«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Приведен анализ внешней торговли в свете последних событий, а именно, пандемии коронавируса. В 2020 г. показатели внешней торговли (экспорт и импорт в стоимостном выражении) демонстрировали падение, что привело к снижению чистого экспорта. Однако сокращение разрыва между экспортом и импортом принесло для экономики страны и населения больше потерь, чем выгод. В первую очередь, снижение импорта отдельных продовольственных товаров, включая растительное масло и зерно, привело к довольно значительному росту цен. Поскольку спрос на эти категории не покрывается за счет собственного производства, увеличение цен привело к снижению реальных доходов и благосостояния покупателей. Пандемия COVID-19 и введенные антиковидные меры нанесли существенный урон и сектору услуг, в первую очередь туризму. Особое внимание необходимо обратить на развитие сектора ИКТ, который в 2020 г. понес наименьшие потери. В целом, Кыргызская Республика во внешней торговой политике должна взять курс на расширение торговых связей, географическую и товарную диверсификацию экспорта для снижения внешних рисков.

внешняя торговля; ЕАЭС; социально значимые товары; энергетические ресурсы; ИКТ-услуги

Бул макалада акыркы окуяларга, тактап айтканда коронавирус пандемиясына байланыштуу тышкы соодага талдоо жүргүзүү берилген. 2020-жылы тышкы соода көрсөткүчтөрү (экспорт жана импорт нарктык мааниден алганда) төмөндөгөндүгүн көрсөттү, бул таза экспорттун төмөндөшүнө алып келди. Бирок, экспорттун жана импорттун ортосундагы ажырымдын азайышы, өлкөнүн экономикасына жана калкына пайдага караганда көбүрөөк жоготууларды алып келди. Баарынан мурда, азык-түлүктүн айрым түрлөрүнүн, анын ичинде өсүмдүк майы менен дан азыктарын импорттоонун төмөндөшү баалардын кыйла жогорулашына алып келди. Бул категорияларга сурооталап ата мекендик өндүрүш тарабынан канааттандырылбагандыктан, баалардын өсүшү реалдуу кирешелердин жана сатып алуучулардын жыргалчылыгынын төмөндөшүнө алып келди. COVID-19 пандемиясы жана киргизилген ковидке каршы чаралар тейлөө чөйрөсүнө, биринчи кезекте туризмге олуттуу зыян келтирди. 2020-жылы эң аз жоготууга учураган МКТ секторун өнүктүрүүгө өзгөчө көңүл буруу керек. Жалпысынан, Кыргыз Республикасы тышкы соода саясатында тышкы тобокелдиктерди азайтуу үчүн соода мамилелерин кеңейтүү, экспорттун географиялык жана товардык диверсификациясы багытын көздөшү керек.

тышкы соода; ЕАЭБ; социалдык жактан маанилүү товарлар; энергетикалык ресурстар; МКТ-кызматтары

This article provides an analysis of foreign trade of the Kyrgyz Republic in the light of recent events, namely the coronavirus pandemic. In 2020, foreign trade indicators (exports and imports in value terms) showed a decline, which led to a decrease in net exports. However, narrowing the gap between exports and imports brought more losses to the Kyrgyz economy and the population than benefits. First of all, the decline in imports of certain food products, including vegetable oil and grain, led to a significant increase in prices. Since the demand for these categories is not satisfied by domestic production, the increase in prices has led to a decrease in real income and the welfare of customers. The COVID-19 pandemic and the anti-covid measures enforced by government have caused significant damage to the service sector as well, primarily tourism. Special attention should be paid to the development of the ICT sector, which suffered the least losses in 2020. In general, the Kyrgyz Republic in its foreign trade policy should take a course towards expanding trade relations, geographic and commodity diversification of exports to reduce external risks.

foreign trade; EAEU; socially significant goods; energy resources; ICT-services