Date portal
« Vestnik KRSU»

Исследован перечень понятий, сформулированных и введённых в широкий научный оборот евразийцами. Раскрываются смысл и функциональное назначение понятия «месторазвитие», фиксируются ключевые ландшафтные зоны, несущие основополагающую этногенетическую нагрузку в пространстве кочевой Евразии, и особое внимание уделяется структурно-функциональному назначению горных ландшафтов. В основной повествовательной линии исследования освещается месторазвитие Тянь-Шаня, где метафизика горного уклада раскрывается через традицию памяти. Центром этнокультурной традиции памяти является эпическое предание, которое заключает в себе летопись о тайнах прошедших времён и составляет ядро самосознания кыргызов. Рассмотрена сложившаяся родоплеменная структура кыргызского народа, которая отражала связь с формообразующим истоком и поддерживала бесперебойный транзит памяти из поколения в поколение. Особое внимание уделено роли и значению символической фигуры предка, который существует абсолютно, действует эффективно, обеспечивает космическую гармонию, творит и продлевает существование вещей.

месторазвитие; Тянь-Шань; прошлое; откровение; традиция памяти; генеалогия; архетип; эпическое предание; эпос “Манас”

Макаланын кириш бөлүгү евразиялыктар тарабынан кеңири илимий жүгүртүүгө киргизилген жана формулировкаланган түшүнүктөрдүн негизги тизмесин камтыйт. «Жер өнүктүрүү» түшүнүгүнүн мааниси жана функционалдык максаты ачылат. Андан кийин көчмөн Евразия мейкиндигинде негиз салуучу этногенетикалык жүктү алып жүрүүчү негизги ландшафттык зоналар белгиленет жана тоолуу ландшафттардын структуралык-функциялык арналышына өзгөчө көңүл бурулат. Изилдөөнүн негизги баяндык багыты Тянь-Шандын жер өнүккөнүнө арналат, анда тоо тартибинин метафизикасы эскерүү салты аркылуу ачылат. Этномаданий эскерүү салтынын борбору болуп өткөн замандын сырлары тууралуу хрониканы камтыган жана кыргыздардын аң-сезиминин өзөгүн түзгөн эпикалык салт саналат. Андан кийин изилдөө багыты калыптандыруучу башат менен байланышты чагылдырган жана эс тутумдун муундан муунга үзгүлтүксүз транзитин колдогон кыргыз элинин калыптанып калган уруулук структурасын камтыйт. Толугу менен бар, натыйжалуу иштеген, космостук гармонияны камсыз кылган, нерселерди жараткан жана узарткан символикалык ата-бабанын ролуна жана маанисине өзгөчө көңүл бурулат.

жер; Тянь-Шань; өткөн; аян; эскерүү салты; санжыра; архетип; эпикалык салт; «Манас» эпосу

The article covers a key list of concepts formulated and introduced into wide scientific circulation by Eurasians. The meaning and functional purpose of the concept of “place of development” is revealed. Then the key landscape zones bearing the fundamental ethnogenetic load in the space of nomadic Eurasia are fixed, and special attention is paid to the structural and functional purpose of mountain landscapes. The main narrative line of the study is devoted to the local development of the Tien Shan, where the metaphysics of the mountain lifestyle is revealed through the tradition of memory. The center of the ethnocultural tradition of memory is the epic legend, which concludes the chronicle of the mysteries of past times and forms the core of Kyrgyz self-awareness. Then the research focus covers the established tribal structure of the Kyrgyz people, which reflected the connection with the formative source and supported the uninterrupted transit of memory from generation to generation. Special attention is paid to the role and significance of the symbolic figure of the ancestor, who exists absolutely, acts effectively, ensures cosmic harmony, creates and prolongs the existence of things.

place development; Tien Shan; the past; revelation; tradition of memory; genealogy; archetype; epic legend; epic of «Manas»