Дюсембаева Асья Тулеубаевна – д-р мед. наук, профессор кафедры нормальной анатомии Казахского национального медицинского университета им. С.Д. Асфендиярова, г. Алматы, тел.: +7 777 2410970, e-mail: asya_dyusembaeva@mail.ru
Исабекова Урзия Анатольевна – канд. мед. наук, доцент кафедры нормальной анатомии КНМУ им. С.Д. Асфендиярова, г. Алматы, тел.: +7 705 1848028, e-mail: u.isabekova@kaznmu.kz
Абилова Алтын Аскаровна – ст. преподаватель кафедры нормальной анатомии КНМУ им. С.Д. Асфендиярова, г. Алматы, тел.: +7 707 6590525, e-mail: abilova.altyn@mail.ru
ИЗМЕНЕНИЯ ТИМУСА ПРИ ВОЗДЕЙСТВИИ 3,4-БЕНЗПИРЕНА
Целью исследования было изучение особенностей строения тимуса крыс после введения 3,4-бензпирена. Животных выводили из эксперимента через 1, 7 и 24 суток после инъекции препарата. Ткань тимуса для электронно-микроскопического исследования обрабатывали по общепринятой методике. Было установлено, что для
тимуса крыс характерна высокая степень реактивности в ответ на введение бензпирена. После введения животным 3,4-бензпирена происходит развитие дистрофических изменений в структуре тимуса. Ведущим фактором является избыточный апоптоз тимоцитов, угнетение их пролиферативной активности, а также развитие деструктивно-дистрофических изменений в ядрах и цитоплазме ряда тимоцитов, приводящих в последствии к некрозу клеток.
крысы; тимус; 3,4-бензпирен
3,4-БЕНЗПИРЕНДИН ТААСИРИ МЕНЕН БОГОКТОГУ ӨЗГӨРҮҮЛӨР
Изилдөөнүн максаты 3–4-бензпиренди сайгандан кийинки келемиштердин богогунун түзүлүшүнүн өзгөчөлүктөрүн изилдөө болуп эсептелет. Жаныбарларды эксперименттен дарынын иньекциясынан кийин 1,7 жана 24 сутка өткөндөн кийин чыгарышты. Богоктун тканын электронномикропиялык изилдөө үчүн жалпы кабыл алынган ыкма менен иштетилди. Келемиштердин богогунда бензпиренго жооп катары бийик деңгээлдеги реактивдүүлук мүнөздүү экендиги аныкталды. Жаныбарларга 3–4-бензпиренди сайгандан кийин богоктун түзүмүндө дистрофиялык өзгөрүүлөрдүн өнүгүшү байкалган. Жетектөөчү фактор болуп тимоциттердин ашыкча апоптозу, алардын пролиферативдүү активдүүлүгүнүн кысылышы, ошондой эле клеткалардын некрозу кесепетине алып келүүчү бир катар тимоциттердин цитоплазмасындагы жана ядросундагы деструктивдүү-дистрофиялык өзгөрүүлөрдүн пайда болушу эсептелинет.
Keywords in Kyrgyz:келемиштер; богок; 3,4-бензпирен
CHANGES OF THYMUS UNDER EXPOSURE OF 3,4-BENZPYRENEE
The main purpose of this research was to study the characteristics of the structure of the thymus of rats after the introduction of the 3,4-benzpyrene. Animals were taken away from the experiment in 1, 7 and 21 days after drug injection. Thymus tissue for electron microscope study was processed by the standard technique. Rats thymus was established to possess a high degree of reactivity in response to the administration of 3,4-benzpyrene. The main factor is excessive apoptosis of thymocytes, inhibition of cell proliferation as well as the development of destructive-dystrophic changes in the nuclei and cytoplasm of a number of thymocytes, resulting subsequently in cell necrosis.
Keywords in English:rats; thymus; 3,4-benzpyrene