Сыдыкбеков Расул Дилдекалиевич – канд. филос. наук, с.н.с. Института философии им. А.А. Алтмышбаева НАН Кыргызской Республики, тел.: +996-709 605101, e-mail: rasulbek1977@ bk.ru
Ибраев Мирлан Эрмекович – м.н.с. Института философии им. А.А. Алтмышбаева НАН Кыргызской Республики, тел.: +996-501 064678, e-mail: mirlan.ibraev@gmail.com
ЭКОЛОГИЧЕСКИЕ ЦЕННОСТИ В ТВОРЧЕСТВЕ Ч. АЙТМАТОВА
Рассматриваются актуальные проблемы настоящего времени, касающиеся аксиологии и экологии, в творчестве великого классика отечественной литературы Чингиза Айтматова; отмечена значимость айтматовских произведений и идей в духовно-нравственном развитии социума; обозначены пути решения экологических проблем,
обусловленные формированием экологического образования, воспитания и культуры у населения через литературное творчество Ч. Айтматова как источника духовных и нравственных ценностей, на которых должно ориентироваться современное общество.
экологическая катастрофа; экологический кризис; произведение; «Плаха»; «Белый пароход»; «И дольше века длится день»; «Тавро Кассандры»; природа; человек; Чингиз Айтматов
Ч. АЙТМАТОВДУН ЧЫГАРМАЛАРЫНДАГЫ ЭКОЛОГИЯЛЫК БААЛУУЛУКТАР
Макалада аксиология жана экология менен байланышкан азыркы учурдун актуалдуу маселелери кыргыз адабиятынын улуу классиги Чыңгыз Айтматовдун чыгармаларынынын мисалында каралат. Социумдун руханий жана адеп-ахлактык жактан өнүгүүсүндө Ч.Айтматовдун чыгармаларынын жана идеяларынын таасири белгиленет. Заманбап коом негизделиши керек болгон руханий жана адеп-ахлактык баалуулуктардын булагы катары Ч. Айтматовдун адабий чыгармачылыгы аркылуу калктын экологиялык билими, тарбиясы жана маданиятынын калыптанышы менен шартталган экологиялык көйгөйлөрдү чечүүнүн жолдору белгиленди.
Keywords in Kyrgyz:экологиялык кыйроо; экологиялык кризис; чыгарма; «Кыямат»; «Ак кеме»; «Кылым карытар бир күн»; «Кассандра эн тамгасы»; табият; адам; Чынгыз Айтматов
ECOLOGICAL VALUES IN THE WORKS OF CH. AITMATOV
The article considers topical problems in our time - questions of axiology and ecology in the works of the great classic of national literature Chingiz Aitmatov; the importance of Aitmatov’s works and ideas in the spiritual and moral development of society was noted; ways of solving environmental problems through the formation of environmental education, upbringing and culture of the population through the literary work of Ch. Aitmatova is designated as a source of spiritual and moral values that modern human society should be guided by.
Keywords in English:ecological disaster; ecological crisis; composition; “Scaffold”; “White ship”; “A day lasts longer than a century”; “Brand of Kassandra”; nature; man; Chingiz Aitmatov