Сабиров Ибрагим Самижонович – д-р мед. наук, профессор, зав. кафедрой терапии № 2 медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-555 816842, е-mail: sabirov_is@mail.ru
Цой Лариса Григорьевна – канд. мед. наук, ст. преподаватель кафедры терапии № 2 медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-557 167477, е-mail: lyularisa@mail.ru
Мавлянова Альбина Азизбековна – студент гр. ЛД-10-18 медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-559 995933, e-mail: albinaazizbekovna@gmail.com
Калмаматова Назима Эмилбековна – студентка гр. ЛД-10-18 медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-552 233230, e-mail: kallmamatova@gmail.com
Хужамбердиев Файзулло Улугбекович – студент гр. ЛД-10-18 медицинского факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-553 536355, e-mail: fhdr7@mail.ru
СОСТОЯНИЕ СОННЫХ АРТЕРИЙ У БОЛЬНЫХ ПОЖИЛОГО ВОЗРАСТА С КОРОНАРНОЙ БОЛЕЗНЬЮ СЕРДЦА, ОСЛОЖНЕННОЙ ХРОНИЧЕСКОЙ СЕРДЕЧНОЙ НЕДОСТАТОЧНОСТЬЮ
Имеются различные данные о состоянии сонных артерий при хронической сердечной недостаточности ишемического генеза у лиц пожилого возраста. Целью работы является изучение состояния сонных артерий у больных пожилого возраста с коронарной болезнью сердца, осложненной хронической сердечной недостаточностью. Были обследованы 115 пациентов с коронарной болезнью сердца и хронической сердечной недостаточностью в возрасте от 40 до 75 лет (средний возраст 69,5 ± 4,0 лет), в том числе 54 мужчины и 61 женщина. Все больные были разделены на 2 группы. В первую группу (основная) вошли 86 пациентов старше 60 лет (средний возраст 69,5 ± 4,0 лет), в том числе 39 мужчин и 47 женщин. Во вторую группу (контрольная) были включены 29 пациентов среднего возраста (45–60 лет) (средний возраст – 54,2 ± 4,1 года), в том числе 15 мужчин и 14 женщин. Состояние сонных артерий определялось методом дуплексного их сканирования. Исследование показало, что не выявлено различий в частоте и выраженности атеросклеротического поражения каротидных артерий между больными среднего и пожилого возраста, однако у последних отмечались более выраженные изменения дистального сосудистого русла, о чем свидетельствовало возрастание линейных скоростей кровотока, систоло-диастолического показателя и индекса резистивности. У пациентов среднего возраста развитие каротидного атеросклероза в большей степени ассоциировалось с возрастанием уровня ХС-ЛПНП, а у больных старших возрастных групп – со снижением ХС-ЛПВП. При хронической сердечной недостаточности ишемического генеза выявляются соответствующие морфофункциональные изменения и в сонных артериях, что отражает системность атеросклеротического процесса. Однако с возрастом отмечались более выраженные изменения дистального церебрального сосудистого русла, а каротидный атеросклероз ассоциировался со снижением ХС-ЛПВП.
