Мартынова Марина Дмитриевна – канд. филос. наук, доцент кафедры философии, проректор по внеучебной работе ФГБОУ ВО «Национальный исследовательский Мордовский государственный университет», тел.: +7 927 2764038, e-mail: martynovamd@mail.ru
КЛЮЧЕВЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ ЭТИЧЕСКИХ ИССЛЕДОВАНИЙ В ЭПОХУ БОЛЬШИХ ДАННЫХ
Цифровой мир значительно расширяет поле деятельности для человека и предоставляет неограниченные возможности для формирования новой реальности. Его освоение сопряжено с осмыслением человеком новых аспектов блага и вреда, которые несет цифровая реальность, а также с отработкой навыков приложения этических принципов к цифровому миру. В статье дан обзор ключевых проблем компьютерной этики: информационная и коммуникационная приватность, этика поведения в Сети, социально-правовые проблемы информационно-коммуникационных технологий, профессиональная ответственность IT-специалистов. Каждая из этих проблем обнаруживает не только преимущества информационных технологий, но и издержки, которые несет человек, и новые, еще не осмысленные, опасности.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:этические аспекты цифровизации; нравственные принципы; приватность; профессиональная ответственность
ЧОҢ МААЛЫМАТТАР ДООРУНДА ЭТИКАЛЫК ИЗИЛДӨӨЛӨРДҮН НЕГИЗГИ БАГЫТТАРЫ
Санариптик дүйнө адам үчүн ишмердик талаасын бир кыйла кеңейтет жана жаңы реалдуулукту калыптандыруу үчүн чексиз мүмкүнчүлуктөрдү берет. Аны өздөштүрүү санариптик чындык алып келе турган жыргалчылыктын жана зыяндын жаңы аспектилерин адамдын түшүнүүсү, ошондой эле этикалык принциптерди санариптик дүйнөгө колдонуу көндүмдөрүн өркүндөтүү менен байланышкан. Макалада компьютердик этиканын негизги көйгөйлөрүнө сереп салынган: маалыматтык жана коммуникациялык купуялык, Тармактагы жүрүм-турум этикасы, маалыматтык-коммуникациялык технологиялардын социалдык-укуктук көйгөйлөрү, IT-адистеринин кесиптик жоопкерчилиги жөнүндө маалымат берилген. Бул көйгөйлөрдүн ар бири маалымат технологияларынын артыкчылыктарын гана эмес, адам тарта турган чыгымдарды жана жаңы, али түшүнө элек коркунучтарды да ачып берет.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:санариптештирүүнүн этикалык аспектилери; адеп-ахлактык принциптер; купуялык; кесиптик жоопкерчилик
KEY AREAS OF ETHICAL RESEARCH IN THE AGE OF BIG DATA
The digital world significantly expands the field of human activity and provides unlimited opportunities for the formation of a new reality. Its development is associated with a person’s understanding of new aspects of good and harm that digital reality brings, as well as with the development of skills for applying ethical principles to the digital world. The article provides an overview of the key problems of computer ethics: information and communication privacy, ethics of behavior in the Network, social and legal problems of information and communication technologies, professional responsibility of IT specialists. Each of these problems reveals not only the advantages of information technology, but also the costs that people bear and new, not yet understood, dangers.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:ethical aspects of digitalization; moral principles; privacy; professional responsibility