Какчекеева Бегайым Бакытовна – аспирант кафедры физических процессов горного производства естественно-технического факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, Кыргызская Республика, тел.: +996-554 780064, e-mail: begaiymkakchekeeva@gmail.com
ОБЗОР МОДЕЛИРОВАНИЯ НЕФТЕГАЗОВЫХ МЕСТОРОЖДЕНИЙ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ ЭЛЕМЕНТОВ ИСКУССТВЕННОГО ИНТЕЛЛЕКТА
Представлен обзор современных методов и моделей моделирования нефтегазовых месторождений с использованием элементов искусственного интеллекта. Описаны основные принципы работы искусственного интеллекта в контексте геолого-геофизического моделирования, приведен анализ данных и прогнозирования параметров месторождений. Рассматриваются различные подходы к применению методов машинного обучения, нейронных сетей и других технологий искусственного интеллекта для оптимизации процессов разведки, бурения и эксплуатации нефтегазовых месторождений. Рассмотрена история развития применения компьютерных технологий в геологоразведке СССР, современные тенденции и будущие наработки в области искусственного интеллекта, приуроченных к оценке эффективности освоения месторождений, а также технологии разработки.
Ключевые слова на русском языке:искусственный интеллект; нейронные сети; месторождения нефти и газа; поиск и разведка полезных ископаемых
ЖАСАЛМА ИНТЕЛЛЕКТТИН ЭЛЕМЕНТТЕРИН КОЛДОНУУ МЕНЕН МУНАЙ ЖАНА ГАЗ КЕНДЕРИН МОДЕЛДӨӨГӨ СЕРЕП ЖҮРГҮЗҮҮ
Бул макалада жасалма интеллекттин элементтерин колдонуу менен мунай жана газ кендерин моделдөөнүн заманбап ыкмаларына жана моделдерине сереп жүргүзүлөт. Ал геологиялык жана геофизикалык моделдөө, маалыматтарды талдоо жана кендердин параметрлерин болжолдоо контекстинде жасалма интеллекттин негизги принциптерин чагылдырат. Макалада мунай жана газ кендерин чалгындоо, бургулоо жана эксплуатациялоо процесстерин оптималдаштыруу үчүн машиналарды үйрөнүү ыкмаларын, нейрон тармактарын жана башка жасалма интеллект технологияларын колдонуунун ар кандай ыкмалары талкууланат. Мындан тышкары, бул жаатта жасалма интеллектти колдонуунун артыкчылыктары жана чектөөлөрү, ошондой эле аны мындан ары өнүктүрүүнүн келечеги талкууланууда. СССРдин геологиялык чалгындоо иштеринде компьютердик технологияларды колдонуунун өнүгүү тарыхы, кенди иштетүүнүн натыйжалуулугун баалоого, ошондой эле иштетүү технологиясына арналган жасалма интеллект тармагындагы учурдагы тенденциялар жана келечектеги өнүгүүлөр каралат. Макалада мунай жана газ кендерин геологиялык-геофизикалык моделдөөдө жасалма интеллектти колдонуунун учурдагы абалына жана өнүгүү перспективаларына сереп берилген.
Ключевые слова на кыргызском языке:жасалма интеллект; нейрондук тармактар; мунай жана газ кендери; пайдалуу кендерди издөө жана чалгындоо
OVERVIEW OF DEVELOPMENT AND APPLICATION OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN MODELING OIL AND GAS FIELDS
This article is an overview of modern methods and models for modeling oil and gas fields using elements of artificial intelligence. It outlines the basic principles of artificial intelligence in nine geological and geophysical studies, data analysis and forecasting of field parameters. The article discusses various approaches to the use of machine learning methods, neural networks and other artificial intelligence technologies to optimize the processes of exploration, drilling and operation of oil and gas fields. In addition, the advantages and limitations of the use of artificial intelligence in this area, as well as the prospects for its further development, are discussed. The history of the development of the use of computer technologies in geological exploration of the USSR, modern and future developments in the field of artificial intelligence, dedicated to increasing the efficiency of field development, as well as technology development, are considered.
Ключевые слова на английском языке:artificial intelligence; neural networks; oil and gas fields; search and exploration of mineral resources