Нарозя Алла Георгиевна – канд. филол. наук, доцент, ст. преподаватель отделения филологии Кыргызско-Турецкого университета «Манас», Кыргызская Республика, тел.: +996-552 553306, e-mail: alla.narozya@manas.edu.kg
АНАЛИЗ СТИХОТВОРЕНИЯ А.С. ПУШКИНА «НА ХОЛМАХ ГРУЗИИ» В ТЮРКОЯЗЫЧНОЙ АУДИТОРИИ
Выявляется особенность анализа лирического произведения в тюркоязычной аудитории на примере стихотворения А.С. Пушкина «На холмах Грузии». Для анализа стихотворения используются поэтологический, структурно-семиотический и формально-психологический методы анализа и интерпретации литературно-художественного текста. Анализ проводится по схеме: изобразительно-выразительные средства художественной речи – ритмическая организация стихотворного произведения – образная система – сюжет и композиция – идейно-тематическое содержание текста. Художественный текст рассматривается как автономное целое, определённым образом организованное единство, обладающее собственными внутренними законами. В результате студенты, изучающие русский язык как неродной и иностранный, пополняют словарный запас, развивают творческое воображение, навыки чтения, слушания, говорения и письма, а самое главное – проникают в ткань словесного произведения искусства, познавая тайну его создания и красоту содержательной формы.
Ключевые слова на русском языке:лирика; изобразительно-выразительные средства; ритм; образ; сюжет; композиция; тема; проблема; идея; пафос; жанр
А.С. ПУШКИНДИН «ГРУЗИЯ АДЫРЛАРЫНДА» ПОЭМАСЫНЫН ТҮРК ТИЛДҮҮ АУДИТОРИЯСЫНДА ТАЛДОО
Макаланын максаты – А.С. Пушкиндин «Грузия адырларында» аттуу поэмасынын мисалында түрк тилдүү аудиториядагы лирикалык чыгарманын талдоо өзгөчөлүктөрүн аныктоо. Поэманы талдоо үчүн адабий-көркөм текстти анализдөөнүн жана чечмелөөнүн поэтологиялык, структуралык-семиотикалык жана формалдуу-психологиялык ыкмалары колдонулат. Талдоо төмөнкүдөй схема боюнча жүргүзүлөт: көркөм кептин көркөм-чагылдыруучу жана экспрессивдүү каражаттары, ыр түрүндөгү чыгарманын ритмикалык уюштурулушу, образдуу система, сюжет жана композиция, тексттин идеялык жана тематикалык мазмуну. Көркөм текст өз алдынча бир бүтүндү түзүп, белгилүү бир багыт менен уюштурулган биримдик катары каралат жана өзүнүн ички мыйзамдарына ээ. Натыйжада орус тилин чет тили катары үйрөнүп жаткан студенттер сөз байлыгын кеңейтишет, чыгармачыл фантазияларын, окуу, угуу, сүйлөө жана жазуу көндүмдөрүн өнүктүрүшөт жана эң негизгиси – оозеки көркөм чыгарманын маанисине сүңгүп, анын жаралыш сырын жана мазмундуу форманын кооздугун аңдашат.
Ключевые слова на кыргызском языке:лирика; көркөм-чагылдыруучу жана экспрессивдүү каражаттар; ритм; образ; сюжет; композиция; тема; көйгөй; идея; пафос; жанр
ANALYSIS OF A.S. PUSHKIN’S POEM “ON THE HILLS OF GEORGIA” IN A TURKIC-SPEAKING AUDIENCE
The article is to identify the features of analyzing a lyrical work in a Turkic-speaking audience using the example of A.S. Pushkin’s poem “On the Hills of Georgia.” The analysis of the poem employs poetological, structuralsemiotic, and formal-psychological methods of literary and artistic text analysis and interpretation. The analysis was conducted according to the following scheme: figurative and expressive means of artistic speech; rhythmic organization of poetic works; imagery system; plot and composition; and the ideological and thematic content of the text. The literary text is considered an autonomous whole that is organized in accordance with its internal laws. As a result, students learning Russian as a non-native and foreign language expand their vocabulary, develop their creative imagination, and improve their reading, listening, speaking, and writing skills. Most importantly, these works delve into the essence of the literary masterpiece, discovering the secrets of its creation and the beauty of its substantive form.
Ключевые слова на английском языке:lyric poetry; figurative and expressive means; rhythm; imagery; plot; composition; theme; problem; idea; pathos; genre