Ажибаева Гулжан Алишеровна – преподаватель Ошского государственного университета, Кыргызстан, тел.: +996-776 102428, е-mail: G-azhibaeva89@mail.ru
Калыгулова Cабыркуль Шамситдиновна – канд. филол. наук, доцент, декан факультета мировых языков и культур Ошского государственного университета, Кыргызстан, тел.: +996-550 270320, е-mail: Sabira_oshsu@gmail.com
Зулпукарова Аида Капаровна – преподаватель Ошского государственного университета, Кыргызстан, тел.: +996-773 664467, e-mail: Aidakaparovna@gmail.com
СЕМАНТИКО-КОГНИТИВНЫЙ ПОДХОД К ИЗУЧЕНИЮ КОНЦЕПТА «ГОЛОВА» В АНГЛИЙСКОМ, РУССКОМ И КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКАХ
Рассматриваются деривация и использование концепта “голова” в исследуемых разноструктурных языках. Проводится сопоставительное изучение концепта и его семантический потенциал. Авторами анализируется выявление общего и национально-специфического характеров использования данного концепта в ассоциативном восприятии соматизмов в сознании народов исследуемых языков. В качестве основного вывода после анализа данного концепта авторы выносят, что производные лексические единицы, представленные в разных частях речи, сохраняя связь с основным значением лексем голова, баш, head, реализуются как в прямом, так и в переносном значении, расширяя словообразовательные возможности полисемантов.
Ключевые слова на русском языке:язык; концепт; когнитивный; смысл; голова; семантика
КЫРГЫЗ, ОРУС ЖАНА АНГЛИС ТИЛДЕРИНДЕ «БАШ» ТҮШҮНҮГҮН ИЗИЛДӨӨДӨ СЕМАНТИКАЛЫК-КОГНИТИВДИК ЫКМА
Бул макалада изилденип жаткан тилдердеги “баш” түшүнүгүнүнтуундусу жана колдонулушу изилдөөгө алынган. “Баш” түшүнүгүнө салыштырып изилдөө жүргүзүлөт жана анын семантикалык мүмкүнчүлүктөрү каралат. Авторлор тарабынан бул түшүнүктү пайдалануунун жалпы жана улуттук өзгөчөлүктөрү, изилденип жаткан тилдерди алып жүрүүчү элдердин аң-сезиминде кабыл алынышы аныкталат жана талдоо жүргүзүлөт. Бул түшүнүккө талдоо жүргүзүлгөндөн кийин авторлор негизги тыянак катары, бул түшүнүктөн келип чыккан туунду сөздөр ар кандай сөз түркүмдөрүнө таандык болуп, голова, баш, head лексемасы негизги маанисин сактоо менен, түз жана өтмө мааниде да колдонулушу мүмкүн экендигин, муну менен полисеманттардын сөз жасоо мүмкүнчүлүгүн кеңейте тургандыгын аныкташты.
Ключевые слова на кыргызском языке:тил; концепт; когнитивдик маани; баш; семантика
SEMANTIC-COGNITIVE APPROACH TO THE STUDY OF THE "HEAD" CONCEPT IN ENGLISH, RUSSIAN AND KYRGYZ LANGUAGES
Derivation and use of the concept of “head” in the studied different structural languages are studied. A comparative study of the concept and its semantic potential is carried out. The authors conducted an analysis to identify the general and national-specific nature of the use of this concept and the associative perception of somatisms in the minds of the peoples of the languages studied. As the main conclusion after analyzing this concept, the authors come to the conclusion that derivative lexical units represented in different parts of speech, while maintaining a connection with the main meaning of the tokens head, bash, head, are realized both in direct and figurative meaning, expanding word-formation capabilities of polysemants.
Ключевые слова на английском языке:language; concept; cognitive; meaning; head; semantics