Информационный портал
«Вестник КРСУ»

В современной медицине одной из главных актуальных проблем в области неврологии и цереброваскулярной патологии является увеличение числа случаев острого нарушения мозгового кровообращения (инсульта). Факторы риска, ведущие к развитию инсульта, разделяются на две основные категории: модифицируемые (корригируемые) и немодифицируемые (некорригируемые). Модифицируемые факторы риска представляют собой факторы, на которые можно влиять и изменять их состояние. Немодифицируемые факторы, напротив, не поддаются изменениям. Целенаправленное воздействие на устранение основных модифицируемых факторов риска значительно снижает вероятность возникновения острого нарушения мозгового кровообращения. Эффективное управление модифицируемыми факторами риска является не только важным аспектом в предотвращении инсульта, но и существенным шагом в сокращении общего бремени на систему здравоохранения. Инсульт остается одной из ведущих причин инвалидизации и смертности, что обусловливает значительные социальные и экономические потери. Научные исследования подчеркивают, что системный подход к профилактике инсульта должен включать не только медицинские меры, но и активное образование общественности о факторах риска и методах их контроля.

ишемический инсульт; факторы риска; профилактика; здравоохранение; артериальная гипертензия; курение; ожирение; качество жизни

Азыркы медицинада неврология жана цереброваскулярдык патология жаатындагы негизги актуалдуу көйгөйлөрдүн бири болуп мээнин кан айлануусунун курч бузулушунун (инсульт) учурларынын көбөйүшү саналат. Инсульттун өнүгүшүнө алып келүүчү тобокелдик факторлору эки негизги категорияга бөлүнөт: өзгөрүлүүчү (корригирленүүчү) жана өзгөрүлбөс (оңдолбогон). Өзгөртүлүүчү тобокелдик факторлору таасир эте турган жана алардын абалын өзгөртө турган факторлор. Өзгөртүлбөгөн факторлор, тескерисинче, өзгөрүлбөйт. Негизги өзгөртүлүүчү тобокелдик факторлорун жоюуга максаттуу таасир этүү мээдеги кан айлануунун курч бузулушунун пайда болуу мүмкүнчүлүгүн кыйла азайтат. Өзгөртүлүүчү тобокелдик факторлорун эффективдүү башкаруу инсульттун алдын алуунун маанилүү аспектиси гана эмес, ошондой эле саламаттыкты сактоо системасына жалпы жүктү азайтуудагы маанилүү кадам болуп саналат. Инсульт майыптыктын жана өлүмдүн негизги себептеринин бири бойдон калууда, бул олуттуу социалдык жана экономикалык жоготууларга алып келет. Илимий изилдөөлөр инсульттун алдын алууга системалуу мамиле медициналык чараларды гана эмес, тобокелдик факторлору жана аларды көзөмөлдөө ыкмалары жөнүндө коомчулукка активдүү билим берүүнү камтышы керектигин баса белгилейт.

ишемиялык инсульт; тобокелдик факторлору; алдын алуу; саламаттыкты сактоо; гипертония; тамеки тартуу; семирүү; жашоонун сапаты

In modern medicine, one of the main urgent problems in the field of neurology and cerebrovascular pathology is an increase in the number of cases of acute cerebrovascular accident (stroke). Risk factors leading to the development of stroke are divided into two main categories: modifiable (correctable) and unmodified (non-correctable). Modifiable risk factors are factors that can be influenced and their condition can be changed. Unmodified factors, on the contrary, are not amenable to change. The targeted effect on the elimination of the main modifiable risk factors significantly reduces the likelihood of acute cerebrovascular accident. Effective management of modifiable risk factors is not only an important aspect in stroke prevention, but also a significant step in reducing the overall burden on the healthcare system. Stroke remains one of the leading causes of disability and mortality, which causes significant social and economic losses. Scientific research emphasizes that a systematic approach to stroke prevention should include not only medical measures, but also active public education about risk factors and methods of their control.

ischemic stroke; risk factors; prevention; healthcare; hypertension; smoking; obesity; quality of life