Информационный портал
«Вестник КРСУ»

Роман М. Булгакова “Мастер и Маргарита” был закончен в 1940 г., но вышел в свет лишь в 1966 г. Роман Ч. Айтматова “Плаха” опубликован в 1986 г., в начале Перестройки. Оба эти произведения сохраняют актуальность по сегодняшний день. В этих художественных творениях выдающихся писателей ХХ века нашла выражение острая критика важного этапа в истории человечества в поисках прогресса – опыт социализма советского образца как в плане общественного жизнеустройства, так и нравственных результатов. Сравнительный анализ названных произведений весьма плодотворен, поскольку как в оценке действительности, так и в развитии философской проблемы добра и зла, в композиции, обращении к образам Иисуса Христа и Понтия Пилата ощущается перекличка романа Айтматова “Плаха” с романом Булгакова “Мастер и Маргарита”. Наблюдается сходство и в стилевой манере писателей. У обоих опыт социальной жизни ХХ столетия часто соотносится через мифы и легенды с историческим опытом народа и, таким образом, являет собой плод широких обобщений.

советский социализм; кризис; сравнительный анализ; параллельные сюжеты; парадокс; социально-философская притча.

М. Булгаковдун “Мастер жана Маргарита” романы 1940-жылы жазылып бүтүп, 1966-жылы гана жарык көргөн. Ч.Айтматовдун “Кыямат” романы кайра куруу башталганда, 1986-жылы басылып чыккан. Ушул эки чыгарма тең бүгүнкү күнгө чейин актуалдуулугун жоготпой келет. ХХ кылымдын залкар жазуучуларынын ушул көркөм чыгармаларында адамзаттын тарыхындагы өнүгүүнү издөөнүн маанилүү этабы – советтик үлгүдөгү социализм тажрыйбасы коомдук түзүлүш жаатында, ошондой эле адеп-ахлактык натыйжалар жаатында да сынга алынган. Аталган чыгармаларга салыштырып талдоо жүргүзүү да бир кыйла жемиштүү болгон, анткени чындыкты баалоодо, ошондой эле жакшылык менен жамандык философиялык маселелерин өнүктүрүүдө, композицияда, Иисус Христос менен Понтий Пилаттын образдарына кайрылууда Айтматовдун “Кыямат” романы М.Булгаковдун “Мастер жана Маргарита” романы менен окшош. Алардын окшоштугу жазуучулардын стилинде да байкалат.
Экөөнүн тең ХХ кылымдын социалдык турмуш тажрыйбасы мифтер жана уламыштар аркылуу элдин тарыхый тажрыйбасы менен шайкештелип, кеңири корутундулоонун жемиши болуп калды.

советтик социализм; кризис; салыштырма талдоо; параллелдүү сюжеттер; парадокс; социалдык-философиялык аңгеме.

M. Bulgakov’s novel “The Master and Margarita” was completed in 1940, but was published only in 1966. Ch. Aitmatov’s novel “The Scaffold” was published in 1986, at the beginning of Perestroika. Both of these works preserve their timeliness by this day. In the artistic masterpieces of these outstanding writers of the XX century there was an expression of sharp criticism of an important stage in the history of mankind in search of progress – the experience of Soviet style socialism both in terms of social life and moral results. The comparative analysis of the abovementioned works is very fruitful, because both in the evaluation of reality, and in the development of the philosophical problem of good and evil, in composition the appeal to the images of Jesus Christ and Pontius Pilate, there is a likeness between Aitmatov’s novel “The Scaffold” and Bulgakov’s novel “The Master and Margarita”. There are similarities in the style of writers. Both writers’ experience of the social life of the twentieth century is often correlated through myths and legends with the historical experience of the people and is thus the result of broad generalization.

Soviet socialism; crisis; comparative analysis; parallel storylines; paradox; social-philosophical parable.