«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Рассмотрены особенности подхода изучения и сохранения памятников архитектуры на территории современного Кыргызстана. На данный момент в республике происходит процесс становления охранной и реставрационной деятельности. Этот путь отмечен сложным и непростым отношением государства и общества к своему наследию. Историко-архитектурная среда исторической части большинства городов республики представлена как общественными, так и жилыми зданиями. Эта среда сформирована исторически и связана с памятниками архитектуры и истории, привычным масштабом, стилевым единством, композиционным и объемно-пространственным замыслом. Именно ценная историко-архитектурная среда формирует архитектурный облик исторического города. Результаты достигнуты благодаря привлечению внимания к культурному наследию, к проблемам их охраны всевозможных фондов, обществ, кружков, которые могут играть не менее важную роль, чем государственные службы в системе охраны памятников культуры. Повышение заинтересованности общества остается одной из главных проблем в Кыргызстане. Для решения данной проблемы, а именно сохранения архитектурно-градостроительного наследия, требуется поддержка на государственном уровне.

памятники архитектуры; историко-культурное наследие; мемориальная архитектура; историко-архитектурная среда; общественные и жилые здания; градостроительство

Бул макалада азыркы Кыргызстандын аймагындагы архитектуралык эстеликтерди изилдөө жана сактап калуу жолдорунун өзгөчөлүктөрү каралат. Азыркы учурда республикада коргоо жана реставрациялоо ишмердигинин жаралуу процесси жүрүп жатат. Бул жол мамлекеттин жана коомдун өзүнүн мурастарына болгон татаал жана жөнөкөй эмес мамилеси менен белгиленет. Республиканын көпчүлүк шаарларынын тарыхый бөлүгүнүн тарыхый-архитектуралык чөйрөсү коомдук жана ошону менен бирге жеке турак-жай имараттары менен белгиленет. Бул чөйрө тарыхый жактан калыптанган жана архитектуралык жана тарыхый эстеликтер, көндүм болгон масштаб, стилдик биримдик, композициялык жана көлөмдүү-мейкиндик идеясы менен байланышып турат. Дал ушул баалуу тарыхый-архитектуралык чөйрө тарыхый шаардын ахитектуралык жүзүн көрсөтөт. Маданий эстеликтерди коргоо системасында мамлекеттик кызматтардан кем эмес роль ойногон ар кандай фонддордун, коомдордун, ийримдердин көңүлүн маданий мурастарга, аларды коргоо маселесине буруу аркылуу ийгиликтерге жетишүүгө мүмкүн болду. Коомдун кызыкдар болуусун жогорулатуу Кыргызстандагы маанилүү маселелердин бири болуп калууда. Бул маселени чечүү үчүн, тактап айтканда архитектуралык-шаар куруу мурасын сактап калуу үчүн, мамлекеттик деңгээлде колдоо талап кылынат.

эстеликтер; тарыхый-маданий мурас; мемориалдык архитектура; тарыхый жана архитектуралык чөйрө; мамлекеттик жана жеке турак жай имараттары; шаар куруу

The features of the approach to the study and preservation of architectural monuments in the territory of modern Kyrgyzstan are considered in this article. At the moment, the process of establishing security and restoration activities is taking place in the republic. This path is marked by a complex and difficult relationship of the state and society to its heritage. The historical and architectural environment of the historical part of most cities of the republic is represented by both public and residential buildings. This environment is formed historically and is associated with monuments of architecture and history, the familiar scale, style unity, compositional and spatial design. It is a valuable historical and architectural environment that forms the architectural appearance of a historic city. The results achieved by drawing attention to the cultural heritage, to the problems of their protection of various foundations, societies, circles, which can play no less important role than public services in the system of protection of cultural monuments. Increasing public interest remains one of the main problems in Kyrgyzstan. To solve this problem namely the preservation of the architectural and urban planning heritage, support at the state level is required.

architectural monuments; historical and cultural heritage; memorial architecture; historical and architectural environment; public and residential buildings; urban planning