Логинов Геннадий Иванович – д-р техн. наук, профессор, зав. кафедрой «Водные ресурсы и инженерные дисциплины» факультета архитектуры, дизайна и строительства Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, тел.: +996-555 042623, e-mail: Logi-gennadij@yandex.ru
Курумшиев Болот Бактыбекович – аспирант Института строительства и технологий Кыргызского государственного университета строительства, транспорта и архитектуры им. Н. Исанова, специалист по проектированию отдела капитального строительства ООО «Red Petroleum», г. Бишкек, тел.: +996-709 962501, e-mail: kurumshiev97@mail.ru
Сыдыков Талайбек Карыпбаевич – ст. преподаватель кафедры «Механика и ГТС» Кыргызского государственного университета строительства, транспорта и архитектуры им. Н. Исанова, г. Бишкек, тел.: +996-773 191384, e-mail: Sydykov2017@list.ru
АНАЛИЗ НАНОСНОГО РЕЖИМА ГОРНО-ПРЕДГОРНЫХ УЧАСТКОВ РЕК ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ
Рассмотрены основные факторы, определяющие наносный режим горно-предгорных участков рек Центральной Азии, которые необходимо учитывать при проектировании речных гидротехнических сооружений. Представлены расчётные зависимости по определению расхода наносов и методики для расчёта фракционного состава наносных смесей, применяемые при расчёте параметров речных гидротехнических сооружений. В
частности, с учетом их параметров определяются размеры и режимы работы русловых отстойников, наносозащитных и нанососбросных устройств водозаборных гидроузлов, регуляционных сооружений, используемых для защиты берегов и выравнивания русел и др.
мутность; наносы; расходы воды; частицы; поток; реки; русла
БОРБОРДУК АЗИЯНЫН ДАРЫЯЛАРЫНЫН ТОО ЭТЕКТЕРИНДЕГИ УЧАСТОКТОРУНУН ЧӨКМӨЛӨР РЕЖИМИНЕ ТАЛДОО ЖҮРГҮЗҮҮ
Борбордук Азиянын дарыяларынын тоо этектериндеги участокторунун чөкмөлөр режимин аныктоочу негизги факторлор каралат, алар дарыянын гидротехникалык курулуштарын долбоорлоодо эске алынууга тийиш. Чөкмөлөрдүн агымын аныктоонун эсептелген көз карандылыктары жана дарыянын гидротехникалык курулуштарынын параметрлерин эсептөөдө колдонулган чөкмө аралашмалардын фракциялык курамын эсептөө ыкмалары келтирилген. Атап айтканда, алардын параметрлерин эсепке алуу менен дарыянын нугундагы чыпкалардын, суу алуучу гидроэлектрдик курулмалардын чөкмөлөрдөн коргоочу жана чөкмө агызуучу түзүлүштөрүнүн, жээктерди коргоо жана дарыянын нугун тегиздөө үчүн колдонулуучу жөнгө салуучу түзүлүштөрдүн жана башкалардын өлчөмдөрү жана иштөө режимдери аныкталат.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:булгануу; чөкмөлөр; суу чыгымдары; бөлүкчөлөр; агым; дарыялар; дарыянын нугу
ANALYSIS OF THE SUPPLY REGIME OF MOUNTAIN-FOOTHILL RIVERS IN CENTRAL ASIA
The article considers the dependence of the sediment regime of the mountain-foothill areas of the rivers of Central Asia, which must be taken into account when designing river hydraulic structures. Calculated dependencies for determining sediment discharge and methods for calculating the fractional composition of sediment mixtures are used in the design of river hydraulic structures. In particular, they are used to determine the parameters of channel sedimentation tanks, sediment protection and sediment discharge devices for water intake hydroelectric systems, regulatory structures used to protect banks and align channels, etc.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:turbidity; sediment; water discharge; particles; flow; rivers; channels