Темишев Кыялбек Базарбаевич – соискатель Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, руководитель отдела Агентства ООН в Кыргызской Республике, тел.: +996-777 496100, e-mail: kialtem@mail.ru
ПРОСЧЕТЫ ВО ВНЕШНЕЙ ПОЛИТИКЕ КЫРГЫЗСТАНА КАК ФАКТОРЫ АПРЕЛЬСКОЙ РЕВОЛЮЦИИ 2010 ГОДА
Рассматриваются основные просчеты правления во внешней политике при экс-президенте К. Бакиеве. Так, в частности рассматривается его попытка сыграть на геополитическом соперничестве таких супердержав в регионе, как США, Россия и Китай. В 2009 году, на фоне ухудшения социально-экономической ситуации в стране,
спекуляции с вопросом о закрытии или оставлении военной базы «Ганси» на территории Кыргызстана привели к потере доверия и поддержки правлению Бакиева как со стороны США так и России. В ответ Россия ужесточила свою политику по отношению к Кыргызстану. США были вынуждены повысить арендную плату за авиабазу, но
свернули остальные грантовые программы в стране и перестали поддерживать правление Бакиева. Все это привело к обострению социально-экономической напряженности и способствовало мобилизации оппозиционных сил в стране, что, возможно, повлияло на свержение власти в апреле 2010 года.
внешняя политика; просчеты; Россия; США; Кыргызстан; свержение власти
КЫРГЫЗСТАНДЫН ТЫШКЫ САЯСАТЫНДАГЫ КАТАЛАР 2010 ЖЫЛДАГЫ АПРЕЛ ТӨҢКӨРҮШҮНҮН СЕБЕПТЕРИ КАТАРЫ
Бул макалада экс-президент К. Бакиевдин тышкы саясатты жүргүзүүдөгү негизги жаңылыштыктары каралат. Атап айтканда, АКШ, Россия жана Кытай сыяктуу ири державалардын геосаясий атаандаштыгын пайдалануу аракети белгиленет. 2009-жылы өлкөдөгү социалдык-экономикалык кырдаалдын начарлашынын шартында, Кыргызстандын аймагында АКШнын «Ганси» аскердик базасын жабуу же калтыруу маселесин соодалашуу АКШ тараптан да, Россия тараптан да Бакиевдин башкаруусуна болгон ишенимдин жана колдоонун жоголушуна алып келди. Буга жооп катары, Россия Кыргызстанга карата өзүнүн саясатын катаалдаштырды. АКШ аталган аскердик базасы үчүн жогорулатылган ижара акысын төлөөгө мажбур болгону менен, өлкөдөгү башка гранттык программаларды жоюуну чечти жана мындан ары Бакиевдин башкаруусун колдоодон баш тартты. Мунун баары өлкөдөгү коомдук-экономикалык кырдаалдын курчушуна алып келди жана өлкөдөгү оппозициялык күчтөрдү мобилизациялоого түрткү берди, жыйынтыгында 2010-жылдын апрелиндеги бийликтин кулашына таасирин тийгизди.
Ключевые слова на кыргызском языке:тышкы саясат; каталар; Россия; АКШ; Кыргызстан; бийликти кулатуу
MISTAKES IN FOREIGN POLICY OF KYRGYZSTAN AS FACTORS OF THE APRIL REVOLUTION IN 2010
This article examines the major mistakes by ex-president Bakiev in external relations, in particular, his attempt to play on the geopolitical rivalry of such superpowers in the region as the United States, Russia and China. In 2009, while the socio-economic situation was deteriorating in the country, speculations about the closure or remaining of the «Ganci»
military base in Kyrgyzstan, have led to the loss of trust and support to the regime by Bakiev both from the United States and Russia. In response, Russia has tightened its policy towards Kyrgyzstan. The United States were to raise the rent for airbase, but then they have closed all grant programs in the country and stopped supporting the regime by Bakiyev. All the above furthermore have deteriorated socio-economic tensions and led to mobilization of opposition forces in the country, which might have influenced on the revolution in April 2010.
External policy; mistakes; Russia; USA; Kyrgyzstan; overthrow of power