Халилова Марина Владимировна – канд. экон. наук, доцент, директор Департамента мониторинга и качества Международного университета Кыргызстана, г. Бишкек, тел.: +996-555 240777, e-mail: marina-smitt@mail.ru
Гусева Валентина Ивановна – д-р экон. наук, профессор кафедры экономической теории экономического факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-550 866181, e-mail: vig_61@mail.ru
МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ ПРОБЛЕМЫ ИССЛЕДОВАНИЯ ИНСТИТУТОВ ХОЗЯЙСТВЕННОГО МЕХАНИЗМА
Рассматриваются методологические проблемы исследования институтов хозяйственного механизма, основные из которых заключаются в измерении их качества и эффективности. Множество международных экспертов измеряют качество институтов, организаций и регулярно публикуют рейтинги качества институтов практически всех стран мира. Важно проанализировать основные индексы, характеризующие качество институтов. Такими индексами являются: индексы качества государственного управления, индекс восприятия коррупции, индекс экономических свобод, индикаторы экономической трансформации, качество среды для экономического роста, индекс условий для ведения бизнеса, индекс ограничений для прямых иностранных инвестиций, глобальный индекс размещения услуг, индекс общественной честности, индекс политического устройства, свобода в мире. Совершенствование национального институционального механизма является основным фактором эффективности экономических процессов в условиях реиндустриализации.
Ключевые слова на русском языке:институты хозяйственного механизма; результативный подход; институциональный подход; основные индексы, характеризующие качество институтов; реиндустриализация
ЧАРБАЛЫК МЕХАНИЗМ ИНСТИТУТТАРЫН ИЗИЛДӨӨНҮН МЕТОДОЛОГИЯЛЫК МАСЕЛЕЛЕРИ
Макалада экономикалык механизм институттарын изилдөөнүн методологиялык маселелери каралат, алардын негизгилери алардын сапатын жана натыйжалуулугун өлчөө болуп саналат. Көптөгөн эл аралык эксперттер институттардын, уюмдардын сапатын өлчөп, дүйнөнүн дээрлик бардык өлкөлөрүнүн институттарынын сапат рейтингин үзгүлтүксүз жарыялап турушат. Институттардын сапатын мүнөздөгөн негизги көрсөткүчтөрдү талдоо маанилүү. Мындай индекстер болуп төмөнкүлөр саналат: мамлекеттик башкаруунун сапат индекси, коррупцияны кабыл алуу индекси, экономикалык эркиндиктер индекси, экономикалык трансформациянын индикаторлору, экономикалык өсүш үчүн чөйрөнүн сапаты, бизнес жүргүзүү үчүн шарттардын индекси, тике чет өлкөлүк инвестициялар үчүн чектөөлөрдүн индекси, кызмат көрсөтүүлөрдү жайгаштыруунун глобалдык индекси, коомдук бүтүндүктүн индекси, саясий түзүлүштүн индекси, дүйнөдөгү эркиндик. Улуттук институттук механизмди өркүндөтүү кайра индустриялаштыруу шарттарында экономикалык процесстердин натыйжалуулугунун негизги фактору болуп саналат.
Ключевые слова на кыргызском языке:экономикалык механизм институттары; натыйжалуу мамиле; институционалдык мамиле; институттардын сапатын мүнөздөгөн негизги индекстер; кайра индустриялаштыруу
METHODOLOGICAL PROBLEMS OF STUDYING THE INSTITUTIONS OF THE ECONOMIC MECHANISM
The article deals with the methodological problems of studying the institutions of the economic mechanism. The main problems in the study of the institutions of the economic mechanism lie in measuring their quality and effectiveness. Many international experts measure the quality of institutions, organizations and regularly publish quality ratings of institutions in almost all countries of the world. It is important to analyze the main indices that characterize the quality of institutions. These indices are: governance quality indices, corruption perception index, economic freedom index, indicators of economic transformation, quality of environment for economic growth, business environment index, foreign direct investment restrictions index, global service placement index, public honesty index, index political order, freedom in the world. Improvement of the national institutional mechanism is the main factor in the efficiency of economic processes in the context of reindustrialization.
Ключевые слова на английском языке:economic mechanism institutions; result approach; institutional approach; main indices characterizing the quality of institutions; reindustrialization