; символ; белги; дүйнөнү чечмелөө; коддоо; декоддоо; экинчи номинация; метафора
LINGUOCULTURAL CODE AS A KEY TO UNDERSTANDING NATIONAL IMAGES
The article reveals the essence of the concept of “linguocultural code” based on the material of Russian, Kyrgyz and other Turkic languages, which is considered as an effective way to immerse oneself in the foreign cultural linguistic picture of the world and understand national images. Depending on the cultural and ecological environment, traditions, methods and forms of management of ethnic groups, different codes of culture become priority for each of them, which eventually acquire the form of archetypes in the linguistic consciousness of people. Culture codes determine the deep originality of languages and the speech behavior of an individual.
Keywords in English:linguocultural code; images of the world; linguistic picture of the world; signal; symbol; sign; interpretation of the world; coding; decoding; secondary nomination; metaphor