«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Рассматривается феноменальное в наше время явление – многочисленные попытки возродить теократическое правление взамен светского во многих государствах Азии и Африки. Актуальность данной темы растёт из года в год: на современном этапе влияние религии на политические процессы во многих странах, в том числе и в традиционно исламских, заметно слабеет. Практически все теократические устремления опираются на такие проявления в коллективном сознании людей, как устойчивое примитивное представление о том, что есть некто, кто защитит, убережёт от опасности, позаботится и побеспокоится о них. Это навязчиво подталкивает многих людей к мысли о необходимости установления власти в государстве то ли Всевышнего, то ли его посланцев, служителей в лице священников или других представителей религиозных культов. И всему этому в немалой степени способствует то, что представители светской власти за годы независимости центральноазиатских государств достаточно сильно скомпрометировали себя коррупционными проявлениями, трайбализмом, межнациональной и межконфессиональной нетерпимостью. Как показывает многовековой опыт человечества, теократические режимы, несмотря на то, что они всегда опираются на высоконравственные учения своих религий, в большинстве случаев во все времена несли в себе больше страха и жёсткости, чем свободы, защиты и уверенности в будущем.

религия; учения; светскость; клерикализм; теократия; нравственность; мораль; прогресс; факих; права человека; формы правления

Макалада биздин доордогу феноменалдуу көрүнүш болгон – Азиянын жана Африканын көптөгөн мамлекеттеринде светтик башкаруунун ордуна теократиялык башкарууну жандандырууга болгон көптөгөн аракеттер каралат. Бул теманын актуалдуулугу жылдан жылга өсүп бара жатат: азыркы этапта көптөгөн өлкөлөрдө, анын ичинде салттуу исламдык мамлекеттерде саясий процесстерге диндин тийгизген таасири байкаларлык түрдө начарлап бара жатат. Дээрлик бардык теократиялык умтулуулар адамдардын жамааттык аң-сезиминде аларды коргой турган, коркунучтан сактай турган, кам көрө турган, тынчсыздана турган бирөө бар деген туруктуу примитивдүү түшүнүк катары ушундай көрүнүштөргө негизделген. Бул көптөгөн адамдарды мамлекетте Жараткандын же анын элчилеринин, дин кызматчыларынын же диний культтардын башка өкүлдөрүнүн бийлигин орнотуу зарылчылыгы жөнүндө ойго түртөт. Мунун баарына Борбор Азия мамлекеттеринин эгемендүүлүк жылдарында светтик бийлик өкүлдөрү коррупциянын, трайбализмдин, улуттар аралык жана конфессиялар аралык сабырсыздыктын көрүнүштөрү менен беделин түшүрүп алганы түрткү берүүдө. Адамзаттын көп кылымдык тажрыйбасы көрсөткөндөй, теократиялык режимдер ар дайым өз диндеринин жогорку адеп-ахлактык окууларына таянганына карабастан, көпчүлүк учурда эркиндикке, коргоого жана келечекке ишенимдүүлүккө караганда, көбүрөөк коркутуп-үркүтүү жана катаалдык менен коштолгон.

дин; окуулар; светтүүлүк; клерикализм; теократия; адеп-ахлак; мораль; прогресс; факих; адам укуктары; башкаруу формалары

This article is devoted to an exceptional phenomenon of our time: the numerous attempts to revive theocratic rule instead of secular rule in many Asian and African states. The relevance of this topic grows year by year: at the present stage the influence of religion on political processes in many countries, including traditionally Islamic ones, is visibly weakening. Virtually all theocratic aspirations rely on such manifestations in the collective consciousness of the people as the persistent primitive notion that there is someone who will protect, safeguard from danger, take care and worry about them. This obsessively pushes many people to the idea of the necessity of establishing the authority of the Almighty or his messengers, priests, or other representatives of religious cults in the state. And all this is promoted in no small measure by the fact that the representatives of secular authorities during the years of independence of Central Asian states have greatly compromised themselves with corruption, tribalism, interethnic and inter-religious intolerance. As centuries-old human experience shows, theocratic regimes, despite the fact that they always rely on high moral teachings of their religions, in most cases at all times have carried more fear and rigidity than freedom, protection, and confidence in the future.

religion; teachings; secularism; clericalism; theocracy; morality; morality; progress; Fakih; human rights; forms of government