Информационный портал
«Вестник КРСУ»

Вводная часть статьи описывает пограничную эпоху в жизни кыргызского народа, которая ознаменовалась значимыми социально-политическими и духовными сдвигами в регионе. Духовная жизнь кыргызов в это лихолетье отметилась возникновением консервативного философского течения – заманизма. Основная сюжетная часть исследования посвящена разбору концептуального наследия заманизма в лице Калыгула, Арстанбека и Молдо Кылыча. Особое внимание автора посвящено разбору понятий – «этнокультурная традиция», «духовное предание» и фазовому развитию космических циклов в философских воззрениях акынов. Даётся ёмкий обзор программных произведений вышеуказанных мыслителей в увязке с их трагическим мироощущением. Заключительная часть подытоживает духовное значение заманизма как целостного явления и фиксирует наиболее существенные стороны каждого из мыслителей в развитии консервативного взгляда на мир.

заманизм; консервативный путь; сакральное измерение; традиция; духовное наследие; эсхатология; хаос; предание

Макаланын кириш бөлүгүндө кыргыз элинин турмушундагы аймактагы олуттуу коомдук-саясий жана руханий өзгөрүүлөр менен коштолгон чек ара доору баяндалат. Кыргыздардын ушул оор мезгилдеги руханий турмушу – заманизмдин консервативдүү философиялык агымынын пайда болушу менен өзгөчөлөндү. Изилдөөнүн негизги сюжеттик бөлүгү Калыгул, Арстанбек жана Молдо Кылычтын образындагы заманизмдин концептуалдык мурасын талдоого арналган. Автордун өзгөчө көңүлү – «этномаданий салт», «руханий уламыш» түшүнүктөрүн талдоого жана акындардын философиялык көз караштарындагы космостук циклдердин фазалык өнүгүшүнө арналган. Жогорудагы ойчулдардын трагедиялык дүйнө таанымына байланыштуу программалык чыгармаларына кеңири сереп берилген. Корутунду бөлүгү бүтүндөй кубулуш катары заманизмдин руханий маанисин жыйынтыктап, дүйнөгө консервативдүү көз караштын өнүгүшүндө ар бир ойчулдун эң маанилүү жактарын бекитет.

заманизм; консервативдик жол; ыйык өлчөм; салт; руханий мурас; эсхатология; хаос; уламыш

The introductory part of the article describes the border era in the life of the Kyrgyz people, which was marked by significant socio-political and spiritual shifts in the region. The spiritual life of the Kyrgyz in this difficult time was marked by the emergence of a conservative philosophical movement - zamanism. The main plot part of the study is devoted to the analysis of the conceptual heritage of zamanism in the person of Kalygul, Arstanbek and Moldo Kylych. The author pays special attention to the analysis of the concepts of “ethnocultural tradition”, “spiritual tradition” and the phase development of cosmic cycles in the philosophical views of akyns. A succinct overview of the programmatic works of the above-mentioned thinkers is given in conjunction with their tragic worldview. The final part summarizes the spiritual significance of zamanism as a holistic phenomenon and records the most essential aspects of each of the thinkers in the development of a conservative view of the world.

zamanism; conservative path; sacred dimension; tradition; spiritual heritage; eschatology; chaos; legend