Топчубаев Аширбек Бердибекович – д-р геогр. наук, декан естественно-географического факультета Ошского государственного педагогического университета, Кыргызская Республика, тел.: +996-500 004074, e-mail: ash-6406@mail.ru
Куйчиев Асадулло Сулайманович – канд. техн. наук, зав. кафедрой «Естественные науки» Ошского государственного педагогического университета, Кыргызская Республика, тел.: +996-772 851143, e-mail: akuichiev@mail.ru
Токтобаева Света Сыргаковна – ст. преподаватель кафедры «Естественные науки» Ошского государственного педагогического университета, Кыргызская Республика, тел.: +996-505 505108, e-mail: sveta-82@mail.ru
Назымов Мунарбек Бурханович – преподователь кафедры «Естественные науки» Ошского государственного педагогического университета, Кыргызская Республика, тел.: +996-770 691575, e-mail: munar-1983@mail.ru
Байыш кызы Айпери – соискатель Ошского государственного педагогического университета, Кыргызская Республика, тел.: +996-709 531157, e-mail: aiperi_01b@mail.ru
ОРОСИТЕЛЬНЫЕ СИСТЕМЫ И ОРОШЕНИЕ ОШСКОЙ ОБЛАСТИ
Продовольственная безопасность в стране обеспечивается в основном за счет продукции сельского хозяйства. В свою очередь сельское хозяйство республики является основным потребителем водных ресурсов. С учетом сложности рельефа территории страны отбор нужного количества воды для полива сельскохозяйственных культур не всегда представляется возможным. Поэтому нехватка поливной воды ощущается во всех областях республики. В существующих условиях для орошаемых земель лимитирующим фактором для получения урожая являются водные ресурсы. При существующих КПД оросительных систем водные ресурсы достаточны для достижения 70-процентного максимального урожая. Всё это характерно и для южных областей республики. Рассмотрены вопросы обеспечения поливной водой сельскохозяйственных земель Ошской области Кыргызской Республики.
Түйүндүү сөздөр орус тилинде:оросительные системы; орошение; водоучет; водоснабжение; водопотребитель
ОШ ОБЛУСУНУН СУГАТ СИСТЕМАСЫ ЖАНА ИРРИГАЦИЯСЫ
Өлкөдө азык-түлүк коопсуздугу негизинен айыл чарба продукциялары менен камсыздалат. Өз кезегинде республиканын айыл чарбасы суу ресурстарынын негизги керектөөчүсү болуп саналат. Өлкөнүн аймагынын рельефинин татаалдыгын эске алуу менен айыл чарба өсүмдүктөрүн сугаруу үчүн суунун керектүү көлөмүн тандоо дайыма эле мүмкүн боло бербейт. Ошондуктан сугат суунун тартыштыгы республиканын бардык аймактарында сезилип жатат. Республиканын сугат жерлери үчүн түзүлгөн шарттарда айыл чарба өсүмдүктөрүн алуунун чектөөчү фактору суу ресурстары болуп саналат. Ирригациялык системалардын азыркы натыйжалуулугу менен суу ресурстары 70 пайыз максималдуу түшүм алууга жетишет. Мунун бардыгы республиканын түштүк райондору үчүн мүнөздүү. Макалада Кыргыз Республикасынын Ош облусунун айыл чарба жерлерин сугат суусу менен камсыздоо маселелери каралды.
Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:ирригациялык системалар; сугаруу; сууну эсепке алуу; суу менен камсыз кылуу; суу керектөөчүсү
IRRIGATION SYSTEMS AND IRRIGATION OF OSH REGION
Food security in the country is ensured mainly by agricultural products. In turn, agriculture of the republic is the main consumer of water resources. Taking into account the complexity of the relief of the country's territory, the selection of the required amount of water for irrigation of agricultural crops is not always possible. Therefore, the lack of irrigation water is felt in all regions of the republic. In the existing conditions for the irrigated lands of the republic, water resources are the limiting factor of the harvest. Water resources, with the current efficiency of irrigation systems, are sufficient to achieve a 70 percent maximum yield. All this is typical for the southern regions of the republic. The issues of providing irrigation water to agricultural lands of the Osh region of the Kyrgyz Republic are considered.
Түйүндүү сөздөр англис тилинде:irrigation systems; irrigation; water accounting; water supply; water consumer