«КРСУнун ЖАРЧЫСЫ» журналынын МААЛЫМАТ ПОРТАЛЫ

Рассматриваются произведения персидских писателей и поэтов, написанные в жанре дистопии. Цель исследования – выявление общих тем, затрагиваемых персидскими писателями и поэтами в своих произведениях в жанре дистопии, для чего были применены такие методы, как: изучение необходимых источников информации, в первую очередь романов, рассказов писателей и стихотворений поэтов, сравнение и анализ полученных сведений о теме исследования, систематизация теоретических данных и классификация тем дистопии в персидской литературе. В статье рассматривается само понятие «дистопия», а также произведения писателей и поэтов, написанные в этом жанре, а в заключении классифицируются темы, затрагиваемые персидскими писателями и поэтами в своих антиутопических романах, рассказах и стихотворениях. Анализ рассмотренных персидских произведений в жанре дистопии свидетельствует о том, что их объединяют следующие общие темы: 1) общество, в котором нет свободы (даже личной свободы), где всеми правит тоталитарное правительство; 2) общество, в котором все уравнены в правах и всем запрещено выражать мнения и чувства; 3) общество, лишенное культурной жизни; 4) бедность и невежество; 5) коррупция; 6) разврат; 7) отсутствие идеалов; 8) интеллектуальный пессимизм; 9) неизвестное или тёмное будущее; 10) невыносимое положение женщин, что выражается в презрительном к ним отношении общества, в принуждении к браку, распространении проституции и позоре, связанном с рождением девочки; 11) повсеместное распространение болезней и отсутствие медицинской помощи; 12) суеверия в иранском обществе; 13) безнадёжная жизнь различных слоёв общества; 14) одиночество современного иранского человека; 15) факты самоубийств и мысли о смерти; 16) противостояние представителей низших слоёв населения интеллектуальному обществу; 17) отчаяние и отсутствие веры в будущее у представителей современной иранской интеллигенции; 18) тема государственного переворота 21 февраля 1921 года и его последствия.

дистопия; персидская литература; роман; стихотворение; персидские писатели

Макалада перс жазуучуларынын жана акындарынын дистопия жанрында жазылган чыгармалары каралат. Изилдөөнүн максаты – перс жазуучуларынын жана акындарынын дистопия жанрындагы чыгармаларында козгогон жалпы темаларды аныктоо болуп саналат, бул максатта төмөнкүдөй ыкмалар колдонулган: керектүү маалымат булактарын, биринчи кезекте жазуучулардын романдарын, аңгемелерин жана акындардын ырларын изилдөө, изилдөө темасы боюнча алынган маалыматтарды салыштыруу жана талдоо жүргүзүү, теориялык маалыматтарды системалаштыруу жана перс адабиятындагы дистопиялык темаларды классификациялоо. Макалада «дистопия» түшүнүгүнүн өзү, ошондой эле бул жанрда жазылган жазуучу жана акындардын чыгармалары талкууланып, жыйынтыгында перс жазуучулары менен акындарынын антиутопиялык роман, аңгеме, поэмаларында чагылдырылган темалар классификацияланган. Дистопия жанрындагы каралып жаткан перс чыгармаларына талдоо жүргүзүү аларды төмөнкүдөй жалпы темалар бириктиргендигин көрсөтөт: 1) эркиндик жок коом (ал түгүл жеке эркиндик), мында бардыгын тоталитардык өкмөт башкарат; 2) бардыгы бирдей укукта болгон жана бардыгына өз оюн жана сезимдерин билдирүүгө тыюу салынган коом; 3) маданий турмуштан ажыраган коом; 4) жакырчылык жана наадандык; 5) коррупция; 6) бузукулук; 7) идеалдардын жоктугу; 8) интеллектуалдык пессимизм; 9) белгисиз же караңгы келечек; 10) коомдун аларга карата жек көрүү мамилесинен, мажбурлап никеге туруудан, сойкулуктун жайылып кетишинен жана кыздын төрөлүшүнө байланыштуу уятка калуудан байкалган аялдардын жан чыдагыс абалы; 11) оорулардын кеңири таралышы жана медициналык жардамдын жетишсиздиги; 12) Иран коомундагы ырым-жырым; 13) коомдун түрдүү катмарларынын үмүтсүз жашоосу; 14) азыркы иран адамынын жалгыздыгы; 15) өзүн өзү өлтүрүү фактылары жана өлүм жөнүндө ойлор; 16) калктын төмөнкү катмарынын өкүлдөрүнүн интеллектуалдык коомго каршы чыгышы; 17) азыркы Иран интеллигенциясынын өкүлдөрүнүн үмүтсүздүгү жана келечекке ишенбөөчүлүгү; 18) 1921-жылдын 21-февралындагы мамлекеттик төңкөрүш жана анын кесепеттери темасы.

дистопия; перс адабияты; роман; ыр; перс жазуучулары

The article deals with dystopia in the novels and stories of Persian writers and in the poems of Persian poets. The purpose of the study is to identify common themes touched upon by Persian writers and poets in their works in the genre of dystopia. To achieve the goal in the course of the study, such methods were used as the study of the necessary sources of information, such as novels and stories of writers and poems by poets, comparison and analysis of the information received about the research topic, systematization of theoretical data and classification of dystopian themes in Persian literature. The article discusses the very concept of dystopia, and then examines the works of writers and poets who wrote in the genre of dystopia and, in conclusion, classifies the topics covered by Persian writers and poets in their dystopian novels, stories and poems. Based on the reviewed Persian works in the genre of dystopia, we can conclude that the common themes in this genre in Persian literature are: 1) a society in which there is no freedom (even personal freedoms) and a totalitarian government rules all people, 2) a society in in which everyone is the same and everyone is forbidden to express opinions and feelings, 3) a society without cultural aspects, 4) poverty and ignorance, 5) corruption, 6) depravity, 7) suppressed transformational ideals, 8) intellectual pessimism, 9) an unknown or dark future, 10) the terrible situation of women in society, the contemptuous attitude of society towards women, their forced marriage and the spread of prostitution and the shame of giving birth to a girl, 11) the spread of diseases and the lack of medical care, 12) superstitions in Iranian society, 13) the hopeless life of various sections of society, 14 ) the loneliness of modern Iranian man, 15) suicide and thoughts of death, 16) opposition of lower society to intellectual society, 17) philosophical despair and emptiness of modern Iranian intelligent society and 18) the coup d’état of February 21, 1921 and its aftermath.

dystopia; Persian literature; novel; poem; Persian writers