Тагаев Мамед Джакыпович – д-р филол. наук, профессор, директор Института русского языка Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-555 967472, e-mail: mamed_tagaev@list.ru
РОЛЬ РУССКОГО ЯЗЫКА И РУССКОГО МИРА В ФОРМИРОВАНИИ БИЛИНГВИЗМА И ЕВРАЗИЙСКОЙ МЕНТАЛЬНОСТИ У ГРАЖДАН КЫРГЫЗСТАНА
Проводится мысль о том, что в эпоху глобализации наиболее перспективный путь цивилизационного развития для граждан Кыргызстана лежит через формирование билингвизма и культивирование евразийской ментальности. В стране имеются все объективные и субъективные предпосылки для генерации успешных и креативных личностей на основе традиционного взаимодействия кыргызского и русского языков, образовавших у их носителей аксиологически сходные языковые картины мира. Евразийская ментальность означает формирование у граждан нашей страны такого мировидения, мышления и ментальности, которые совмещают в себе ценности как родной культуры, так и общечеловеческой цивилизации. В этом процессе трудно переоценить роль русского языка и русской культуры как испытанных временем и привычных для жителей Кыргызстана трансляторов как собственных, так и мировых достижений.
Ключевые слова на русском языке:цивилизация; русский язык; кыргызский язык; билингвизм; национально-культурное своеобразие; лексика кыргызского языка; языковая картина мира; евразийская ментальность
ОРУС ТИЛИНИН ЖАНА ОРУС ДҮЙНӨСҮНҮН КЫРГЫЗСТАНДЫН ЖАРАНДАРЫНЫН КОШ ТИЛДҮҮЛҮГҮН ЖАНА ЕВРАЗИЯЛЫК МЕНТАЛИТЕТИН КАЛЫПТАНДЫРУУДАГЫ РОЛУ
Ааламдашуу доорунда Кыргызстандын жарандары үчүн цивилизациялык өнүгүүнүн эң келечектүү жолу кош тилдүүлүктү калыптандыруу жана евразиялык менталитетти өстүрүү аркылуу ишке ашары бышык. Өлкөдө кыргыз жана орус тилдеринин салттуу өз ара аракеттенүүсүнүн негизинде дүйнөнүн аксиологиялык жактан окшош тилдик көрүнүшүн жараткан ийгиликтүү жана чыгармачыл инсандарды жаратуу үчүн бардык объективдүү жана субъективдүү өбөлгөлөр бар. Евразиялык менталитет биздин өлкөнүн жарандарынын түпкү маданияттын да, жалпы адамзаттык цивилизациянын да баалуулуктарын айкалыштырган дүйнө таанымдын, ой жүгүртүүнүн жана менталитеттин калыптанышын туюнтат. Бул жарыяда өзүнүн жана дүйнөнүн жетишкендиктерин Кыргызстандын элине жеткирүүдө мезгил сыноосунан өткөн кадыресе орус тилинин жана орус маданиятынын ролу өтө жогору.
Ключевые слова на кыргызском языке:цивилизация; орус тили; кыргыз тили; кош тилдүүлүк; улуттук-маданий өзгөчөлүк; кыргыз тилинин лексикасы; дүйнөнүн тил картинасы; евразиялык менталитет
THE ROLE OF THE RUSSIAN LANGUAGE AND THE RUSSIAN WORLD IN THE FORMATION OF BILINGUALISM AND EURASIAN MENTALITY OF THE CITIZENS OF KYRGYZSTAN
It is suggested that in the era of globalization the most promising path of civilizational development for the citizens of Kyrgyzstan lies through the formation of bilingualism and the cultivation of the Eurasian mentality. The country has all the objective and subjective prerequisites for the generation of successful and creative personalities based on the traditional interaction of the Kyrgyz and Russian languages, which formed axiologically similar linguistic pictures of the world among their speakers. The Eurasian mentality means the formation among the citizens of our country of such a worldview, thinking and mentality that combine the values of both native culture and universal civilization. In this process, it is difficult to overestimate the role of the Russian language and Russian culture as time-tested and familiar to the people of Kyrgyzstan as translators of both their own and world achievements.
Ключевые слова на английском языке:civilization; Russian language; Kyrgyz language; bilingualism; national and cultural identity; vocabulary of the Kyrgyz language; language picture of the world; Eurasian mentality