Костенко Гавриил Дмитриевич – доцент, эксперт по изучению Китая, Чжэцзянский универитет, тeл.: +8 921 7810026, е-mail: gabrielko@yandex.ru
СТАРЫЕ И НОВЫЕ ВЕЛИКИЕ ИЗОБРЕТЕНИЯ КИТАЯ И НОВЫЙ ШЕЛКОВЫЙ ПУТЬ
Дается краткий обзор влияния великих китайских изобретений на процессы глобального развития путем анализа исторических последствий использования данных изобретений как самим Китаем, так и другими силами. Уделяется внимание четырем конкретным изобретениям Китая – бумага, книгопечатание, порох, морской компас, а также изобретению шелка как основному предмету торговли на пространстве Шелкового пути. Дается обоснование проекта Нового Шелкового пути, описываются исторические предпосылки к его созданию с точки зрения макроэкономики и геополитики в их тесной взаимосвязи, а также его возможное влияние на новый формат международных отношений в контексте перехода от биполярного к однополярному миру.
Ключевые слова на русском языке:геополитика; Китай; Запад; великие китайские изобретения; инновации; китайская мечта; Си Цзиньпин; Экономический пояс Шелкового пути; Один пояс – один путь; Великий Шелковый путь; колониализм; неоколониализм; империи; миграция; Евросоюз; США; Африка; Ближний Восток; инвестиционная политика Китая; ВМС Китая; однополярный; биполярный; многополярный мир.
КЫТАЙДЫН ЭСКИ ЖАНА ЖАҢЫ УЛУУ ОЙЛОП ТАБУУЛАРЫ ЖАНА ЖАҢЫ ЖИБЕК ЖОЛУ
Аталган статьяда Кытайдын улуу ойлоп табууларын Кытайдын өзүндө жана башка күчтөр тарабынан колдонулушунун тарыхый кесепеттерине талдоо жүргүзүү аркылуу бул ойлоп табуулардын глобалдык өнүгүү процесстерине тийгизген таасирине кыскача сереп салынат. Кытайдын төрт конкреттүү ойлоп табуусуна көңүл бурулган – кагаз, китеп басып чыгаруу, ок-дары, деңиз компасы, ошондой эле Жибек жолунун мейкиндигиндеги негизги соода предмети болгон жибекти ойлоп табуу. Ошондой эле Жаңы Жибек жолунун долбооруна негиздеме берилген, макроэкономикалык жана геосаясий көз караштан алып караганда анын түзүлүшүнүн тарыхый өбөлгөлөрү, алардын өз ара тыгыз байланышы, ошондой эле анын биуюлдук дүйнөдөн бир уюлдук дүйнөгө өтүү контекстинде эл аралык мамилелердин жаңы форматына таасир берүү мүмкүнчүлүгү баяндалат.
Ключевые слова на кыргызском языке:геосаясат; Кытай; Батыш; улуу Кытай ойлоп табуулары; инновациялар; Кытай кыялы; Си Цзиньпин; Жибек жолунун экономикалык алкагы; бир алкак – бир жол; Улуу Жибек жолу; колониализм; неоколониализм; империялар; миграция; Евробиримдик; АКШ; Африка; Жакынкы Чыгыш; Кытайдын инвестициялык саясаты; Кытайдын АДК; бир уюлдук; биуюлдук; көп уюлдук дүйнө.
OLD AND NEW GREAT INVENTIONS OF CHINA AND THE NEW SILK ROAD
The present article provides an overview of the influence of great Chinese inventions on the processes of global development through the analysis of historical consequences of applying of these inventions by China itself as well of other forces. Particular attention is paid to four inventions of China – paper, book printing, gunpowder, maritime compass – as well as to the invention of silk that was the main object of trade on the Silk Road. Moreover, the article provides a support of the Silk Road Economic Belt project, describes historical preconditions for its emergence from the point of view of macroeconomics and geopolitics that are closely interlinked as well as its possible influence in the new format of international relations in the context of transition from the bipolar world to the monopolar world.
Ключевые слова на английском языке:geopolitics; China; Western powers; great Chinese inventions; innovations; Chinese Dream; Сi Jinping; Silk Road Economic Belt; One Belt One Road; Great Silk Road; colonialism; neocolonialism; empires; migration; European Union; USA; Africa; Middle East; investment policy of China; Chinese Marine Forces; monopolar; bipolar; multipolar world.