Карабукаев Кадыркул Шаршеевич – д-р филос. наук, в.н.с. Института философии, права и социально-политических исследований им. академика А. Алтмышбаева Национальной академии наук Кыргызской Республики, г. Бишкек, тел.: +996-554 888853, е-mail: kkarabukaev@ gmail.com
ДУХОВНО-НРАВСТВЕННЫЕ ЦЕННОСТИ КАК ОСНОВА ЭКОЛОГИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЫ
Рассматриваются духовно-нравственные ценности как основа экологической культуры общества. Актуальность работы определяется тем, что современный этап взаимодействия общества и природы характеризуется дальнейшим обострением социоприродных противоречий, что вызывает острую необходимость изменения ориентиров для последующего социокультурного развития, в частности, проведения существенных изменений в духовно-нравственной сфере. Это касается главным образом формирования новой экологической культуры, являющейся способом выражения духовно-нравственных чувств и качеств во взаимоотношениях между обществом, человеком и природной средой. В работе отмечено, что духовно-нравственные ценности являются основой формирования и становления экологической культуры, экологического мышления, экологического сознания – необходимых качеств для оптимизации и гармонизации отношений людей с окружающей средой, что в свою очередь будет способствовать устойчивому коэволюционному развитию общества и человека.
Keywords in Russian:социоприродная система; духовно-нравственные ценности; экологические проблемы; экологическая культура
РУХИЙ, АДЕП-АХЛАКТЫК БААЛУУЛУКТАР ЭКОЛОГИЯЛЫК МАДАНИЯТТЫН НЕГИЗИ КАТАРЫ
Макалада коомдун экологиялык маданиятынын негизи катары руханий жана адеп-ахлактык баалуулуктар каралат. Изилдөөнүн актуалдуулугу коом менен табияттын өз ара аракеттенүүсүнүн азыркы этабы социалдык-табигый карама-каршылыктардын андан ары курчушу менен мүнөздөлүп, социалдык-маданий өнүгүүнүн багыттарын өзгөртүү зарылдыгын актуалдаштыруу менен аныкталат, атап айтканда, рухий-нравалык чөйрөдө олуттуу өзгөрүүлөрдү жүргүзүү. Дал ушул өзгөрүүлөр коомдун, адамдын жана жаратылыш чөйрөсүнүн ортосундагы мамилелерде жаңы экологиялык маданияттын калыптанышын аныктайт. Рухий жана адеп-ахлактык баалуулуктар адамдардын айлана-чөйрө менен болгон мамилелерин оптималдаштыруу жана шайкеш келтирүү үчүн зарыл болгон экологиялык маданиятты, экологиялык ой жүгүртүүнү, экологиялык аң-сезимди калыптандыруунун жана өнүктүрүүнүн негизи болуп саналат да өз кезегинде коомдун туруктуу өнүгүүсүн багыттайт.
Keywords in Kyrgyz:социалдык-табигый система; руханий, адеп-ахлактык баалуулуктар; экологиялык көйгөйлөр; экологиялык маданият
SPIRITUAL AND MORAL VALUES AS THE BASIS OF ECOLOGICAL CULTURE
The article deals with spiritual and moral values as the basis of the ecological culture of society. The relevance of the work is determined by the fact that the current stage of interaction between society and nature is characterized by a further aggravation of socio-natural contradictions, which actualizes the need to change the guidelines for subsequent socio-cultural development, in particular, to make significant changes in the spiritual and moral sphere. This is what the formation of a new ecological culture presupposes. The paper notes that spiritual and moral values are the basis for the formation and development of ecological culture, ecological thinking, ecological consciousness, necessary for optimizing and harmonizing people’s relations with the environment, which in turn implies the orientation of society towards sustainable development, orienting society, a person towards coevolutionary development.
Keywords in English:socio-natural system; spiritual and moral values; ecological problems; ecological culture