Галимзянова Карина Викторовна – аспирант кафедры истории и теории искусства Института дизайна и искусств Санкт-Петербургского государственного университета промышленных технологий и дизайна, Российская Федерация, тел.: +996-559 080983, karinashka@mail.ru
ВИДОВЫЕ ОСОБЕННОСТИ ТРАДИЦИОННЫХ КЫРГЫЗСКИХ СЕРЕГ НА МАТЕРИАЛЕ КОЛЛЕКЦИИ КЫРГЫЗСКОГО НАЦИОНАЛЬНОГО МУЗЕЯ ИЗОБРАЗИТЕЛЬНЫХ ИСКУССТВ ИМ. Г. АЙТИЕВА
Поднимаются вопросы классификации серег, бытовавших у кыргызов в XIX – середине ХХ вв. На материале музейной коллекции Кыргызского национального музея изобразительных искусств им. Г. Айтиева рассматриваются и анализируются: форма серег, их конструктивные особенности, техника изготовления, своеобразие используемых декоративных решений. На основе конструктивных признаков автор выделяет четыре основных вида серег с разделением на подвиды. Для установления этногенетических связей и этнокультурных заимствований с целью выявления этнического своеобразия кыргызских серег рассматриваются серьги соседних среднеазиатских народов. Также при написании статьи была проделана работа по выявлению этнических названий различных видов серег для упорядочения вопросов терминологии.
Keywords in Russian:номады; кыргызы; традиционная культура; ювелирные украшения; серьги; доисламские верования
Г. АЙТИЕВ АТЫНДАГЫ КЫРГЫЗ УЛУТТУК СYPӨТ ӨНӨР МУЗЕЙИНИН КОЛЛЕКЦИЯСЫНЫН МАТЕРИАЛЫНДАГЫ КЫРГЫЗДЫН САЛТТЫК СӨЙКӨЛӨРҮНҮН ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
Макалада 19-20-кылымдын орто ченинде кыргыздарда кеңири таралган сөйкөлөрдүн классификациясы боюнча суроолор көтөрүлөт. Кыргыз улуттук көркөм сүрөт музейинин коллекциясынын материалдарынын негизинде сөйкөлөрдүн формасын, жасалгалоо өзгөчөлүктөрүн, жасоо ыкмаларын, колдонулган кооздук чечимдердин өзгөчөлүгүн изилдеп, талдайт. Дизайн өзгөчөлүктөрүнүн негизинде автор сөйкөлөрдүн төрт негизги түрүн аныктап, түрчөлөргө бөлөт. Кыргыз сөйкөлөрүнүн этникалык оригиналдуулугун аныктоо максатында этногенетикалык байланыштарды жана этномаданий алакаларды түзүү үчүн коңшу Орто Азия элдеринин сөйкөлөрү каралат. Ошондой эле макаланы жазууда терминологиялык маселелерди жөнөкөйлөтүү үчүн сөйкөлөрдүн ар кандай түрлөрүнүн этностук аталыштарын аныктоо иштери жүргүзүлгөн.
Keywords in Kyrgyz:көчмөндөр; кыргыздар; салттуу маданият; зергер буюмдар; сөйкөлөр; исламга чейинки ишенимдер
SPECIFIC FEATURES OF TRADITIONAL KYRGYZ EARRINGS ON THE COLLECTION OF THE KYRGYZ NATIONAL MUSEUM OF FINE ARTS NAMED AFTER G. AYTIEV
The article raises questions about the classification of earrings that were common among the Kyrgyz in the XIX – mid-XX centuries. Based on the material from the museum collection of the Kyrgyz National Museum of Fine Arts. G. Aytiev examines and analyzes the shape of the earrings, their design features, manufacturing techniques, and the uniqueness of the decorative solutions used. Based on design features, the author identifies four main types of earrings, divided into subspecies. To establish ethno-genetic connections and ethno-cultural borrowings in order to identify the ethnic originality of Kyrgyz earrings, earrings of neighboring Central Asian peoples are considered. Also, when writing the article, work was done to identify the ethnic names of various types of earrings to streamline terminology issues.
Keywords in English:nomads; Kyrgyz; traditional culture; jewelry; earrings; pre-Islamic beliefs