Сманалиев Кынатбек Мойнокович – д-р юрид. наук, профессор кафедры уголовного процесса и судебной экспертизы Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, тел.: +996-552 020235, e-mail: smanalievk@mail.ru
Бейшембек кызы Асема – ст. преподаватель кафедры уголовного права и криминологии Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, тел.: +996-501 999858, e-mail: asemabk@mail.ru
ОБЪЕКТ ПРЕСТУПЛЕНИЙ ПРОТИВ ИЗБИРАТЕЛЬНЫХ ПРАВ ГРАЖДАН
Провозглашенные Конституцией КР права и свободы человека и гражданина обеспечиваются в процессе осуществления деятельности законодательной и исполнительной власти, органов местного самоуправления, органов правосудия. Определенные правовые гарантии провозглашенных Конституцией КР прав и свобод содержатся в нормах всех отраслей права в силу их разнообразия, обусловленного социальным назначением этих прав и свобод. Выделяют четыре большие группы прав и свобод: политические, социально-экономические, личные и культурные. В статье ставится задача раскрыть объекты преступных посягательств, предусмотренных ст. 191‒195 Уголовного кодекса Кыргызской Республики. Авторы развернуто рассматривают общественные отношения, в которых затрагиваются избирательные права и права на участие в референдуме граждан Кыргызской Республики. Право граждан на законный порядок осуществления выборов или референдума и обязанность его обеспечивать и соблюдать во время подготовки и проведения выборов или референдума со стороны должностных и иных заинтересованных в итогах голосования лиц составляют содержание социальных связей, обеспечивающих демократическое развитие страны и общества. Сделаны выводы и даны рекомендации по совершенствованию действующего уголовного законодательства.
Keywords in Russian:объект; избиратель; референдум; общественные отношения; избирательные права; преступление; норма
ЖАРАНДАРДЫН ШАЙЛОО УКУКТАРЫНА КАРШЫ КЫЛМЫШТАРДЫН ОБЪЕКТИСИ
Кыргыз Республикасынын Конституциясы менен жарыяланган адамдын жана жарандын укуктары жана эркиндиктери мыйзам чыгаруу жана аткаруу бийлик органдарынын, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын, сот органдарынын ишмердигин ишке ашыруу процессинде камсыздалат. Кыргыз Республикасынын Конституциясы тарабынан жарыяланган мыйзам менен кепилдик кылынган укуктар жана эркиндиктер алардын социалдык багыты менен шартталган ар түрдүүлүгүнө байланыштуу мыйзамдын бардык бутактарында камтылган. Укуктар жана эркиндиктер төрт ири топко бөлүнөт: саясий, социалдык-экономикалык, маданий жана жеке. Бул макалада Кыргыз Республикасынын Жазык кодексинин 191-195-беренелеринде каралган кылмыштуу кол салуулардын объектилерин ачуу милдети коюлат. Авторлор Кыргыз Республикасынын жарандарынын шайлоо укугун жана референдумга катышууга болгон укуктары боюнча коомдук мамилелерди кеңири карап чыгышкан. Шайлоо процессин мыйзамдуу өткөрүүгө болгон жарандардын укугу жана кызмат адамдары менен добуш берүүнүн жыйынтыгына кызыкдар болгон адамдар тарабынан аны камсыз кылуу, шайлоону же референдумду өткөрүүдө жана ага даярдык көрүүдө аны сактоо милдети - өлкөнүн жана коомдун демократиялык өнүгүүсүн камсыз кылуучу социалдык байланыштардын маңызын түзөт. Ошондой эле, авторлор колдонуудагы жазык мыйзамдарын өркүндөтүү керек деген жыйынтыкка келишти.
Keywords in Kyrgyz:объект; шайлоочу; референдум; коомчулук менен байланыш; шайлоо укугу; кылмыш; ченем
THE OBJECT OF CRIMES AGAINST THE ELECTORAL RIGHTS OF CITIZENS
The rights and freedoms of a person and citizen proclaimed by the Constitution of the Kyrgyz Republic are ensured in the process of carrying out the activities of the legislative and executive authorities, local self-government bodies, and justice bodies. Certain legal guarantees of the rights and freedoms proclaimed by the Constitution of the Kyrgyz Republic are contained in the norms of all branches of law, because of their diversity, conditioned by the social purpose of these rights and freedoms. There are four large groups of rights and freedoms: political, socio-economic, personal and cultural. In this article, the task is to reveal the objects of criminal encroachment, provided for in Articles 191-195 of the Criminal Code of the Kyrgyz Republic. The authors deliberately examine the public relations, which aff ect the voting rights and the rights to participate in the referendum of citizens of the Kyrgyz Republic. The right of citizens to the lawful procedure for the conduct of elections or referendums and the obligation to ensure and observe during the preparation and conduct of elections or referendums by offi cials and other persons interested in the voting results constitute the content of social ties that ensure the democratic development of the country and society. Conclusions are drawn and recommendations about improvement of the existing criminal legislation are made.
Keywords in English:object; voter; referendum; public relations; suff rage; crime; rule