Информационный портал
«Вестник КРСУ»

В истории кыргызского народа важнейшие социально-экономические и культурные преобразования произошли после Великой Октябрьской социалистической революции. Киргизии предстояло ликвидировать экономическую отсталость, социальное неравенство, искоренить феодальные пережитки. В 1927 году более половины кыргызских хозяйств были кочевыми или полукочевыми, поэтому программа по переходу на оседлое ведение хозяйства была задачей нелегкой и сложной. Требовалось время для планомерной и масштабной работы по ускорению мероприятий по переводу на оседлый образ жизни. Значительному прогрессу подверглось развитие сельскохозяйственного производства в связи с проведением коллективизации в 30-е годы ХХ века. В этот период весь уклад жизни народа претерпел коренные изменения. В первые годы советской власти в республике была проведена земельно-водная реформа, начался процесс оседания кочевых и полукочевых хозяйств, единоличные хозяйства были объединены в колхозы и совхозы. В результате осуществления коллективизации в корне изменились жизнь и быт кыргызского населения, сельское хозяйство республики превратилось в развитое сельскохозяйственное производство. Коллективизация коренным образом изменила социальную структуру в селе: сформировались новые социальные группы – колхозное крестьянство, сельская интеллигенция. Утвердились новые общественные отношения.

Кыргызская Республика; история; коллективизация; повседневный уклад жизни; оседание; раскулачивание

Кыргыз элинин тарыхында эң маанилүү социалдык-экономикалык жана маданий өзгөрүүлөр Улуу Октябрь социалисттик революциясынан кийин болгон. Кыргызстан экономикалык артта калууну, социалдык теңсиздикти жана феодалдык көз карашты жоюуга аракет кылды. 1927-жылы кыргыз элинин жарымынан көбү көчмөн чарбачылык жана орто чарбачылык менен жашачы, ошондуктан отурукташ дыйканчылыкка өтүү бул татаал программа. Жашоонун отурукташ кыймылдуу түрүнө өтүүнү тездетүү боюнча пландуу жана масштабдуу иштер үчүн убакыт талап кылынды. ХХ кылымдын 30-жылдары жамаат болгондугуна байланыштуу айыл чарба өндүрүшүн өнүктүрүүдө олуттуу прогресске жетишилди. Бул мезгил аралыгында элдин жашоосунун бүт кенч радикалдуу өзгөрүүлөргө дуушар болгон. Алгачкы жылдары советтик бийлик республикада өткөрүлгөн жер жана суу реформалардын процесстери отурукташкан жана орто отурукташкан чарбаларында башталды, ал эми жеке чарбалар колхоздор менен совхоздорго кошулду. Жыйынтыгында мындай иш-чараларды советтик бийлиги жана коллективдештирүү айыл калктын жашоосун түп тамырынан өзгөрттү, жана республиканын айыл чарбалардын өндүрүшүнө шаарттарды түзүп берди. Коллективизация айылдын социалдык структурасын түп тамырынан өзгөрттү: жаңы дыйканчылык, жергиликтүү интеллигенция пайда болду. Жаңы коомдук мамилелер белгиленди.

Кыргыз Республикасы; тарыхы; коллективизация; күнүмдүк жашоо; отурукташуу; байларды акы төлөштүрүү

In the history of the Kyrgyz people, the most important socio-economic and cultural transformations took place after the great October socialist revolution. Kyrgyzstan had to eliminate economic backwardness, social inequality, and eliminate feudal remnants. In 1927, more than half of the Kyrgyz farms were nomadic or semi-nomadic, so the program for the transition to sedentary farming was a difficult and complex task. It took time for planned and large-scale work to accelerate the transition to a sedentary lifestyle. Significant progress was made in the development of agricultural production in connection with collectivization in the 30s of the twentieth century. During this period, the entire way of life of the people underwent radical changes. In the first years of Soviet power, the Republic underwent land and water reform, the process of settling nomadic and semi-nomadic farms, and individual farms were merged into collective farms and state farms. As a result of these measures of Soviet power and collectivization, the life and life of the Kyrgyz population changed radically, and the Republic's agriculture became a developed agricultural production. Collectivization radically changed the social structure in the village: a new social group was formed – the collective-farm peasantry, the rural intelligentsia. New social relations were established.

Kyrgyz Republic; history; collectivization; everyday lifestyle; subsidence; dispossession