«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Приведены результаты изучения показателей кардиоинтервалографии (КИГ) подростков-девочек в возрасте 12–15 лет и мальчиков 13–16 лет низкогорья и среднегорья, обучающихся в общеобразовательных школах. Для выявления исходного вегетативного тонуса измерялись показатели КИГ в покое. Вегетативная реактивность определялась с использованием методики глазо-сердечного рефлекса Данини – Ашнера. Регистрация кардиоинтервалограммы проводилась в 2 этапа: на первом этапе запись КИГ в покое в течение 5 минут, а втором – после надавливания (30 сек) подушечками пальцев на оба глазных яблока. Всего было обследовано 142 школьника, проживающих в условиях низкогорья, и 110 учащихся среднегорья. Проведенное исследование выявило различия функционального состояния вегетативной нервной системы школьников низко- и среднегорья. Эйтония и ваготония преобладали у школьников низкогорья, симпатикотония – у подростков среднегорья. Нормальную вегетативную реактивность имели 52–56 % подростков г. Бишкек, пониженную – 55–57 % школьников Иссык-Кульской области.

подростки; низкогорье; среднегорье; кардиоинтервалография; вегетативный тонус; вегетативная реактивность

Макалада Кыргызстандын жапыз жана орто тоолорунда жашап, жалпы билим берүүчү мектептерде окуган 12–15 жаштагы кыз жана 13–16 жаштагы эркек өсүпүрүмдөрдүн кардиоинтервалография (КИГ) кѳрсѳткүчтѳрүн изилдөөнүн жыйынтыгы берилген. Баштапкы вегетатикалык тонусту аныктоо үчүн КИГдин көрсөткүчтөрү тынч абалда ченелген. Вегетатикалык реактивдүүлүк Данини – Ашнердин көз-жүрөк рефлекси ыкмасын колдоонуу менен аныкталган. Кардиоинтервалограмманы каттоо 2 этап менен жүргүзүлгөн: биринчи этапта КИГ 5 минуттун ичинде тынч абалда жаздырылган, ал эми экинчиси эки көздү колдун манжасы менен 30 секунд баскандан кийин катталган. Изилдөөгө жапыз тоо аймагында жашаган 142 жана орто тоо аймагында жашаган 110 окуучу-өспүрүм катышкан. Өткөрүлгөн изилдөө жапыз жана орто тоолордо жашаган окуучулардын вегетативдик нерв системасынын функционалдык абалынын айырмачылыктарын аныктады. Эйтония жана ваготония жапыз тоодо, симпатикотония – орто тоодо жашаган өсүпүрүмдөрдө басымдуулук кылган. Нормалдуу вегетатикалык реактивдүүлүк Бишкек шаарынын өспүрүмдөрүндө 52–56 %, ал эми төмөнкү реактивдүүлүк Ыссык-Көл дубанынын окуучуларынын 55–57 %да болго.

ѳспүрүмдѳр; жапыз тоолор; орто тоолор; кардиоинтервалография; вегетативдик тонус; вегетатикалык реактивдүүлүк

The article presents the results of studying of the cardiointervalographic indicators of adolescent girls aged 12–15 years old and boys 13–16 years old in low and middle altituded mountains, studying in comprehensive schools. To establish the initial autonomic tone, cardiointervalography (CIG) indicators were measured at rest. Autonomic reactivity was determined using the Danini – Aschner`s ocular-cardiac reflex technique. The CIG was recorded in 2 stages: at first stage, the CIG was recorded at resting condition for 5 minutes, and the second stage after pressure (30 sec) with the fingertips on both eyeballs. Totally were surveyed 142 schoolchildren living in low altituded mountains and 110 students in middle altituded mountains. The study revealed the differences in the functional state of the autonomic nervous system of schoolchildren in low and medium altituded mountains. Eitonia and vagotonia prevailed in schoolchildren in low altituded mountains, sympathicotonia in adolescents in middle altituded mountains. Normal autonomic reactivity was observed in 52–56 % of adolescents in Bishkek, reduced – 55–57 % of schoolchildren in Issyk-Kul region.

adolescents; low mountains; middle mountains; cardiointervalography; autonomic tone; autonomic reactivity