РИНЦте катталган
Журнал «КРСУ жарчысы», 2021 год, Том 21, № 10, Стр. 171-177. УДК 159.922.1
Автор тууралуу маалымат:

Керимова Кристина Александровна – магистрант Казахского национального университета им. аль-Фараби, г. Алматы, тел.: +7702 1721294, e-mail: cristina.kerimova@gmail.com
Ташимова Фатима Сагимбековна – д-р психол. наук, профессор кафедры общей и прикладной психологии Казахского национального университета им. аль-Фараби, г. Алматы, тел.: +7707 6895372, e-mail: fatimatashimova99@gmail.com

ПРОБЛЕМА СЕКСУАЛЬНОГО ЗДОРОВЬЯ ЖЕНЩИН И ЕГО ДЕТЕРМИНАНТЫ
Керимова К.А., Ташимова Ф.С.
Аннотация орус тилинде:

Исследуется сексуальное здоровье женщин и его детерминант. Сексуальное здоровье – это комплекс соматических, эмоциональных, интеллектуальных и социальных аспектов сексуального существования человека, позитивно обогащающих личность, повышающих коммуникабельность человека и его способность к любви (ВОЗ). Анализ литературы показал, что сексуальное здоровье неразрывно связано с успешностью осуществления репродуктивной функции, семейным благополучием, оказывающим особое влияние на формирование личности, социальные процессы, и др. Однако не изучено влияние психологического благополучия на сексуальное здоровье. Относительно понимания психологического благополучия наблюдается достаточно широкий разброс. Мы определяем психологическое благополучие как концепцию, включающую шесть основных характеристик: самопринятие, позитивные отношения с другими, автономию, контроль над окружением, целенаправленность жизни и личностный рост. Исходя из этого, целью нашего исследования было выявление взаимосвязи между психологическим благополучием и сексуальным здоровьем женщин г. Алматы в возрасте от 20 до 35 лет. Исследование общего уровня психологического благополучия производилось с помощью методики К. Риффа «Шкала психологического благополучия». Параметры сексуального здоровья были исследованы с помощью опросника «Установки к сексу Айзенка», квантификационной шкалы «СФЖ», «Индекса сексуальной возбудимости D. Hurlbert». В результате обработки данных были выявлены статистически достоверные взаимосвязи между шкалами «Самопринятие», «Баланс аффекта», «Цели в жизни» и шкалами «Маскулинность–Фемининность», «Сексуальная возбудимость», «Сексуальная застенчивоcть», «Либидо».

Түйүндүү сөздөр орус тилинде:

психологическое благополучие; сексуальное здоровье; сексуальность; самопринятие; сексуальная застенчивость; фемининность

АЯЛДАРДЫН ЖЫНЫСТЫК ДЕН СООЛУГУНУН КӨЙГӨЙЛӨРҮ ЖАНА АНЫ АНЫКТООЧУЛАР
Керимова К.А., Ташимова Ф.С.
Аннотация кыргыз тилинде:

Бул макалада аялдардын жыныстык ден соолугунун көйгөйлөрү жана аны аныктоочулар изилдөөгө алынган. Сексуалдык ден соолук – бул адамдын жыныстык жашоосунун соматикалык, эмоционалдык, интеллектуалдык жана социалдык аспектилеринин комплекси, ал адамды позитивдүү байытат, адамдын баарлашуу жөндөмүн жана сүйүү жөндөмүн жогорулатат (ДССУ). Адабияттарды талдоо көрсөткөндөй, сексуалдык ден соолук репродуктивдүү функциялардын ийгилиги менен, үй-бүлөлүк бакубаттуулук менен тыгыз байланышта, ал инсандык калыптанышына, социалдык процесстерге ж.б. өзгөчө таасирин тийгизет. Бирок психологиялык жыргалчылыктын сексуалдык ден соолукка тийгизген таасири изилдене элек. Психологиялык жыргалчылыкты түшүнүүдө чоң айырмачылыктар бар. Биз психологиялык жыргалчылыкты алты негизги мүнөздөмөнү камтыган түшүнүк катары аныктайбыз: өзүн өзү кабыл алуу, башкалар менен оң мамиледе болуу, автономия, айлана-чөйрөнү көзөмөлдөө, жашоого максаттуулук жана жеке өсүү. Мунун негизинде биздин изилдөөбүздүн максаты Алматы шаарындагы 20 жаштан 35 жашка чейинки аялдардын психологиялык жыргалчылыгы менен сексуалдык ден соолугунун ортосундагы байланышты аныктоо болгон. Психологиялык ден соолуктун жалпы деңгээлин изилдөө К. Риффтин «Психологиялык жыргалчылыктын шкаласы» методикасын колдонуу менен жүргүзүлгөн. Сексуалдык ден соолуктун параметрлери «Айзенктин секске көрсөтмө» анкетасынын, «СФЖ» сандык шкаласынын жана D. Hurlbert Сексуалдык ойготуу индексинин жардамы менен изилденген. Маалыматтарды иштеп чыгуунун натыйжасында «Өзүн өзү кабыл алуу», «Эффект балансы», «Жашоодогу максаттар» шкалалары менен «Эркектик-Аялдык», «Сексуалдык дүүлүгүү», «Сексуалдык уялчаактык», «Сексуалдык каалоо» шкалаларынын ортосунда статистикалык маанилүү байланыштар аныкталган.

Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:

психологиялык жыргалчылык; сексуалдык ден соолук; сексуалдуулук; өзүн өзү кабыл алуу; сексуалдык уялчаактык; аялдык

THE PROBLEM OF WOMEN'S SEXUAL HEALTH AND ITS DETERMINANTS
Kerimova K.A., Tashimova F.S.
Аннотация англис тилинде:

This article is devoted to the study of women's sexual health and its determinants. Sexual health is the complex of somatic, emotional, intellectual and social aspects of sexual existence of human that positively enriches individuals, enhances human communication and love (WHO). Based on the review of literature, the sexual health is inextricably linked to reproductive success, family well-being, which has a particular influence on the formation of the personality, social process and other reasons. The impact of psychological well-being on sexual health has not been studied so far. We define psychological well-being as a concept with six main characteristics: self-acceptance, positive relationships with others, autonomy, control of the environment, purposefulness of life and personal growth. The aim of our research was to identify the relationship between the psychological well-being and sexual health of women between the ages of 20 and 35 in Almaty city. On the basis of theoretical analysis the main parameters of sexual health and psychological well-being were identified. The study of the overall level of psychological well-being was done using the scales of psychological well-being of K.Riff. We have identified the level of psychological well-being of women, on the basis of which groups have been identified: medium or low levels of well-being. Sexual health parameters were identified by Eysenk Inventory of Difitudes to Sex (EIDS), The quantification scale of female sexual function and Hurlbert index of sexual desire. Statistically reliable correlations between scales like “Self-acceptance”, “Balance of affection”, “Goals in life” and like “Masculinity-Femininity”, “Sexual arousal”, “Sexual shyness”, “Libido” were found as a result of data processing.

Түйүндүү сөздөр англис тилинде:

psychological well-being; sexual health; sexuality; self-acceptance; sexual shyness; femininity

ГОСТ боюнча чыгуу маалыматтарын көчүрүү
Керимова К.А. АЯЛДАРДЫН ЖЫНЫСТЫК ДЕН СООЛУГУНУН КӨЙГӨЙЛӨРҮ ЖАНА АНЫ АНЫКТООЧУЛАР / К.А. Керимова, Ф.С. Ташимова // КРСУ жарчысы. 2021. Т. 21. № 10. С. 171-177.