Информационный портал
«Вестник КРСУ»

Подчёркивается необходимость внедрения поэтапного процесса развития устной речи учащихся, используя дидактические принципы, методические приёмы при знакомстве с текстом великого эпоса “Манас”, при этом заостряя их внимание на его особенностях как эпического произведения. Отмечена важность умения педагога сочетать текстовое обучение, слушание и устные ответы, диалогическую и монологическую речь учеников с аудио-, видеофильмами, музыкой и изобразительным искусством. При этом подчёркивается, что при поэтапном изучении эпоса достигается двусторонний эффект применяемого учителем метода обучения, – учащимся легче освоить идейно-художественные особенности произведения. Автор отмечает, что все методические приёмы, начиная от вводного урока знакомства с эпосом и заканчивая заключительным этапом обучения, должны быть направлены на главную цель речевого развития – формирование у ребёнка умения свободно выражать свои мысли.

эпос; эпическое произведение; жанровая особенность; методические приёмы; аудирование; чтение

Макалада улуу эпостун тексти менен иштөө аркылуу окуучулардын оозеки кебин өстүрүүнү эпикалык чыгарманы окутуунун дидактикалык принциптерин, методикалык ыкмаларын жана кеп өстүрүү процессинин этаптарын эске алуу менен жүргүзүү зарылдыгы белгилеген. Эпикалык чыгарма катары “Манас” эпосун окутууда кайсы өзгөчөлүктөрүнө көӊүл буруу зарылдыгын кыргыз методист-адабиятчылардын эмгегине таянуу менен айрыкча белгилеп өткөн. Текстти окутуу, уктуруу жана оозеки жооптору, диалогдук жана монологдук кеби өспүрүм окуучунун элестетүү фантазиясын ойготуучу аудио-, видеофильмдер, музыка жана сүрөт искусствосу менен айкалыштыра билүү зарылдыгы айтылган. Ошону менен бирге мугалим колдоно турган окутуу методдорунун бинардык таасирин – окутуунун жана окуп үйрөнүүнүн эки тараптуу табиятын эске алуу менен, чыгарманын идеялык көркөмдүк өзгөчөлүгүн өздөштүрүүнүн негизги этаптарында жүргүзүлө тургандыгы көрсөтүлгөн. Автор эпостун киришүү сабагынан жыйынтыктоочу иш-чараларга чейинки бардык методикалык ыкмалар кеп өстүрүүнүн негизги максатына, баланын өз оюн эркин айта билүү көндүмдөрүн калыптандырууга багытталган болушу керек деп белгилейт.

эпос; эпикалык чыгарма; жанрдык өзгөчөлүк; методикалык ыкмалар; угуу; окуу

The necessity of introducing a step-by-step process of developing pupils’ oral speech using didactic principles and methodical techniques when familiarizing them with the text of the great epic “Manas”, while focusing their attention on its peculiarities as an epic work is emphasized. The importance of the teacher’s ability to combine textual teaching, listening and oral answers, dialogic and monologic speech of pupils with audio and video films, music and fine arts is emphasized. It is emphasized that the step-by-step study of the epic achieves a two-way effect of the teaching method used by the teacher - it is easier for pupils to master the ideological and artistic features of the work. The author notes that all methodical techniques, starting from the introductory lesson of acquaintance with the epic and ending with the final stage of training, should be aimed at the main goal of speech development - the formation of the child’s ability to freely express his thoughts.

epic; epic work; genre feature; methodological techniques; listening; reading