Жоробеков Жолборс Жоробекович – д-р полит. наук, профессор, гл. научный сотрудник отдела экспертиз, социально-политических исследований и государственного управления Института государства и права Национальной академии наук Кыргызской Республики, г. Бишкек, тел.: +996-705 504606, e-mail: mariam_ed@mail.ru
Барпиев Шерибек Аманович – научный сотрудник отдела государственного и муниципального управления и экспертиз Института государства и права Национальной академии наук Кыргызской Республики, г. Бишкек, тел.: +996-700 485455, e-mail: bs77kg@gmail.com
ТРАНСФОРМАЦИЯ ИЗБИРАТЕЛЬНОЙ СИСТЕМЫ В СОВРЕМЕННОМ КЫРГЫЗСТАНЕ
Рассматриваются и анализируются вопросы концепций избирательной системы в Кыргызской Республике в период с 1995 по 2021 гг., а также исторические и политические аспекты избирательного процесса в Кыргызстане с 1995 по 2021 гг. За время независимости Кыргызской Республики (30 лет) избирательная система играла и продолжает играть ключевую роль в становлении и развитии независимости Кыргызстана. Из-за того, что выборы были нечестными, была смена Государственной власти во главе с президентами, и это происходило не раз. Также были рассмотрены последние парламентские выборы, которые прошли 28 ноября 2021 г. в соответствии с новой редакцией Конституции Кыргызской Республики. Сделан краткий политологический анализ с краткими выводами.
Keywords in Russian:избирательная система; трансформация; выборы; участие в выборах; Конституция; смена власти; парламент; Жогорку Кенеш
АЗЫРКЫ КЫРГЫЗСТАНДАГЫ ШАЙЛОО СИСТЕМАСЫНЫН ТРАНСФОРМАЦИЯСЫ
Макалада 1995-жылдан 2021-жылга чейинки мезгилдеги Кыргыз Республикасындагы шайлоо системасынын концепцияларынын маселелери, ошондой эле 1995-жылдан 2021-жылга чейинки Кыргызстандагы шайлоо процессинин тарыхый жана саясий аспектилери каралып, талдоого алынган. Кыргыз Республикасынын эгемендүүлүк доорунда (30 жыл) шайлоо системасы Кыргызстандын эгемендүүлүгүнүн калыптанышында жана өнүгүшүндө негизги ролду ойноп келген жана ойноп жатат. Шайлоо адилетсиз өткөндүгүнө байланыштуу президенттер башында турган мамлекеттик бийлик алмашып, бир эмес бир нече жолу кайталанган. Ошондой эле Кыргыз Республикасынын Конституциясынын жаңы редакциясына ылайык 2021-жылдын 28-ноябрында өткөн акыркы парламенттик шайлоо каралды. Кыска тыянактар менен кыскача саясий талдоо жасалган.
Keywords in Kyrgyz:шайлоо системасы; трансформация; шайлоолор; шайлоого катышуу; Конституция; бийлик алмашуу; парламент; Жогорку Кеңеш
ELECTORAL SYSTEM TRANSFORMATION IN MODERN KYRGYZSTAN
The article is devoted to the consideration and analysis of the issues of the concepts of the electoral system in the Kyrgyz Republic in the period from 1995 to 2021, and also examines the historical and political aspects of the electoral process in Kyrgyzstan from 1995 to 2021. During the independence of the Kyrgyz Republic (30 years), the electoral system has played and continues to play a key role in the formation and development of the independence of Kyrgyzstan. Due to the fact that the elections were not fair, there was a change of state power headed by presidents, and this happened more than once. The last parliamentary elections that took place on November 28, 2021 in accordance with the new edition of the Constitution of the Kyrgyz Republic were also considered and a brief political analysis is made with brief relevant conclusions.
Keywords in English:electoral system; transformation; elections; participation in elections; Constitution; change of power; parliament; Jogorku Kenesh