Абаева Тамара Сураналиевна – канд. мед. наук, доцент, зав. кафедрой нормальной и топографической анатомии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, г. Бишкек, тел.: +996-558 848409, e-mail: tamarakgma@mail.ru
Тухватшин Рустам Романович – д-р мед. наук, профессор, зав. кафедрой патологической физиологии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, г. Бишкек, тел.: +996-772 265887, e-mail: rtuhvatshin@gmail.com
Жанганаева Мира Тобокеловна – ст. преподаватель кафедры нормальной и топографической анатомии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, г. Бишкек, тел.: +996-707 206162, e-mail: mira.nur3@mail.ru
ПОКАЗАТЕЛИ КРАСНОГО КОСТНОГО МОЗГА У ЛЮДЕЙ ЮНОШЕСКОГО ВОЗРАСТА В РАЗНЫХ КЛИМАТОГЕОГРАФИЧЕСКИХ УСЛОВИЯХ КЫРГЫЗСТАНА
Исследована гистология костного мозга у 35 лиц юношеского возраста (трупов), проживавших в различных экологически климатических условиях Кыргызстана. Произведен подсчет количества миелокариоцитов, ретикулоцитов, а в мазках – подсчет миелограмм. Установлено, что у жителей г. Бишкек стернальный пунктат клеточный, все ростки кроветворения сохранены. Исследования костного мозга у жителей г. Чолпон-Ата показали, красный и белый ростки кроветворения в пределах нормы. Результаты исследования в г. Нарын показали: бласты, промиелоциты понижены. Гранулоцитарный росток более активен по сравнению с другими регионами.
У лиц, проживавших в г. Кара-Балта, расположенного вблизи уранового хвостохранилища, отмечалось нарушение кроветворной функции костного мозга, строения костной ткани и состояния стромы, изменилось соотношение кроветворной и жировой тканей, клеточный состав характеризовался различной степенью патологических процессов, на что указывают показатели миелограмм в г. Кара-Балта по сравнению с другими регионами.
красный костный мозг; миелограмма; трупный материал
КЫРГЫЗСТАНДЫН АР ТҮРДҮҮ КЛИМАТТЫК ГЕОГРАФИЯЛЫК ШАРТЫНДА ӨСПҮРҮМДӨРДҮН КЫЗЫЛ СӨӨК КЕМИГИНИН КӨРСӨТКҮЧТӨРҮ
Бул макалада Кыргызстандын ар кандай экологиялык климаттык шартында жашап өткөн 35 өспүрүмдүн (өлүктөрдүн) сөөк кемигине гистологиялык изилдөө жүргүзүлдү. Миелокариоциттердин, ретикулоциттердин, ал эми мазокто – миелограммдардын санын эсептөө жүргүзүлдү. Бишкек шаарында жашагандарда стерналдык пунктат клеткалык, бардык кан жаратуучу бүртүкчөлөр сакталып турат. Чолпон-Ата шаарында жашап өткөндөрдүн кызыл сөөк кемигин изилдөө көрсөткөндөй, кызыл жана ак кан жаратуучу клеткалар нормада. Нарын шаарында жашап өткөндөрдү изилдөө көрсөткөндөй: бласттар, промиелоциттердин төмөн экендиги аныкталды. Гранулоцитардык бүчүрлөр башка аймактарга караганда активдүү экендиги байкалды. Уран калдык сактагычына жакын жерде жайгашкан Кара-Балта шаарында жашап өткөндөрдүн кызыл сөөк кемигинин кан жаратуучу функциясы, сөөк ткандарынын жана строманын абалынын бузулушу белгиленди, кан жаратуучу жана май ткандарынын шайкештиги өзгөргөн, клеткалык курам ар түрдүү деңгээлдеги патологиялык процесстер менен мүнөздөлдү, муну башка аймактарга салыштырганда Кара-Балта шаарында тургандардагы миелограммдын көрсөткүчтөрү көрсөтүп турат.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:кызыл сөөк кемиги; миелограмма; өлүк материал
MORPHOFUNCTIONAL CHARACTERISTICS OF RED BONE MARROW IN PEOPLE OF YOUTH IN DIFFERENT CLIMATIC GEOGRAPHICAL CONDITIONS OF KYRGYZSTAN
The histology of the red bone marrow was studied in 35 adolescents (cadavers) living in various ecologically climatic conditions of Kyrgyzstan. The preparations were used to calculate the number of myelokaryocytes, reticulocytes, and smears– myelogram counts. It was established that in the residents of Bishkek the sternal puncture is cellular, all the sprouts of blood formation are preserved. Studies of bone marrow among the residents of Cholpon-Ata showed that all the hemopoiesis sprouts are within the normal range. The results of the study in Naryn showed: blasts, promyelocytes are slightly reduced. Granulocytic lineage is more active compared to other regions. Living in Kara-Balta, located near the uranium tailing, is accompanied by a violation of the hematopoietic function of the bone marrow, the structure of the bone tissue and the state of the stromal; compared to other regions.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:red bone marrow; myelogram; cadaver material