Узбеков Досмир Сатарович – канд. полит. наук, доцент кафедры международных отношений факультета международных отношений КРСУ, тел.: +996-553 632332, e-mail: dosmiruzbekov@mail.ru
Суюнбаев Мурат Насирдинович – канд. геол.-минер. наук, доцент политологии кафедры международных отношений факультета международных отношений КРСУ, академик РАЕН, тел.: +996-553 213557, e-mail: muratsuyunbaev@gmail.com
ПРИЧИНЫ И ПОСЛЕДСТВИЯ ПРИЗЫВА НА ТЫЛОВЫЕ РАБОТЫ В 1916 ГОДУ
Проанализированы причины и последствия призыва населения Туркестана на тыловые работы в 1916 году. Огромные потери армии в Первой мировой войне вынудили царское правительство принять неподготовленное решение о мобилизации коренного населения. Привлечение дополнительных мобилизационных ресурсов в Туркестане было переложено на местности преимущественно с кочевым населением. Мобилизация не давала возможности населению убрать урожай. К началу Первой мировой войны Туркестан стал основным производителем хлопка для нужд России. Однако объявленная среди коренного населения мобилизация на тыловые работы не учитывала сложившиеся в крае трудовые и семейные традиции, что вынудило большинство населения выступить против колониального режима.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:Первая мировая война; события 1916 г. в Туркестане; мобилизационные ресурсы; преимущественно кочевое население
1916-ЖЫЛЫ ТЫЛ ИШТЕРИНЕ ЧАКЫРУУНУН СЕБЕПТЕРИ ЖАНА АНЫН КЕСЕПЕТТЕРИ
Бул макалада 1916-жылы Түркстан калкын тыл ишине чакыруунун себептери жана кесепеттери талдоого алынган. Биринчи дүйнөлүк согуштагы армиянын ири жоготуулары падыша өкмөтүн жергиликтүү калкты мобилизациялоо боюнча даярдыксыз чечим кабыл алууга аргасыз кылган. Түркстанда кошумча мобилизациялык ресурстарды тартууда негизинен көчмөн калк жашаган аймакка басым жасалган. Мобилизация калктын түшүмүн жыйноого мүмкүнчүлүк берген эмес. Биринчи дүйнөлүк согуштун башталышында Түркстан Россиянын муктаждыктары үчүн пахтанын негизги өндүрүүчүсү болуп калган. Бирок жергиликтүү калк арасында жарыяланган тыл кызматтарына мобилизациялоодо, аймакта калыптанган эмгек жана үй-бүлөлүк каада-салттар эске алынган эмес, бул калктын көпчүлүгүн колониялык режимге каршы чыгууга мажбур кылган.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:Биринчи дүйнөлүк согуш; 1916-жылдагы Түркстандагы окуялар; мобилизациялык ресурстар; негизинен көчмөн калк
THE REASONS AND CONSEQUENCES OF THE CALL FOR REAR WORK IN 1916
The reasons and consequences of the appeal of the population of Turkestan for rear work in 1916 were analyzed. The huge losses of the army in the First World War forced the tsarist government to make an unprepared decision to mobilize the indigenous population. The attraction of additional mobilization resources in Turkestan was shifted to the area mainly with the nomadic population. Mobilization did not allow the population to harvest. By the beginning of World War I, Turkestan became the main producer of cotton for the needs of Russia. However, the mobilization of the indigenous population for rear work did not take into account the labor and family traditions of the region, which forced the majority of the population to oppose the colonial regime.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:World War I; events of 1916 in Turkestan; mobilization resources; mostly nomadic population