Date portal
« Vestnik KRSU»

Рассматривается роль метафоры в окружающей действительности человека. Её значимость выявляется путём приводимых в работе примеров, взятых как из повседневной жизни человека, так и из художественных произведений и Священных Писаний. Сопоставительный лингвокультурологический анализ приведённых примеров даёт возможность раскрыть особенности способов познания мира арабского и русского народов сквозь призму метафоры. Особенности процесса метафорического воссоздания и трансляции инокультурной метафоры с русского на арабский язык на примере переводов метафор художественного текста и текстов Священного Писания позволяют углубиться в аксиологию двух языков, сформированную под влиянием культуры, которая отражается в ментально-языковом сознании этноса. Таким образом, метафора – особое явление, вызывающее определённые ассоциации или чувства, которые оказываются недоступными рецепторам иного языка вследствие принадлежности её к иной культуре, где формируются отличное мировоззрение и миропонимание мира.

метафора; средства образности; образ; мышление; картина мира

Бул макалада адамдын курчап турган реалдуулугунда метафоранын ролу каралат. Анын мааниси адамдын күнүмдүк турмушунан да, көркөм чыгармалардан жана Ыйык Жазмалардан да алынган эмгекте келтирилген мисалдар аркылуу ачылат. Келтирилген мисалдарды салыштырып лингвомаданий талдоо метафора призмасы аркылуу араб жана орус элдеринин дүйнөсүн түшүнүү жолдорунун өзгөчөлүктөрүн ачууга мүмкүндүк берет. Көркөм тексттин метафораларынын жана Ыйык Жазманын тексттеринин котормолорунун мисалында чет элдик маданий метафораны орус тилинен араб тилине метафоралык кайра жаратуу жана которуу процессинин өзгөчөлүктөрү маданияттын таасири астында калыптанган эки тилдин аксиологиясына тереңдеп кирүүгө мүмкүндүк берет, бул этностун психикалык жана тилдик аң-сезиминде чагылдырылган. Ошентип, метафорасы башка тилдин башка маданиятка таандык болгондугуна байланыштуу башка тилдин рецепторлору үчүн жеткиликсиз болуп калган белгилүү бир ассоциацияларды же сезимдерди пайда кылган өзгөчө кубулуш болуп саналат, мында дүйнөнүн эң мыкты дүйнө таанымы жана дүйнөнү түшүнүү калыптанат.

метафора; образдуулук каражаттары; образ; ой жүгүртүү; дүйнөнүн сүрөтү

This article examines the role of metaphor in the surrounding human reality. Its significance is revealed through the examples given in the work, taken both from everyday human life and from works of art and the Holy Scriptures. A comparative linguocultural analysis of the given examples makes it possible to reveal the peculiarities of the ways of understanding the world of the Arab and Russian peoples through the prism of metaphor. Features of the process of metaphorical reconstruction and translation of a foreign cultural metaphor from Russian into Arabic using the example of translations of metaphors of literary texts and texts of the Holy Scriptures allows us to delve into the axiology of two languages, formed under the influence of culture, which is reflected in the mental-linguistic consciousness of the ethnos. So, metaphor is a special phenomenon that evokes certain associations or feelings that are inaccessible to the receptors of another language due to its belonging to another culture, where a different worldview and understanding of the world is formed.

metaphor; means of imagery; image; thinking; picture of the world