РИНЦте катталган
Журнал «КРСУ жарчысы», 2022 год, Том 22, № 6, Стр. 52-56. УДК 140.8:24-1 DOI 10.36979/1694-500X-2022-22-6-52-56
Автор тууралуу маалымат:

Лазаренко Эльмира Сатывалдиевна – канд. полит. наук, докторант кафедры философии им. А.Ч. Какеева гуманитарного факультета Кыргызско-Российского Славянского университета им. Б.Н. Ельцина, г. Бишкек, исполнительный директор Фонда Мира Кыргызской Республики, тел.: +996-708 747708, e-mail: elmira.satyvaldy@gmail.com

ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ БУДДИЙСКОГО МИРОВОЗЗРЕНИЯ МАХАЯНЫ О ГАРМОНИЧНОМ ОТНОШЕНИИ К ОКРУЖАЮЩЕЙ СРЕДЕ
Лазаренко Э.С.
Аннотация орус тилинде:

Рассматривается актуальное значение доктрин буддийского мировоззрения Махаяны, таких как учение о зависимом происхождении и концепции бодхичитты, рассмотрение которых в контексте глобальных экологических проблем современности является возможностью инновационных решений гармоничного отношения человека к окружающей среде. Кратко рассмотрено, когда было сформировано буддийское мировоззрение Махаяны как религиозно-философская школа Срединного пути – мадхьямики-прасангики. В этой школе учению зависимого происхождения посвящено одно из самых известных произведений основоположника Срединного пути Арьи Нагарджуны «Муламадхьямакакарика». Отмечено, что произведение признаётся всеми буддийскими школами, в том числе тибетской буддийской традицией гелугпа, основателем которой является великий буддийский реформатор Чже Цонкапа. В статье раскрыты общие черты сущности учения мадхьямики – Срединного пути, а также рассмотрены качества бодхисаттвы, обладающего бодхичиттой – пробуждённым состоянием ума.

Түйүндүү сөздөр орус тилинде:

буддийское мировоззрение Махаяны; мадхьямика-прасангика; Арья Нагарджуна; бодхичитта; бодхисаттва; зависимое происхождение; часть и целое

МАХАЯНА БУДДИСТТИК ДҮЙНӨ ТААНЫМЫНЫН АЙЛАНА-ЧӨЙРӨ МЕНЕН ШАЙКЕШТИКТЕ БОЛУУ ЖӨНҮНДӨ ИННОВАЦИЯЛЫК ИДЕЯЛАРЫ
Лазаренко Э.С.
Аннотация кыргыз тилинде:

Макалада буддисттердин Махаяна дүйнө таанымынын доктриналарынын, мисалы, көз карандылыктын келип чыгуу доктринасынын жана бодхичитта концепциясынын актуалдуу мааниси каралат, аларды заманбап экологиялык глобалдуу көйгөйлөрдүн контекстинде кароо адамдын айлана-чөйрөгө гармониялуу мамилесин инновациялык чечүү мүмкүнчүлүгү болуп эсептелет. Махаянанын буддисттик дүйнө таанымы Орто Жолдун – мадхьямики-прасангикинин диний-философиялык мектеби катары качан калыптанганы кыскача каралат. Бул мектепте көз карандылыктын келип чыгышын окутууга Орто Жолдун негиздөөчүсү Арья Нагарджунанын эң белгилүү чыгармаларынын бири «Муламадхьямакакарика» арналган. Чыгарманы бардык буддист мектептери, анын ичинде негиздөөчүсү буддисттердин улуу реформатору Чже Цонкапа болгон тибеттик буддисттердин гелугпа салты тааный турганы белгиленген. Макалада мадхьямика окуусунун – Орто жолдун маңызынын жалпы белгилери ачылган. Макалада бодхичиттага ээ болгон бодхисаттванын сапаттары - ойгонгон акыл абалы талкууланат.

Түйүндүү сөздөр кыргыз тилинде:

Махаянанын буддисттик дүйнө таанымы; мадхьямика-прасангика; Арья Нагарджуна; бодхичитта; бодхисаттва; көз карандылыктын келип чыгышы; бөлүк жана бүтүн

INNOVATIVE IDEAS OF MAHAYANA BUDDHIST WORLDVIEW ON HARMONY WITH THE ENVIRONMENT
Lazarenko E.S.
Аннотация англис тилинде:

The article is devoted to the topical significance of doctrines of Mahayana Buddhist worldview, such as the doctrine of dependent origination and the concept of bodhichitta, consideration of which in the context of global environmental problems of today is an opportunity for innovative solutions for harmonious human relations with the environment. It is briefly considered when the Mahayana Buddhist worldview was formed as the religious-philosophical school of the Middle Way – Madhyamika-Prasangika. In this school one of the most famous works of the founder of the Middle Way, Arya Nagarzhuna’s «Mulamadhyamakakarika», is devoted to the doctrine of dependent origination. It is noted that the work is recognized by all Buddhist schools, including the Tibetan Buddhist Gelugpa tradition, whose founder is the great Buddhist reformer Jae Tsongkapa. The article reveals the general features of the essence of the teachings of Madhyamika, the Middle Way. The article deals with the qualities of a bodhisattva possessing bodhichitta, the awakened state of mind.

Түйүндүү сөздөр англис тилинде:

Mahayana Buddhist worldview; madhyamika-prasangika; Arya Nagarzhuna; bodhichitta; bodhisattva; dependent origination; part and whole

ГОСТ боюнча чыгуу маалыматтарын көчүрүү
Лазаренко Э.С. МАХАЯНА БУДДИСТТИК ДҮЙНӨ ТААНЫМЫНЫН АЙЛАНА-ЧӨЙРӨ МЕНЕН ШАЙКЕШТИКТЕ БОЛУУ ЖӨНҮНДӨ ИННОВАЦИЯЛЫК ИДЕЯЛАРЫ / Э.С. Лазаренко // КРСУ жарчысы. 2022. Т. 22. № 6. С. 52-56.