Даутов Ялкун Умержанович – канд. экон. наук, доцент, проректор по административно-хозяйственной работе Бишкекского государственного университета им. К. Карасаева, г. Бишкек, тел.: +996-557 981998, e-mail: yalkund@mail.ru
ЭКОНОМИЧЕСКИЕ ИНТЕРЕСЫ ДОМАШНИХ ХОЗЯЙСТВ
Исследуются экономические интересы домашних хозяйств. Понятие «экономические интересы домохозяйств» рассматривается в тесной связи с понятиями «экономические цели экономических агентов» и «методы достижения этих экономических целей». Рассматривается взаимодействие основных экономических агентов, таких как государство, фирмы и домохозяйства. В частности, описываются их экономические интересы, цели и стратегии, которые они используют для достижения своих целей. Экономические интересы, включающие стимулы, побуждающие к экономической деятельности, направленной на удовлетворение потребностей экономических агентов, представлены как проявление экономических требований этих агентов. Приводится классификация этих интересов в зависимости от субъектов, дается представление о понятии рационального поведения экономических субъектов и проливается свет на факторы, которые могут привести к отклонению этих субъектов от рационального принятия решений. В итоговой части перечислены меры, предпринимаемые руководством Кыргызской Республики для реализации различных категорий экономических интересов домохозяйств.
Ключевые слова на русском языке:прибыль; заработная плата; капитал; рента; максимизация результатов; минимизация затрат; фискальная политика; налогообложение; выгода; общественное благосостояние
ҮЙ ЧАРБАЛАРЫНЫН ЭКОНОМИКАЛЫК КЫЗЫКЧЫЛЫКТАРЫ
Макалада үй чарбаларынын экономикалык кыхыкчылыктары изилдөөгө алынган. «үй чарбаларынын экономикалык кызыкчылыктары» деген түшүнүк «экономикалык агенттердин экономикалык максаттары» жана «ушул экономикалык максаттарга жетүү каражаттары» деген түшүнүктөр менен тыгыз байланышта каралган. Мамлекет, фирмалар жана үй чарбалары сыяктуу негизги экономикалык агенттердин өз ара аракети каралат. Тактап айтканда, алардын экономикалык кызыкчылыктары, максаттары жана максаттарына жетүү үчүн колдонгон стратегиялары сүрөттөлөт. Экономикалык агенттердин муктаждыктарын канааттандырууга багытталган экономикалык иш-аракеттерге түрткү берүүчү стимулдарды камтыган экономикалык кызыкчылыктар ушул агенттердин экономикалык талаптарынын көрүнүшү катары көрсөтүлөт. Субъекттерге жараша бул кызыкчылыктардын классификациясы берилип, чарбалык субъекттердин рационалдуу жүрүм-туруму түшүнүгү жөнүндө айтылып, бул субъекттердин рационалдуу чечимдерди кабыл алуудан четтөөсүнө алып келүүчү факторлор ачыкка чыккан. Корутунду бөлүгүндө үй чарбаларынын экономикалык кызыкчылыктарынын ар кандай категорияларын ишке ашыруу боюнча Кыргыз Республикасынын жетекчилиги тарабынан көрүлүп жаткан чаралар көрсөтүлгөн.
Ключевые слова на кыргызском языке:киреше; эмгек акы; капитал; рента; натыйжаларды максималдаштыруу; чыгымдарды минималдаштыруу; фискалдык саясат; салык салуу; пайда; коомдук жыргалчылык
THE ECONOMIC INTERESTS OF HOUSEHOLDS
This article focuses on the study of the economic interests of households. It examines the concept of "economic interests of households" in close connection with the concepts of "economic objectives of economic agents" and "methods of achieving these economic objectives". The interaction between major economic agents such as the government, firms, and households is considered. Specifically, it outlines their economic interests, objectives, and the strategies they used to achieve these objectives. Economic interests, which include the incentives that drive economic activities aimed at satisfying the needs of economic agents, are presented as a manifestation of the economic requirements of these agents. The article categorizes economic interests according to the subjects involved. Furthermore, it provides insights into the notion of rational behavior of economic subjects and sheds light on the factors that may lead these entities to deviate from rational decision-making. At the end of the article, the measures taken by the leadership of the Kyrgyz Republic to realize different categories of economic interests of households are listed.
Ключевые слова на английском языке:profit; wages; capital; rent; maximizing results; minimizing costs; fiscal policy; taxation; benefit; public welfare