Осмонова Нургуль Исраиловна – д-р филос. наук, профессор кафедры философии науки КРСУ, тел.: +996-557 333539, e-mail: osmonova_ni@mail.ru
СИМВОЛИКА РИТУАЛЬНЫХ ИГР И СОСТЯЗАНИЙ В ПРАЗДНИЧНОЙ КУЛЬТУРЕ КЫРГЫЗОВ
На основе ритуально-игрового подхода раскрывается символика и обрядовая функция некоторых ритуальных игр и состязаний, составляющих неотъемлемый и архаический пласт празднично-обрядовой культуры кыргызов.
Ключевые слова на русском языке:символика ритуальных игр и состязаний; празднично-обрядовая культура; игровая концепция культуры; эр сайыш (поединок на пиках); таз сүзүш (букв. “бодание плешивцев”); тѳѳ чечмей (букв. “развязывание верблюда”).
КЫРГЫЗДАРДЫН МАЙРАМДЫК МАДАНИЯТЫНДА ЫРЫМ-ЖЫРЫМДЫК ОЮНДАРДЫН ЖАНА МЕЛДЕШТЕРДИН СИМВОЛИКАСЫ
Ырым-жырымдык-оюндук ыкманын негизинде кыргыздардын үрп-адаттык-майрам маданиятынын ажырагыс жана архаикалык негизин түзгѳн эр сайыш, таз сүзүш, тѳѳ чечмей деген ырым-жырымдык оюндарынын жана мелдештеринин символикасы ачылган. Алар салттуу коомдун эӊ маанилүү, коллективдүү турмушунун сакралдуу окуяларын ѳзүнѳ камтуу менен бирге, ошол коомдун кризистик кырдаалды жеӊип чыгуу боюнча үрп-адаттык функциясын аткарат.
Ключевые слова на кыргызском языке:ырым-жырымдык оюндардын жана мелдештердин символикасы; үрп-адаттык-майрам маданияты; ырым-жырымдык-оюндук ыкма; эр сайыш; таз сүзүш; тѳѳ чечмей.
SYMBOLISM OF RITUAL GAMES AND CONTESTS IN THE FESTIVE CULTURE OF THE KYRGYZ
On the basis of the ritual-game approach, the symbolism and ceremonial function of some ritual games and competitions making the integral and archaic layer of the festive and ceremonial culture of the Kyrgyz reveals.
Ключевые слова на английском языке:symbolism of ritual games and contests; festive and ceremonial culture; ritual-game approach; ehr sajysh (duel on the peaks); taz sүzүsh (literally “butting balds”); tѳѳ chechmej (literally “untying of a camel”).