«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Для большинства детей и взрослых, которые подвергаются тонзиллэктомии, послеоперационные боли, кровотечения, отеки, а также нарушение вкуса и глотания длятся несколько дней и недель. Восприятие вкуса осуществляется опосредовано индивидуальными вкусовыми рецепторами, которые расположены в основном в первичном вкусовом органе – языке. Но в отличие от других сенсорных органов, которые реагируют на возбуждение одного нерва, восприятие вкуса происходит от взаимодействия нескольких парных черепно-мозговых нервов: лицевого, языко-глоточного и, в меньшей степени, блуждающего нерва. Ветви этих нервов проходят между верхней и средней мышцами сужения ротоглотки, но в некоторых случаях могут быть частично обнажены и прикреплены к капсуле миндалин из-за неполного охвата этих нервных ветвей мышцами глотки. Следовательно, топографическая уязвимость языкоглоточного, лицевого и блуждающего нервов могут становится анатомическим объектом травм в ходе хирургической деятельности в тонзиллярной области.

расстройство вкуса; посттонзиллэктомическое нарушение; черепно-мозговые нервы; анализаторы; рецепторы

Тонзиллэктомияга кабылган жаш балдардын жана улуу кишилердин көпчүлүгүндө операциядан кийинки оору, кан агуулар, шишик жана ошондой эле даамды сезүүнүн жана жутуунун бузулуусу бир нече күнгө же аптага чейин созулат. Даамды сезүү аштапкы даам сезгич орган – тилде жайгашкан жеке даам сезгич рецепторлору аркылуу ишке ашырылат.
Бирок бир эле нервдин дүүлүгүшүнөн сезгенген башка сенсордук органдардан айырмаланып, даам сезүү бир нече жуп баш сөөк-мээ нервдеринин өз ара аракеттенүүсүнөн улам пайда болот: бет, тил-тамак нервдери жана азыраак деңгээлде, ордунан жылган нервдер.
Бул нервдердин бутактары үстүңкү жана ортоңку колконун булчуңдарынын арасынан өтөт, бирок айрым учурларда бул нерв бутактарынын колко булчуңдары менен толук камтылбагандыгынан улам алар жарым-жартылай ачык болуп, тамак безинин капсуласына жабышып калышы мүмкүн. Демек, тонзиллярдык аймакка хирургиялык ишмердик жүргүзүү учурунда тил-тамак, бет нервинин жана орду жылган нервдердин топографиялык аялуулугу жаракат алуунун анатомиялык объектиси болуп калышы мүмкүн.

даам сезүүнүн бузулуусу; тонзиллэктомиядан кийинки бузулуу; баш сөөк-мээ нервдери; анализаторлор; рецепторлор

For most children and adults who undergo tonsilliectomy, postoperative pains, swelling, bleeding, taste disorders and swallowing last several days and weeks. Taste perception is mediated by individual taste buds located in the primary taste organ, the tongue. But unlike other sensory organs, which react to the excitement of a single nerve, taste perception comes from the interaction of several paired craniocerebral nerves: the facial nerve, the Glossopharyngeal nerve and to a lesser extent the vagus nerve. Branches of these nerves pass between the upper and middle oropharyngeal muscles, but in some cases may be partially naked and attached to the amygdala capsule due to incomplete absorption of these branches by the throat muscles. Consequently, the topographical vulnerability of the Glossopharyngeal, facial and vagus nerves may become an anatomical object of trauma during tonsillar surgery.

taste disorder; posttonsillectomy violation; cranial nerves; analyzers; receptors