Аязбекова Айна Узеновна – ст. преподаватель кафедры уголовного процесса и судебной экспертизы юридического факультета Кыргызского национального университета им. Ж. Баласагына, тел.: +996- 708 537889, e-mail: ayazbekova4444@mail.ru
ПPОБАЦИЯ КАК СОЦИАЛЬНО-ПРАВОВОЙ ИНСТИТУТ В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ
Исследуется основная функция пробации как исправление лица без изоляции от общества путем применения принудительных мер уголовно-правового воздействия. Рассматривается исполнение прoбационного надзора и контроля за лицами, условно досрочно освобождёнными из лишения мест свободы, которым суд определил исправительный срок за период пробационного надзора. Основанием исследования послужил происходящий в планетарном масштабе кризис пенитенциарной системы, где отбывающие наказание лица не исправляются за период установленного судом срока, а наоборот, у осужденных меняется психология, обостряется криминальная психология, в результате мы имеем укоренившихся преступников, которые закалились и упрочили свои преступные связи. В борьбе с данным проявлением в государствах возникли системы отвлечения от тюремного заключения и принимаются меры в принятии альтернативных мер наказания. Поэтому институт «пробации» как никогда становится одним из актуальных вопросов исследования уголовно-правовой науки, пробация становится институтом не назначении наказания, а промежуточным, где осуществляется восстановительный процесс социального и правового характера. Органами правосудия применяются разные методы неназначения наказания лишения свободы без определения условного срока, в течение которого лица должны быть исправлены с помощью применения института пробации.
Ключевые слова на русском языке:пробация; функция пробации; пробационный надзор; уголовно-правовое воздействие; исправление лица без изоляции от общества; исполнение пробационного надзора; ресоциализация; социально-психологический портрет; сотрудник пробации
ПРОБАЦИЯ КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДАГЫ СОЦИАЛДЫК-УКУКТУК ИНСТИТУТ КАТАРЫ
Макалада пробациянын негизги функциясы адамды коомдон бөлбөй туруп жазыктык-укуктук таасир көрсөтүүнүн мажбурлоо чараларын колдонуу жолу менен түзөтүү катары иликтенет. Сот тарабынан пробациялык көзөмөл мезгилинде түзөтүү мөөнөтү аныкталган, эркинен ажыратылган жерден мөөнөтүнөн мурда шарттуу бошотулган адамдардын пробациялык көзөмөлдүн жана пробациялык контролдун аткарылышы каралат. Дүйнөлүк масштабда пенитенциардык системадагы кризис ушул изилдөөнү жургүзүүгө негиз болду, ал жерде жаза мөөнөтүн өтөгөн адамдар сот тарабынан белгиленген мөөнөт учурунда оңолушпайт, тескерисинче соттолгондордун психологиясы өзгөрөт, криминалдык психологиясы өрчүйт, натыйжада тамыры жайылган, өзүнүн кылмыштык байланыштарын чыңдаган жана курчуган кылмышкерлер чыгууда. Мындай көрүнүш менен күрөшүүдө мамлекеттерде абакта камоодон ажыратуу системасы пайда болгон жана жазанын альтернативдүү чараларын колдонуу боюнча чаралар көрүлүп жатат. Ошондуктан «пробация» институту жазык-укук илиминин эң актуалдуу изилдөө маселелеринин бири болуп, пробация жазаны дайындоо институту болбостон, орто аралыктагы социалдык жана укуктук мүнөздөгү калыбына келтирүү процесси ишке ашырыла турган институт болуп калууда. Сот адилеттиги органдары тарабынан шарттуу мөөнөттү аныктоосуз, эркинен ажыратуу жазасын дайындабоонун ар түрдүү методдору колдонулат, бул мезгил ичинде адамдар пробация институтун колдонуу менен оңолушу керек.
Ключевые слова на кыргызском языке:пробация; пробациянын функциялары; пробациялык көзөмөл; жазык-укуктук таасир; адамды коомдон обочолотпостон түзөтүү; пробациялык көзөмөлдүн аткарылышы; ресоциалдаштыруу; социалдык-психологиялык портрет; пробация кызматкери
PROBATION AS A SOCIAL AND LEGAL INSTITUTION IN THE KYRGYZ REPUBLIC
The article examines the main function of probation as the correction of a person without isolating the person from society by applying coercive measures of criminal legal influence. The execution of probation supervision and control over persons conditionally released from prison and for persons who have determined a correctional term by the court for the period of probation supervision is considered. The basis of the study was the crisis of the penitentiary system occurring on a global scale, where persons serving sentences are not corrected within the period of time set by the court, but on the contrary, the psychology of convicts changes, criminal psychology worsens, as a result, we have entrenched criminals who have hardened and strengthened their criminal ties. In the fight against this phenomenon, systems of diversion from imprisonment have emerged in States and measures are being taken to adopt alternative measures of punishment. Therefore, the institute of "probation" is becoming more than ever one of the topical issues of the study of criminal law science, probation is becoming an institution not for the imposition of punishment, but an intermediate one where the restorative process of a social and legal nature is carried out. The judicial authorities use different methods of not imposing a sentence of deprivation of liberty, determining the suspended sentences during which persons must be corrected through the use of the institute of probation.
Ключевые слова на английском языке:probation; probation function; probation supervision; criminal law impact; correction of the face without isolation from society; execution of probation supervision; resocialization; socio-psychological portrait; probation officer