Жоламанова Елена Ильясовна – канд. филол. наук, ст. преподаватель кафедры “Русский язык и литература” гуманитарного факультета Кыргызско-Турецкого университета “Манас”, тел.: +996-551 811809, e-mail: elena.zholamanova@bk.ru
ЛИНГВОКОГНИТИВНЫЙ АНАЛИЗ ЭМОЦИОНАЛЬНЫХ КОНЦЕПТОВ В ХУДОЖЕСТВЕННОЙ ПРОЗЕ Ч. АЙТМАТОВА
Проводится краткий экскурс в историю развития лингвистики эмоций. Делается акцент на многообразии точек зрения и подходов в этом новом когнитивном направлении. Целью данной статьи является реконструкция эмоциональных концептов с помощью лингвокогнитивного анализа. Он проводится на примере эмоционального концепта “страх” в рамках художественного дискурса Ч. Айтматова. Моделирование концепта основано на следующих аспектах: 1) языковая вербализация; 2) когнитивный анализ; 3) невербальные средства объективации концепта. Сочетание системного подхода с когнитивным и психологическим позволяет наметить новые контуры эмоциональных концептов.
Ключевые слова на русском языке:антропоцентрическая парадигма; когнитивная лингвистика; лингвистика эмоций; художественный дискурс; лингвокультурный код; когнитивные признаки; когнитема
Ч. АЙТМАТОВДУН КӨРКӨМ ПРОЗАСЫНДАГЫ ЭМОЦИОНАЛДЫК ТҮШҮНҮКТӨРГӨ ЛИНГВОКОГНИТИВДИК ТАЛДОО ЖҮРГҮЗҮҮ
Макалада эмоциялар лингистикасынын өнүгүү тарыхы тууралуу кыскача баяндама орун алган. Бул жаңы когнитивдик багыттагы көз-караштардын жана ыкмалардын көп түрдүүлүгүнө басым жасалат. Бул макаланын максаты лингвокогнитивдик талдоо жүргүзүү аркылуу эмоционалдык түшүнүктөрдү кайра түзүү болуп саналат. Ал Ч. Айтматовдун көркөм дискурсунун алкагында “коркуу” сыяктуу эмоционалдык түшүнүктүн мисалында жасалды. Түшүнүктүн үлгүсүн түзүү төмөнкү өңүттөргө негизделген: 1) тилдик вербализация; 2) лингвокогнитивдик талдоо; 3)түшүнүктү объективациялоонун вербалдык эмес каражаттары. Когнитивдик жана психологиялык системалуу ыкманы айкалыштыруу эмоционалдык түшүнүктөрдүн жаңы чектерин белгилөөгө мүмкүнчүлүк берет.
Ключевые слова на кыргызском языке:антропоборбордук парадигма; когнитивдик лингвистика; эмоциялар лингвистикасы; көркөм дискурс; лингвомаданий код; когнитивдик белгилер; когнитема
LINGUO-COGNITIVE ANALYSIS OF EMOTIONAL CONCEPTS IN THE ART PROZE OF CH. AITMATOV
The article provides a brief excursion through the history of the emotions linguistics development. The emphasis is on a variety of points of view and approaches in this new cognitive direction. The purpose of this article is the reconstruction of emotional concepts using linguo-cognitive analysis. It is performed on the example of the emotional concept of “fear” within the framework of the Ch. Aitmatov artistic discourse. Concept modeling is based on the following aspects: 1) linguistic verbalization; 2) linguo-cognitive analysis; 3) non-verbal means of the concept objectification. The combination of a systematic approach with cognitive and psychological allows us to outline new contours of emotional concepts.
Ключевые слова на английском языке:anthropocentric paradigm; cognitive linguistics; emotions linguistics; artistic discourse; linguocultural code; cognitive attributes; cognitheme