Какчекеев Бакыт Токтогулович – канд. полит. наук, и.о. доцента, зав. кафедрой международных отношений факультета международных отношений Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-550 780058, e-mail: bakytk@krsu.edu.kg
РОЛЬ ОБСЕ В РАЗВИТИИ МЕХАНИЗМОВ КОНТРОЛЯ НАД СТРАТЕГИЧЕСКОЙ ТОРГОВЛЕЙ В ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ
В этой статье отражена роль ОБСЕ в развитии контроля над стратегической торговлей (КСТ) в пяти республиках Центральной Азии: Казахстане, Кыргызстане, Таджикистане, Туркменистане и Узбекистане. В данной статье показано, что контроль над стратегической торговлей и приведение национального законодательства в соответствие с международными нормами – вопросы первостепенной важности в этих странах, особенно в области стратегических товаров, вооружений и ядерных вооружений, технологий, производства, продаж, транзита и обладания. Все это является важным для региона. В Центральной Азии действует ряд соответствующих международных инструментов в области контроля над стратегической торговлей, в том числе Решение СБ 1540 Организации Объединенных Наций, стратегические документы ОБСЕ, ВТО и УНП ООН. В связи с ростом новых рисков при контроле над стратегической торговлей, поскольку распространение новых технологий, таких как кибертехнологии и продукты, нематериальные передачи, БПЛА, ИИ, криптовалюты, новые материалы в регионе Центральной Азии требуют особого внимания.
Ключевые слова на русском языке:ОБСЕ; контроль над стратегической торговлей; экспортный контроль; Центральная Азия; Кыргызстан; Казахстан; Таджикистан; Узбекистан; Туркменистан
БОРБОРДУК АЗИЯДАГЫ СТРАТЕГИЯЛЫК СООДАНЫ КӨЗӨМӨЛДӨӨ МЕХАНИЗМДЕРИН ӨНҮКТҮРҮҮДӨ ЕККУнун РОЛУ
Бул макалада Борбордук Азиянын беш республикасында: Казакстанда, Кыргызстанда, Тажикстанда, Түркмөнстанда жана Өзбекстанда стратегиялык сооданы көзөмөлдөөнү өнүктүрүүдөгү ЕККУнун ролу баса белгиленет. Бул макалада стратегиялык сооданы көзөмөлдөө жана улуттук мыйзамдарды эл аралык ченемдерге шайкеш келтирүү бул өлкөлөрдө өзгөчө стратегиялык товарлар, курал-жарак жана өзөктүк курал, технология, өндүрүш, сатуу, транзит жана ээлик кылуу чөйрөсүндө өзгөчө мааниге ээ болгон маселелер экени көрсөтүлгөн. Мунун баары аймак үчүн маанилүү. Борбордук Азияда стратегиялык сооданы көзөмөлдөө жаатында бир катар тиешелүү эл аралык документтер бар, анын ичинде Бириккен Улуттар Уюмунун Коопсуздук Кеңешинин 1540-чечими, ЕККУнун, ДСУнун жана БУУ БКБнын стратегиялык документтери. Стратегиялык сооданы көзөмөлдөөдө жаңы тобокелдиктер күчөп жатат, анткени кибертехнологиялар жана продуктылар, материалдык эмес трансферттер, UAV, AI, криптовалюталар, жаңы материалдар сыяктуу жаңы технологиялардын таралышы Борбордук Азия регионунда өзгөчө көңүл бурууну талап кылат.
Ключевые слова на кыргызском языке:ЕККУ; стратегиялык сооданы көзөмөлдөө; экспорттук көзөмөл; Борбордук Азия; Кыргызстан; Казакстан; Тажикстан; Өзбекстан; Түркмөнстан
THE ROLE OF OSCE IN DEVELOPMENT OF STRATEGIC TRADE CONTROL MECHANISMS IN THE CENTRAL ASIA
The article regards the role of the Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE) in the Strategic Trade Control (STC) development of five Central Asian Republics: Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan and Uzbekistan. This article demonstrates that the STC and the bringing of national legislation into compliance with international norms are matters of primary concern in these countries. There are a number of relevant international STC instruments in Central Asia, including the United Nations UNCRS 1540, OSCE, WTO and UNDOC policy documents. Due to rise of new risks for STC as the spread of emerging technologies such as cyber technology and products, intangible transfers, Unmanned Aerial Vehicles (UAV), Artificial Intelligence (A)), crypto currencies, and new materials in the Central Asia region needs a special attention.
Ключевые слова на английском языке:OSCE; Strategic Trade Control; STC; export control; Central Asia; Kyrgyzstan; Kazakhstan; Tajikistan; Uzbekistan; Turkmenistan