Панкова Татьяна Витальевна – д-р пед. наук, профессор кафедры педагогики Кыргызского государственного университета им. И. Арабаева, г. Бишкек, тел.: +996-772 292159, e-mail: pankovat@mail.ru
Жакыпова Зарина Жакыповна – ст. преподаватель Педагогического колледжа Кыргызского государственного университета им. И. Арабаева отделения «Иностранные языки и дошкольное образование», г. Бишкек, тел.: +996-700 545922, е-mail: zarina.zhakypova@mail.ru
АКТИВИЗАЦИЯ УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ КАК ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ ПРОБЛЕМА
Рассматриваются вопросы активизации учебной деятельности обучающихся (студентов) в аспекте современных тенденций её организации. Современный процесс обучения в вузе, колледже или школе предъявляет высокую степень участия в данном процессе не только преподавателя, но и обучающихся. Их недостаточная активность в практической учебной деятельности ведёт к низкой эффективности предпринимаемых действий по реализации учебных программ и в целом к снижению уровня качества образования. Данное положение ведёт также к возрастанию управленческой и организационной сложности со стороны преподавателей и, как следствие, придаёт учебной деятельности формальный характер. Цель исследования – обосновать в теоретическом ракурсе целесообразность активизации учебной деятельности обучающихся и отразить факторы, влияющие на отдельные элементы структуры исследуемого объекта. Проверяемая гипотеза – теоретическое рассмотрение процесса активизации учебной деятельности обучающихся – может вызвать в будущем изменение сущностей учебной деятельности, включая её цели, объекты, субъекты, содержание, процесс и результаты. Методологическую базу исследования составила теория деятельности с использованием теоретического анализа ряда имеющихся в педагогической науке позиций. Применялись также метод наблюдения за организацией учебной деятельности студентов колледжей и собственный практический опыт работы в организации среднего профессионального образования. Основными результатами стали вычисление проблематики активизации учебной деятельности обучающихся, выделение и обоснование ряда факторов, влияющих на данный процесс, тем самым предложен определённый взгляд на изменение учебной деятельности обучающихся под влиянием её активизации, на дистанцирование учебной деятельности обучающихся от традиционных моделей обучения.
Ключевые слова на русском языке:деятельность; действие; учебная деятельность; активизация учебной деятельности; факторы активизации учебной деятельности; компоненты активизации учебной деятельности; когнитивный компонент; социальный компонент; эмоционально-ценностный компонент; мотивация учебной деятельности
ОКУУ ИШМЕРДИГИН АКТИВДЕШТИРҮҮ ПЕДАГОГИКАЛЫК МАСЕЛЕ КАТАРЫ
Макалада окуучулардын (студенттердин) билим берүү активдүүлүгүн жогорулатуу маселелери аны уюштуруунун заманбап тенденцияларынын аспектилеринде каралат. Университетте, колледжде же мектепте заманбап окуу процесси мугалимдин гана эмес, студенттердин да бул процесске жогорку деңгээлде катышуусун талап кылат. Практикалык билим берүү ишмердигинде алардын жетишсиз активдүүлүгү билим берүү программаларын ишке ашыруу боюнча көрүлүп жаткан аракеттердин натыйжалуулугунун төмөндөшүнө жана жалпысынан билим сапатынын деңгээлинин төмөндөшүнө алып келет. Бул жобо мугалимдердин башкаруучулук жана уюштуруучулук ишмердигинин татаалдыгынын жогорулашына алып келет жана натыйжада билим берүү ишмердигине формалдуу мүнөз берет. Изилдөөнүн максаты – окуучулардын билим активдүүлүгүн жогорулатуунун максатка ылайыктуулугун теориялык жактан негиздөө жана изилденип жаткан объектинин түзүмүнүн айрым элементтерине таасир этүүчү факторлорду чагылдыруу. Текшерилип жаткан гипотеза – окуучулардын билим берүү активдүүлүгүн жогорулатуу процессин теориялык жактан кароо – келечекте билим берүү ишмердигинин маңызын, анын ичинде, анын максаттарын, объектилерин, предметтерин, мазмунун, процессин жана жыйынтыктарын өзгөртүүгө алып келиши мүмкүн. Изилдөөнүн методологиялык базасын педагогика илиминде болгон бир катар позициялардын теориялык анализин колдонуу менен ишмердик теориясы түзгөн. Колледж студенттеринин окуу ишмердигинин уюштурулушуна байкоо жүргүзүү методу жана орто кесиптик билим берүүнү уюштуруудагы өздүк практикалык тажрыйбалары да колдонулган. Негизги жыйынтыктар студенттердин билим берүү активдүүлүгүн жогорулатуунун проблематикасын эсептөө, бул процесске таасир эткен бир катар факторлорду аныктоо жана негиздөө, ошону менен анын активдешүүсүнүн таасири астында студенттердин билим берүү ишмердүүлүгүнүн өзгөрүшү жөнүндө белгилүү бир көз карашты сунуштоо болгон окуучулардын билим берүү ишмердүүлүгүн салттуу окутуу моделдеринен алыстатуу. Негизги жыйынтыктар студенттердин окуу ишмердигинин активдүүлүгүн жогорулатуу маселесин эсептөө, бул процесске таасир эткен бир катар факторлорду аныктоо жана негиздөө болгон, ошентип, анын активдешүүсүнүн таасири астында окуучулардын окуу ишмердигинин өзгөрүшү, студенттердин окуу ишмердигинин салттуу окутуу моделдеринен алыстоо боюнча белгилүү бир көз караш сунушталат.
Ключевые слова на кыргызском языке:ишмердик; иш-аракет; билим берүү ишмердиги; окуу ишмердигин активдештирүү; окуу ишмердигин активдештирүү факторлору; окуу ишмердигин активдештирүү компоненттери; когнитивдик компонент; социалдык компонент; эмоционалдык-баалуулук компоненти; окуу ишмердигине кызыктыруу
ACTIVATION OF LEARNING ACTIVITY AS A PEDAGOGICAL PROBLEM
The article discusses the issues of enhancing the educational activity of students in the aspect of modern trends in its organization. The modern learning process, whether at a university, college or school, presents a high degree of participation in this process not only by the teacher, but also by the students. Their lack of activity in practical educational activities leads to low efficiency of actions taken to implement educational programs and, in general, to a decrease in the level of quality of education. This provision also leads to an increase in managerial and organizational complexity on the part of teachers and, as a result, gives the educational activity a formal character. The purpose of the study is to substantiate in a theoretical perspective the expediency of enhancing the educational activity of students and to reflect the factors that affect individual elements of the structure of the object under study. The hypothesis being tested is a theoretical consideration of the process of enhancing the educational activity of students can cause in the future a change in the essence of educational activity, including its goals, objects, subjects, content, process and results. The methodological basis of the research was formed by the theory of activity using a theoretical analysis of a number of positions available in pedagogical science. The method of monitoring the organization of educational activities of college students and their own practical experience in the organization of secondary vocational education were also used. The main result was the calculation of the problematic of enhancing the educational activity of students, the identification and substantiation of a number of factors influencing this process, thereby offering a certain view on the change in the educational activity of students under the influence of its activation, on the distancing of the educational activity of students from traditional learning models.
Ключевые слова на английском языке:activity; action educational activity; activation of educational activity; factors of activation of educational activity; components of activation of educational activity; cognitive component; social component; emotional-value component; motivation of educational activity