Информационный портал
«Вестник КРСУ»

В современных условиях сложившаяся в Кыргызской Республике правоприменительная практика реализации трудовых прав и обязанностей работников свидетельствует о недостаточном достижении гарантий трудовых прав. Остается актуальной проблема защиты трудовых прав работника, который приступает к фактическому исполнению работы с ведома или по поручению работодателя или его представителя без оформления письменного трудового договора с работодателем по инициативе последнего. Нестабильность экономической ситуации в стране, острая нехватка рабочих мест для молодых специалистов и повсеместный рост безработицы способствуют увеличению роста числа работников, которые трудятся без официального оформления, что имеет далеко идущие экономические последствия: снижение налоговых и социальных отчислений в бюджет страны, отсутствие гарантий и компенсаций работникам и др. В рамках статьи авторами предложены некоторые направления преодоления неправомерного поведения работодателей, не исполняющих нормы трудового законодательства в части реализации прав работников в полном объеме, а также обозначена проблема отсутствия в трудовом законодательстве Кыргызской Республики действенного механизма обеспечения и защиты трудовых прав работников.

работник; работодатель; субъект трудового права; трудовой договор; гарантии; ответственность; трудовое законодательство

Кыргыз Республикасында түзүлгөн азыркы шартта кызматкерлердин эмгек укугун жана милдеттерин ишке ашыруунун укук колдонуу тажрыйбасы эмгек укугуна болгон кепилдиктердин жетиштүү эместигин айгинелейт. Кызматкердин эмгек укуктарын коргоо маселеси актуалдуу бойдон калууда, кызматкер иш берүүчүнүн демилгеси боюнча иш берүүчү менен жазуу жүзүндө эммгек келишимин түзбөстөн туруп, иш берүүчү же анын өкүлүнүн тапшырмасы боюнча ишти аткарууга киришет. Өлкөдөгү экономикалык абалдын туруксуздугу, жаш адистер үчүн жумуш орундарынын жетишсиздиги жана жер-жерлерде жумушсуздуктун өсүшү расмий келишим түзбөстөн, иштеген кызматкерлердин санынын өсүшүнө түрткү берди, мунун өзү көптөгөн экономикалык кесепеттерге алып келет: өлкөнүн бюджетине салыктык жана социалдык чегерүүлөрдүн төмөндөшү, кызматкерлерге кепилдиктердин жана компенсациялардын жоктугу ж.б. Макаланын алкагында авторлор тарабынан кызматкерлердин укуктарын ишке ашыруу жаатында эмгек мыйзамдарынын ченемдерин толук көлөмдө аткарбаган иш берүүчүлөрдүн мыйзамсыз журүм-турумун четтетүүнүн айрым багыттары сунушталды, ошондой эле Кыргыз Республикасынын эмгек мыйзамдарында кызматкерлердин эмгек укуктарын камсыз кылуунун жана коргоонун таасирдүү механизмдеринин жоктугу боюнча көйгөй белгиленди.

кызматкер; иш берүүчү; эмгек укугунун субъекти; эмгек келишими; кепилдиктер; жоопкерчилик; эмгек мыйзамдары

In modern conditions, the law enforcement practice of the implementation of labor rights and obligations of employees, which has developed in the Kyrgyz Republic, testifies to the insufficient achievement of guarantees of labor rights. The problem of protecting the labor rights of an employee who proceeds to the actual performance of work with the knowledge or on behalf of the employer or his representative without drawing up a written employment contract with the employer at the initiative of the latter remains urgent. The instability of the economic situation in the country, an acute shortage of jobs for young professionals and a widespread increase in unemployment contribute to an increase in the number of workers who work without official registration, which has far-reaching economic consequences: a decrease in tax and social contributions to the country's budget, lack of guarantees and compensation for workers and etc. Within the framework of the article, the authors propose some directions for overcoming the illegal behavior of employers who do not comply with the norms of labor legislation in terms of exercising the rights of workers in full, and also outlines the problem of the absence in the labor legislation of the Kyrgyz Republic of an effective mechanism for ensuring and protecting the labor rights of workers.

employee; employer; subject of labor law; employment contract; guarantees; liability; labor legislation