Информационный портал
«Вестник КРСУ»

Изучено своеобразие жанра путевого очерка в кыргызской литературе, а точнее в поэзии. Мотив дороги всегда был близок кыргызскому народу, который вёл кочевой образ жизни. Соответственно, образ пути можно отнести к одному из основополагающих компонентов при создании произведений кыргызской публицистической поэзии. В качестве примера для анализа в данной работе мы обратились к исследованию творчества известного поэта Омора Султанова. Литературные критики причисляют его путевые очерки к классике кыргызской публицистической поэзии, считая их эталонными. Этим объясняется то, что объектом изучения в статье стало творчество именно данного автора, а предметом – его конкретные путевые произведения. Проблема исследования состоит в малоизученности жанра путевого очерка в кыргызской литературе, в частности в поэзии, и отсутствии должного интереса к нему у аудитории. Отсюда следуют актуальность и научная новизна вопроса, которые видятся в изучении путевого очерка в качестве литературно-публицистического жанра в рамках поэтического повествования. Целью исследования является определение своеобразия поэтического путевого очерка, его проявлений в кыргызской поэзии на примере творчества О. Султанова. В задачи статьи входит анализ стихотворений поэта и их переводов на русский язык с целью выявления содержательных и технических особенностей построения путевого очерка в кыргызской поэзии. Материалами для исследования выступили очерковые стихотворения Омора Султанова и их переводы на
русский язык. Методологию исследования составляют общенаучный метод, в том числе анализ научной литературы по сути изучаемого вопроса, обобщение, сравнительный анализ, а также систематизация теоретических и эмпирических данных по затрагиваемой проблеме. К результатам исследования можно отнести выявление роли образа дороги, описываемого в кыргызской публицистической поэзии. Его можно обозначить как морально-физическое осмысление места человека в жизни, в обществе, в культуре.

путевой очерк; образ дороги; путь; кыргызская литература; литературно-публицистический жанр; публицистическая поэзия; Омор Султанов

Кыргыз адабиятында, тагыраагы поэзияда, жол очерки жанрынын өзгөчөлүгү изилденди. Жол мотиви көчмөн турмушта жашаган кыргыз элине дайыма жакын болуп келген. Демек, жол образын кыргыз публицистикалык поэзиясынын чыгармаларын жаратууда негиз салуучу компоненттердин бирине киргизсе болот. Бул эмгекте талдоо үчүн мисал катары белгилүү акын Омар Султановдун чыгармачылыгын изилдөөгө кайрылдык. Адабий сынчылар анын жол очерктерин эталондук деп эсептеп, кыргыз публицистикалык поэзиясынын классикасына кошушат. Мунун өзү макалада изилдөө объектиси ушул конкреттүү автордун чыгармасы болгондугун, ал эми предмети анын конкреттүү жол очерктери экендигин түшүндүрөт. Изилдөө көйгөйү кыргыз адабиятында, тактап айтканда поэзияда, жол очерки жанрынын аз изилденгендигинде жана ага аудиториянын тиешелүү деңгээлде кызыгуусунун жоктугунда болуп жатат. Жол очеркин адабий-публицистикалык жанр катары поэтикалык баяндын алкагында изилдөө макаланын актуалдуулугун жана илимий жаңылыгын ачып берет. Изилдөөнүн максаты – поэтикалык жол очерктеринин өзгөчөлүгүн, анын кыргыз поэзиясындагы көрүнүштөрүн О. Султановдун чыгармачылыгынын мисалында аныктоо болуп саналат. Макаланын милдеттерине кыргыз поэзиясында жол очерктерин куруунун мазмундук жана техникалык өзгөчөлүктөрүн аныктоо максатында акындын ырларына жана алардын орус тилине котормолоруна талдоо жүргүзүү кирет. Изилдөө үчүн материалдар Омор Султановдун очерк ырлары жана алардын орус тилине котормолору болгон. Изилдөө методологиясы изилденүүчү маселенин маңызы боюнча илимий адабияттарды талдоо, жалпылоо, салыштыруу, ошондой эле каралып жаткан маселе боюнча теориялык жана эмпирикалык маалыматтарды системалаштыруудан турган жалпы илимий методдон турат. Изилдөөнүн жыйынтыгына кыргыз публицистикалык поэзиясында сүрөттөлгөн жол образынын ролун аныктоо да камтылган. Аны адамдын жашоодогу, коомдогу, маданияттагы ордун моралдык жана физикалык жактан түшүнүү деп атоого болот.

жол очерки; жол образы; жол; кыргыз адабияты; адабий-публицистикалык жанр; публицистикалык поэзия; Омор Султанов

The originality of the travel essay genre in Kyrgyz literature, or rather, in poetry has been studied. The motive of the road has always been close to the Kyrgyz people, who led a nomadic lifestyle. Accordingly, the image of the road can be attributed to one of the fundamental components in the creation of works of Kyrgyz journalistic poetry. As an example for analysis in this article we turned to the study of the famous poet Omor Sultanov’s works. Literary critics rank his travel essays among the classics of Kyrgyz journalistic poetry, considering them reference. This explains the fact that the object of study in the article is the creativity of this particular author, and the subject is his specific poetic works. The fundamental problem of this research is the little-studied genre of travel essay in Kyrgyz literature, in particular, in poetry, and the lack of proper interest in it among the audience. Hence, the relevance and scientific novelty of the issue, which consist in the study of a travel essay as a literary and journalistic genre within the framework of a poetic narrative. The purpose of the study is to determine the originality of the poetic travel essay, its forms of manifestation in Kyrgyz poetry on the example of O. Sultanov’s creativity. The objectives of the article include the analysis of poet’s poems and their translations into Russian in order to identify the content and technical features of the construction of a travel essay in Kyrgyz poetry. The materials for the study were the essay poems of Omor Sultanov and their translations into Russian. The methodology of the research is a general scientific method, including the analysis of the literature on the essence of the studied issue, generalization, comparative analysis, as well as the systematization of theoretical and empirical data on the affected problem. The results of the study include the identification of the role of the image of the road described in Kyrgyz journalistic poetry. It can be designated as a moral and physical understanding of a person’s place in life, in society, in culture.

travel essay; road image; path; Kyrgyz literature; literary and journalistic genre; journalistic poetry; Omor Sultanov