Keywords in Russian:хроническая сердечная недостаточность; коронарная болезнь сердца; пожилой возраст; атеросклероз сонных артерий
ӨНӨКӨТ ЖҮРӨК ЖЕТИШСИЗДИГИ МЕНЕН ТАТААЛДАШКАН КОРОНАРДЫК ЖҮРӨК ООРУСУ МЕНЕН ООРУГАН УЛГАЙГАН КУРАКТАГЫ ООРУЛУУЛАРДЫН УЙКУ АРТЕРИЯЛАРЫНЫН АБАЛЫ
Улгайган адамдардын ишемиялык келип чыккан өнөкөт жүрөк жетишсиздигинде уйку артерияларынын абалы жөнүндө ар кандай маалыматтар бар. Бул эмгектин максаты өнөкөт жүрөк жетишсиздиги менен татаалданган жүрөктүн ишемиялык оорусу бар улгайган бейтаптардын уйку артерияларынын абалын изилдөө болуп эсептелет. Жүрөктүн коронардык оорусу жана өнөкөт жүрөк жетишсиздиги менен ооруган 40 жаштан 75 жашка чейин 115 бейтап (орточо жашы 69,5 ± 4,0 жаш), анын ичинде 54 эркек жана 61 аял. Бардык бейтаптар 2 топко бөлүнгөн. Биринчи топко (негизги) 60 жаштан жогору курактагы 86 бейтап кирген (орточо жашы 69,5 ± 4,0 жаш), анын ичинде 39 эркек жана 47 аял. Экинчи топко (контролдоо) орто жаштагы 29 бейтап (45–60 жаш) (орточо жашы 54,2 ± 4,1 жаш), анын ичинде 15 эркек жана 14 аял кирген. Уйку артерияларынын абалы дуплекстүү сканерлөө ыкмасы менен аныкталган. Изилдөө орто жаштагы жана улгайган курактагы бейтаптардын ортосунда уйку артерияларынын атеросклеротикалык жабыркашынын жыштыгында жана оордугунда эч кандай айырма жок экенин көрсөттү, бирок улгайган курактагы бейтаптардын кан агымынын сызыктуу ылдамдыгынын, систоло-диастоликалык көрсөткүчтүн жана каршылык индексинин жогорулашынан көрүнүп тургандай, дисталдык кан тамыр жатагында көбүрөөк өзгөрүүлөр байкалган. Орто жаштагы бейтаптарда каротиддик атеросклероздун өнүгүшү жогорку жыштыктагы холестерол–липопротеиндердин деңгээлинин жогорулашы менен, ал эми улгайган курактагы бейтаптарда жогорку жыштыктагы холестерол–липопротеиндердин деңгээлинин төмөндөшү менен байланыштуу болгон. Ишемиялык келип чыккан жүрөктүн өнөкөт жетишсиздигинде уйку артерияларында да тиешелүү морфофункционалдык өзгөрүүлөр байкалат, бул атеросклеротикалык процесстин системалуу мүнөзүн чагылдырат. Бирок, жаш курактын өтүшү менен дисталдык церебралдык кан тамыр жатагында көбүрөөк өзгөрүүлөр байкалган, ал эми каротиддик атеросклероз жогорку жыштыктагы холестерол–липопротеиндердин деңгээлинин төмөндөшү менен байланышкан.
Keywords in Kyrgyz:өнөкөт жүрөк жетишсиздиги; коронардык жүрөк оорусу; улгайган курак; уйку артерияларынын атеросклерозу
CONDITION OF THE CAROTID ARTERIES IN ELDERLY PATIENTS WITH CORONARY HEART DISEASE COMPLICATED BY CHRONIC HEART FAILURE
There are various data on the condition of the carotid arteries in chronic heart failure of ischemic origin in elderly people. The purpose of the work is to study the condition of the carotid arteries in elderly patients with coronary heart disease (CHD) complicated by chronic heart failure. 115 patients with CHD and CHF aged from 40 to 75 years (average age 69.5 ± 4.0 years), including 54 men and 61 women. All patients were divided into 2 groups. The first group (main) included 86 patients over 60 years of age (average age 69.5 ± 4.0 years), including 39 men and 47 women. The second group (control) included 29 middle-aged patients (45–60 years) (mean age – 54.2 ± 4.1 years), including 15 men and 14 women. The condition of the carotid arteries was determined by duplex scanning. The study showed that there were no differences in the frequency and severity of atherosclerotic lesions of the carotid arteries between middle-aged and elderly patients, however, the latter had more pronounced changes in the distal vascular bed, as evidenced by an increase in linear blood flow velocities, systole-diastolic index and resistivity index. In middle-aged patients, the development of carotid atherosclerosis was more associated with an increase in LDL-C levels, and in patients of older age groups - with a decrease in HDL-C. In case of CHF of ischemic origin, corresponding changes and morphofunctional changes are detected in the carotid arteries, which reflects the systemic nature of the atherosclerotic process. However, with age, more pronounced changes in the distal cerebral vascular bed were observed, and carotid atherosclerosis was associated with a decrease in HDL-C.
Keywords in English:chronic heart failure; coronary heart disease; old age; atherosclerosis of the carotid arteries