«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Рассматриваются проблемы внедрения, популяризации и приобщения местного населения Кыргызстана к физической культуре и спорту. Физические упражнения не были в новинку у кыргызов, существовали в виде активных народных игр. Национальные виды спорта, народные игры и военизированные упражнения играли большую роль в воспитании здорового поколения, способного переносить тяжёлые условия кочевой жизни, но они не могли полноценно и комплексно решать вопросы физического воспитания народа. Целенаправленное и планомерное развитие физкультуры и спорта в Кыргызстане началось после Великой Октябрьской социалистической революции (1917 г.), в период становления кыргызской советской государственности в рамках СССР, где физическое воспитание и спорт стали составной и неотъемлемой частью системы коммунистического воспитания советского человека. Таким образом, начиная с 20-х гг. ХХ в. и за два послевоенных десятилетия были созданы основы для последующего развития физкультуры и спорта в Кыргызстане. Одним из крупных и ведущих спортивных обществ было “Динамо”, на базе которого были подготовлены десятки спортсменов высшей квалификации, защищавших спортивную честь республики на различных международных соревнованиях.

Кыргызстан; физическая культура; спорт; спортобщество; “Динамо”; спартакиада; соревнование; всеобуч; Высший совет физической культуры

Кыргызстандын жергиликтүү калкын дене тарбия жана спортко тартуу, кеңири жайылтуу маселелери каралат. Дене тарбия көнүгүүлөрү кыргыздар үчүн жаңылык болгон эмес, алар активдүү элдик оюн түрүндө болгон. Көчмөн турмуштун оор шарттарына туруштук бере алган дени сак муундарды тарбиялоодо спорттун улуттук түрлөрү, элдик оюндар жана аскерлештирилген машыгуулар чоң роль ойногон, бирок алар элдин дене тарбия маселелерин толук жана ар тараптуу чече алган эмес. Кыргызстанда дене тарбия жана спортту максаттуу жана системалуу өнүктүрүү Улуу Октябрь социалисттик революциясынан кийин (1917-ж.), СССРдин курамында кыргыз совет мамлекеттүүлүгүнүн түптөлүшүнүн мезгилинде башталган, мында дене тарбия жана спорт совет адамына коммунисттик тарбия берүүдө Кыргыз Республикасынын маданият системасынын ажырагыс бөлүгү болуп калган. Ошентип, ХХ кылымдын 20-жылдарынан бери жана согуштан кийинки эки он жылдыкта Кыргызстанда дене тарбия менен спортту андан ары өнүктүрүүнүн пайдубалы түптөлгөн. Ири жана алдыңкы спорт коомдорунун бири «Динамо» болгон, анын базасында ар кандай эл аралык мелдештерде республиканын спорттук намысын коргогон ондогон жогорку квалификациялуу спортсмендер даярдалды.

Кыргызстан; дене тарбия; спорт; спорт коому; “Динамо”; спартакиада; атаандаштык; жалпы билим; Дене тарбия боюнча жогорку кеңеш

The article deals with the problems of introducing, popularizing and introducing the local population of Kyrgyzstan to physical culture and sports. Physical exercise was not new to the Kyrgyz in the form of active folk games. National sports, folk games and paramilitary exercises undoubtedly played a large role in the upbringing of a healthy generation capable of withstanding the difficult conditions of nomadic life, but they could not fully and comprehensively solve the issues of physical education of the people. The purposeful and systematic development of physical culture and sports in Kyrgyzstan originates after the Great October Socialist Revolution (1917), during the formation of the Kyrgyz Soviet statehood within the USSR, where physical education and sports became an integral and integral part of the system of communist education of the Soviet person. Thus, starting from the 20s. XX century. and over the two post-war decades, the foundations were laid for the subsequent development of physical culture and sports in Kyrgyzstan. One of the largest and leading sports societies was Dynamo, where dozens of highly qualified athletes were trained, who defended the sports honor of the republic at various international competitions.

Kyrgyzstan; physical culture; sports; sports community; Dynamo; sports day; competition; general education; the Supreme Council of Physical Culture