Школьный Владимир Александрович – канд. пед. наук, доцент кафедры ЮНЕСКО по изучению мировых культур и религий факультета международных отношений Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-559 624333, е-mail: vladimir_ipd@mail.ru
СОЗНАНИЕ ЛИЧНОСТИ И СОЦИУМА: НЕКОТОРЫЕ ХАРАКТЕРНЫЕ МЕТОДЫ ЕГО КОНТРОЛЯ И МАНИПУЛИРОВАНИЯ ИМ
Рассматриваются существование, развитие и совершенствование манипулятивных приёмов, методик и целых программ, применяемых на всём протяжении существования человеческой цивилизации как по отношению к отдельным людям, так и к целым человеческим сообществам. Отслеживаются их всё большее усложнение и действенность от эпохи к эпохе. В наше время манипулирование индивидуальным и общественным сознанием становится технологией программирования людей на те или иные поступки и действия. Существуют два основных вида манипулирования, основанных на внушении и убеждении. Первое из них оказывает влияние на людей через их чувства и инстинкты. Второе – через убеждение, построенное на логической основе. Управляя обществом с применением манипулятивных технологий, можно разрушить многие вековые устои в сознании людей и вместо них внедрить новые идеи и идеологии.
Keywords in Russian:социальная нестабильность; незащищённость; манипулирование; средства масс-медиа; пропаганда; восприятие; коммуникации; глобализация; борьба за рынки сбыта; области человеческой психики; манипулятивные методики
ИНСАНДЫН ЖАНА КООМДУН АҢ-СЕЗИМИ: АНЫ КОНТРОЛДООНУН ЖАНА МАНИПУЛЯЦИЯЛООНУН АЙРЫМ МҮНӨЗДҮҮ ЫКМАЛАРЫ
Адамзат цивилизациясынын бүткүл жашоосунда жеке адамдарга да, бүтүндөй адамзат коомуна да карата колдонулган манипуляциялык ыкмалардын, бүтүндөй программалардын болушу, өнүгүшү жана өркүндөтүлүшү каралат. Алардын доордон доорго улам татаалдашуусу жана таасирдүүлүгү байкалат. Азыркы учурда жеке жана коомдук аң-сезимди манипуляциялоо адамдарды тигил же бул жоруктарга жана иш-аракеттерге программалоо технологиясына айланып баратат. Манипуляциялоонун негизги эки түрү бар: ишендирүү жана ынандырууга негизделген. Биринчиси адамдарга алардын сезимдери жана инстинкттери аркылуу таасирин тийгизет. Экинчиси – логикалык негизде түзүлгөн ынандыруу аркылуу. Манипуляциялык технологияларды колдонуп коомду башкаруу менен, адамдардын аң-сезиминде көп кылымдан бери түптөлгөн негиздерди бузууга жана алардын ордуна жаңы идеяларды жана идеологияларды киргизүүгө болот. Түйүндүү сөздөр: социалдык туруксуздук; корголбогондук; манипуляциялоо; масс-медиа каражаттары
Keywords in Kyrgyz:социалдык туруксуздук; корголбогондук; манипуляциялоо; масс-медиа каражаттары; пропаганда; кабылдоо; коммуникация; глобалдаштыруу; сатуу рыногу үчүн күрөш; адамдын психикасынын чөйрөлөрү; манипуляциялык методикалар
THE CONSCIOUSNESS OF THE INDIVIDUAL AND SOCIETY: SOME CHARACTERISTIC METHODS OF CONTROLLING AND MANIPULATING IT
The existence, development, and improvement of manipulative techniques, methods, and entire programs used throughout the existence of human civilization concerning both individuals and entire human communities are considered. Their increasing complication and effectiveness from epoch to epoch are traced. In our time, the manipulation of individual and public consciousness has become a technology of programming people for certain actions and deeds. There are two main types of manipulation: indoctrination-based and persuasion-based. The first type influences people through their feelings and instincts. The second type influences people through persuasion based on logic. By manipulating society using manipulative techniques, it is possible to destroy many of the age-old foundations in people’s minds, and introduce new ideas and ideologies instead of them.
Keywords in English:social instability; insecurity; manipulation; mass-media; propaganda; perception; communication; globalization; a struggle for sales markets; areas of the human psyche; manipulative techniques