Джакишев Аскар Умаркулович – д-р ист. наук, профессор кафедры истории гуманитарного факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-555 971892, e-mail: adjakishev@gmail.com
КИРГИЗСКАЯ ССР В ГОДЫ ВЕЛИКОЙ ОТЕЧЕСТВЕННОЙ ВОЙНЫ (1941–1945 гг.)
Рассматривается роль органов власти Киргизской ССР и правительства СССР в организации приёма и размещении на территории Джалал-Абадской области республики эвакуированного из зоны военных действий гражданского населения, предприятий, учебных заведений и учреждений. Впервые в кыргызской историографии освещаются факт пребывания 5-й польской дивизии генерала Андерса на территории республики и принимаемые меры органов власти Джалал-Абадской области по размещению польских военнослужащих, их материально-техническому обеспечению и продовольственному снабжению. Получили освещение советско-польские межгосударственные взаимоотношения по вопросу формирования польских военных соединений на территории СССР и их участия в боевых действиях против немецких войск на стороне Красной армии, а также последующий отказ польского командования и польского правительства от принятых на себя обязательств.
Ключевые слова на русском языке:Киргизская ССР; Джалал-Абадская область; Вторая мировая война; приём эвакуированного населения и предприятий; 5-я пехотная польская дивизия Андерса
КЫРГЫЗ ССРи УЛУУ АТА МЕКЕНДИК СОГУШ МЕЗГИЛИНДЕ (1941–1945-жж.)
Макалада согуш болуп жаткан жерлерден эвакуацияланган жарандарды, ишканаларды, окуу жайларды жана мекемелерди кабыл алууну жана республиканын Жалал-Абад областынын аймагында жайгаштырууну уюштурууда Кыргыз ССРинин бийлик органдарынын жана СССРдин Өкмөтүнүн ролу тууралуу сөз болот. Кыргыз тарыхнаамасында биринчи жолу Польшанын генерал Андерс башкарган 5-дивизиясынын республиканын аймагына келиши жана Жалал-Абад облусунун бийлик органдарынын польшалык аскер кызматчыларын жайгаштыруу, аларды материалдык-техникалык камсыздоо жана азык-түлүк менен камсыздоо боюнча көрүлүп жаткан чаралары чагылдырылган. СССРдин аймагында поляк аскердик бирикмелерин түзүү жана алардын Кызыл армия тарабында немис аскерлерине каршы согуштук аракеттерге катышуу маселелери боюнча советтик-поляк мамлекеттер аралык өз ара мамилелери, ошондой эле кийин поляк командачылыгынын жана Польша өкмөтүнүн өзүнө алган милдеттемелерден баш тартуусу чагылдырылды.
Ключевые слова на кыргызском языке:Кыргыз ССРи; Жалал-Абад облусу; Экинчи дүйнөлүк согуш; эвакуацияланган калкты жана ишканаларды кабыл алуу; Андерстин польшалык 5-аткычтар дивизиясы
KIRGHIZ SSR DURING THE GREAT PATRIOTIC WAR (1941–1945)
The article shows the role of the authorities of the Kirghiz SSR and the government of the USSR in organizing the reception and accommodation in the territory of the Jalal-Abad region of the republic of the civilian population, enterprises, educational institutions and institutions evacuated from the war zone. For the first time in Kyrgyz historiography, the fact of the presence of the 5th Polish division of General Andеrs on the territory of the republic and the measures taken by the authorities of the Jalal-Abad region to accommodate Polish military personnel, their logistics and food supplies are highlighted. Soviet-Polish interstate relations on the issue of the formation of Polish military formations on the territory of the USSR and their participation in hostilities against German troops on the side of the Red Army, as well as the subsequent refusal of the Polish command and the Polish government from their obligations, received coverage.
Ключевые слова на английском языке:Kirghiz SSR; Jalal-Abad region; World War II; reception of evacuated population and enterprises; Anders' 5th Polish Infantry Division